İşverenin yıllık izin vermemesi haklı fesih sebebi mi?
Yıllık izin kullanımı yaz dönemlerinde işçi ile işveren arasındaki tartışma konularının başında yer alır. İşçi kendi belirlediği tarihte izne çıkmak, işveren ise izin tarihini kendisi belirlemek ister. Çalışanlar yıllık ücretli izin verilmediği gerekçesiyle iş akdini feshedebiliyor. Peki işveren yıllık ücretli izni kullandırmadığı gerekçesiyle çalışanlar iş akdini feshettiğinde hangi durumda kıdem tazminatı alabilirler? Habertürk'ten Ahmet Kıvanç, yıllık ücretli izin kullandırılmaması konusunu Yargıtay kararları ışığında ele aldı
Koronavirüs (KOVİD – 19) dolayısıyla bu yıl her zamankinden farklı bir izin tartışması yaşanıyor. Kimi işveren kısa çalışmaya başvururken, kimi işveren de karantina dolayısıyla çalışılamayan günlerin en azından bir kısmında işçileri ücretli izne çıkartıyor. Bizim ele almak istediğimiz konu ise işverenin yıllık ücretli izin vermemesinin işçi açısından iş akdini haklı fesih sebebi olup olmadığıdır.
Öncelikle şunu belirtmek gerekir, yıllık ücretli izin kullandırma zamanını belirlemek işverenin yönetim hakkı kapsamında değerlendiriliyor. Ancak, işçinin yıllık olarak dinlenme hakkının sağlanması da anayasal dayanağı olan bir çalışma koşuludur. Bu hakkın kullandırılmaması, bazı durumlarda işçi açısından haklı fesih sebebi olarak kabul ediliyor. Haklı fesih sebebi olarak değerlendirildiğinde, iş akdini fesheden işçi kıdem tazminatını da alabiliyor. Bazı durumlarda ise haklı fesih sebebi sayılmıyor.
HANGİ DURUMDA HAKLI FESİH SAYILIR?
İşçi işveren davalarına bakan Yargıtay 9. ve 22. Hukuk Daireleri, yıllık izin kullandırılmamasının işçi açısından haklı fesih sebebi olabilmesi için ya işçiye “çok uzun süre hiç izin kullandırılmaması” ya da “Talep edildiği halde gerekçesiz olarak uzun süre izin kullandırılmaması” gerekiyor. Uzun süreye ilişkin somut bir ölçü bulunmuyor. Ölçünün ne olması gerektiğini, Yargıtay kararlarına bakarak değerlendirmek gerekiyor.
6 YILDA 14 GÜN İZİN KULLANAN İŞÇİ HAKLI SAYILDI
Yargıtay 9. Hukuk Dairesi (Esas No: 2017/10772, Karar No: 2019/8028) işçiye 6 yılı aşan süre içinde sadece 14 gün yıllık izin kullandırılan bir davada, uzun süre dinlenme hakkı sağlanmamasının işçi açısından haklı fesih nedeni oluşturduğuna hükmetti.
3 YIL İÇİNDE 14 GÜN İZİN KULLANAN İŞÇİ HAKSIZ BULUNDU
Yargıtay 22. Hukuk Dairesi (Esas No: 2016/4819, Karar No: 2019/2876), bir iş yerinde 3 yıl 4 ay çalışan ve bu süre zarfında 42 gün izin hak eden işçinin sadece işten ayrıldığı yıl 14 gün izin kullanmasına rağmen haklı fesih sebebi sayılamayacağı kararını verdi.
9 YILDA 73 GÜN İZİN YETERLİ GÖRÜLDÜ
Yargıtay 22. Hukuk Dairesi (Esas No: 2016/3806, Karar No:2019/1065) 9 yıl çalıştığı iş yerinde 150 gün izne hak kazanan işçiye 73 gün izin kullandırıldığını, talep ettiği halde bakiye izinlerinin kullandırılmadığını işçinin ispatlayamaması nedeniyle iş akdini feshinin haklı görülemeyeceğini kararlaştırdı.
BEŞ YILDA 56 GÜN İZİN YAPTI, HAKLI FESİH SAYILMADI
Yargıtay 22. Hukuk Dairesi (Esas No: 2017/15548, Karar No: 2018/22546) 2008-2013 yılları arasında çalıştığı iş yerinde 2008 ve 2009 yıllarında 14’er gün; 2010 Ağustos, 2012 Mart, 2012 Eylül, 2013 Eylül tarihlerinde de 7’şer gün olmak üzere toplam 56 gün izin kullandırılması nedeniyle, işçinin haklı fesih yaptığına dair yerel mahkeme kararını bozdu.
SADECE ŞUA İZNİ KULLANDIRIP, YILLIK İZİN VERMEYEN İŞVEREN HAKSIZ BULUNDU
Yargıtay 9. Hukuk Dairesi (Esas No:2016/972, Karar No: 2019/9865) yıllık iznine ilaveten her yıl bir ay şua (radyasyon) izni olan hemşireye 7 yıl çalıştığı hastanede sadece şua izni kullandırılıp, ayrıca yıllık izin kullandırılmamasını, çalışan açısından haklı fesih sebebi olarak kabul etti.
148 GÜNLÜK İZİN HAKKININ 98 GÜNÜNÜ KULLANMASI YETERLİ SAYILDI
Yargıtay 9. Hukuk Dairesi (Esas No: 2016/1371, Karar No: 2019/10340) çalışma süresi boyunca 148 gün izne hak kazanan işçiye toplam 98 gün izin kullandırılmasını dikkate alarak, yıllık izinlerin bir kısmının kullandırılmamış olmasının iş akdini fesih hakkı vermediğini kararlaştırdı.
