WhatsApp'ı silsek mi? Silmesek mi? [10 Soru - 10 Cevap]
'WhatsApp ile mi devam etsek? Yoksa yerine başka birini mi indirsek? İşte bütün mesele bu!' dedirten tepkilere 10 soruda cevap aradık. İster silin, isterseniz yarın öbür gün silmek durumunda kalabileceğiniz alternatifini bugünden indirin ama dijital okuryazarlık için kritik soruların cevaplarıma göz atın. Habertürk'ten Necdet Çalışkan yazdı...
Facebook bünyesindeki WhatsApp'ın kullanıcı sözleşmesinde yaptığı değişiklik üzerine kullanıcılardan gelen tepkiler gittikçe büyüdü. Deyim yerindeyse Türkiye son birkaç gündür, ‘WhatsApp’ı silsek mi?’, ‘Yerine hangi uygulamaya geçsek?’ soruları ile yatıp kalkar hale geldi. WhatsApp’a yönelik artan soru işaretleri, Telegram, Signal ve BiP başta olmak üzere rakiplerinin indirilme sayılarına rekor üstüne rekor kırdırdı.
Bu son birkaç günlük süreçte biraz da toz dumana dönen ortam 10 temel soruda WhatsApp bilmecesini masaya yatırdık. İşte o çok merak edilen sorular ve yanıtları… Necdet Çalışkan yazdı…
1- WHATSAPP'IN YENİ SÖZLEŞMESİ NEDEN TEPKİ ÇEKTİ?
Facebook bünyesinde faaliyet gösteren WhatsApp, 4 Ocak 2021’de Gizlilik İlkesi’ni güncelledi. Yeni ilkelerin en çok tartışılan noktası ise WhatsApp kullanıcılarının verilerinin artık diğer Facebook şirketleriyle paylaşılacağı maddesi oldu. Bununla birlikte Facebook grup şirketlerinin tanıtım, teklif ve reklam içeriklerinin de WhatsApp'ta gösterilmeye başlanacak olması kullanıcıların, tepkisine yol açtı. Yeni sözleşmede, Facebook-WhatsApp entegrasyonu kapsamında sunulacak olan işlem ve ödeme verilerinin işlenmesi maddesi de yer alınca, kullanıcıların ‘WhatsApp’ı siliyoruz’ tepkisi de alevlenmiş oldu.
2- YENİ GİZLİLİK İLKESİNDEKİ HANGİ MADDELER KRİTİK ÖNEME SAHİP?
WhatsApp’ın yeni gizlilik ilkelerinde en çok tartışma konusu olan maddeler şunlar:
“Facebook Şirketlerinin bir parçası olan WhatsApp, diğer Facebook Şirketlerinden bilgi alır ve bu şirketlerle bilgi paylaşımında bulunur. Hizmetlerimizin ve Facebook Şirketi Ürünleri dahil bu şirketlerin sunduğu olanakların yürütülmesi, sunulması, iyileştirilmesi, anlaşılması, özelleştirilmesi, desteklenmesi ve pazarlanması amacıyla bu şirketlerden aldığımız bilgileri kullanabiliriz ve bu şirketler de bizim onlarla paylaştığımız bilgileri kullanabilirler.”
“Facebook Şirketi Ürünleri genelinde emniyeti, güvenliği ve bütünlüğü artırmak; örneğin sistemleri güvence altına almak ve spam, tehditler, kötüye kullanım veya ihlal faaliyetleriyle mücadele etmek, onların hizmetlerini ve sizin bunları kullanma deneyiminizi iyileştirmek, sizin için önerilerde bulunmak, özellikleri ve içeriği kişiselleştirmek, satın alımları ve işlemleri tamamlamanıza yardımcı olmak, Facebook Şirketi Ürünleri genelinde ilgili teklifler ve reklamlar göstermek, WhatsApp deneyimlerinizi diğer Facebook Şirketi Ürünleri ile birleştirmenizi sağlayan entegrasyonlar sağlamak, WhatsApp’ta satın aldıklarınız için ödeme yapmak üzere Facebook Pay hesabınızı bağlamanıza imkan vermek veya WhatsApp hesabınızı bağlayarak arkadaşlarınızla Portal gibi diğer Facebook Şirketi Ürünleri üzerinden sohbet etmenize olanak sağlamak için bilgilerinizi kullanabiliriz.”
“Ödeme hizmetlerimizi kullanmanız ya da satın alma veya diğer finansal işlemler için sunulan Hizmetlerimizi kullanmanız halinde, ödeme hesabı ve işlem bilgileri dahil olmak üzere hakkınızdaki ek bilgileri (örneğin, ödeme yönteminizle ilgili bilgiler, gönderim ayrıntıları ve işlem tutarı) işleriz.”
3- YENİ ŞARTLAR NE ZAMAN YÜRÜRLÜĞE GİRECEK?
WhatsApp’ın 4 Ocak 2021 tarihinde duyurduğu yeni hizmet koşulları ve gizlilik ilkeleri, 8 Şubat 2021 tarihinde yürürlüğe girecek. Gizlilik ilkelerindeki değişiklikleri kabul eden kullanıcılar için yeni şartlar geçerli hale gelmiş sayılacak.
4- YENİ SÖZLEŞMEYİ KABUL ETMEZSEK NE OLUR?
WhatsApp’ın uygulama üzerinden bildirim yoluyla sunduğu yeni koşulları için 8 Şubat 2021 tarihine kadar ‘Kabul Et’e dokunarak kabul etmeyen kullanıcılar, bu tarihten sonra WhatsApp’ı kullanamayacak. WhatsApp, yeni şartlarını kabul etmeyen kullanıcılar için “Hesap Silme” seçeneğini devreye sokacak.
5- WHATSAPP HESABIMI NASIL SİLEBİLİRİM? SİLİNCE BİLGİLERİM NE OLUYOR?
Hesabınızı, WhatsApp uygulamasının içinden silebilirsiniz. Hesap silme işleminin geri dönüşü olmuyor. Hesabınızı yanlışlıkla silseniz bile bu işlemi geri alamıyorsunuz. Hesabınızı silmek için şu adımları izlemek gerekiyor:
1- Seçenekler > Ayarlar > Hesap > Hesabımı sil’e basın.
2- Ülke kodunuzu seçin ve telefon numaranızı girin.
3- Sil > SİL’e basın.
WhatsApp bilgilerinizin silinmesi, silme işleminin başlamasından itibaren 90 güne kadar sürebilir. Bilgilerinizin kopyaları ise 90 günlük süre bittikten sonra da olağanüstü bir durum, yazılım hatası ya da veri kaybına neden olan başka bir olay yaşanması durumunda verileri kurtarmak için kullanılan yedek depolama alanında tutuluyor. Bu süreçte WhatsApp’tan bilgilerinize erişmeniz mümkün olmuyor.
Hesabınızı silseniz de günlük kayıtları gibi bazı materyallerin kopyalarını, WhatsApp veri tabanında saklamaya devam ediyor. Ancak bu kayıtlar kişiye özel tanımlayıcılarla ilişkilendirilmiyor. Ayrıca kullanıcı bilgileri, yasal konular, koşul ihlalleri veya zarar önleme çalışmaları gibi durumlar için saklanabiliyor. WhatsApp hesabınızı sildiğinizde, diğer Facebook Şirketleri ile paylaşılan kişisel bilgileriniz de siliniyor.
6- KABUL EDERSEK BİZİ NELER BEKLİYOR?
WhatsApp’ın yeni gizlilik ilkeleri ve hizmet şartlarını kabul eden kullanıcılar, bugüne kadar WhatsApp platformunda görmediği reklam, tanıtım ve teklif gibi içeriklerle karşılaşacak. Bu reklam vs. içerikleri Facebook grup şirketleriyle ilgili olacak (şimdilik diyelim). Ayrıca WhatsApp kullanıcılarının yasal yollardan izinli olarak sundukları kişisel bilgiler ve kullanım alışkanlıkları, Facebook’un diğer platformlarındaki verilerle entegre edileceği için Facebook’un dolaylı reklam hedefleme pazarına WhatsApp kullanıcıları da dahil olmuş olacak.
7- WHATSAPP HANGİ BİLGİLERİMİZİ TOPLUYOR?
Kullanıcılar WhatsApp ve benzeri uygulamaları indirirken ve de kullanırken, kişisel bilgilerine dair olarak da bazı erişim izinlerini bu şirketlere veriyor. Şirketlerin şart koştuğu bu uygulama izinlerini vermeyen kullanıcı, sözkonusu uygulamayı kullanamıyor. Ancak burada kritik olan verilen erişim izninin, uygulamanın sunduğu hizmetin kapsamı ile uyumlu ve ölçülü olması. Örneğin WhatsApp kullanıcılardan şu bilgilerine erişim izni alıyor: Cihaz kimliği ve çağrı bilgileri, konum, SMS, telefon bilgileri, kablosuz bağlantı bilgileri, kimlik, cihaz geçmişi, uygulama geçmişi, kamera, kişiler, mikrofon, depolama, fotoğraflar/medya içerikleri/dosyalar ve diğer başlığında 20 olmak üzere toplam 33 farklı erişim izni.
WhatsApp ve benzeri uygulamalarda kamera, mikrofon, rehber, konum gibi temel erişimler verilmezse, fotoğraf veya video çekip iletmek, ses kaydı göndermek ve konum paylaşmak mümkün olmuyor. Hangi uygulamanın hangi erişim izinleri aldığını mobil cihazının ayarlar kısmında görebiliyorsunuz. Bunun için iOS’ta Ayarlar-Gizlilik, Android’te ise Ayarlar-Uygulama ve Bildirimler’e tıklayabilirsiniz.
8- DİĞER UYGULAMALAR NE KADAR GÜVENLİ?
Erişim izinlerine bakıldığında, WhatsApp’ın 30’u geçen madde sayısı, rakiplerinde kısmen daha az olsa da yine 30’a yakın seyrediyor. Yani anlık paylaşım uygulamaları, kullanıcılardan genel olarak benzer erişim bilgilerini alıyor. Bunun yanı sıra mesajlaşma başta olmak üzere anlık iletişim platformları hem kişisel hem de iş için yoğun olarak kullanılıyor.
Hal böyle olunca bu platformlarda paylaştıklarımızın, paylaştığımız kişilerle aramızda kalıp kalmadığı, diğer bir ifadeyle gizlilik kritik öneme sahip. Bunun için da “uçtan uca şifreleme” denilen bir teknoloji kullanılıyor. Mesajı gönderen cihaz tarafından, yalnızca alıcı cihazda çözülebilecek şekilde şifrelenmesi yöntemi olan bu teknolojide, mesaj, göndericiden alıcıya şifrelenmiş biçimde gidiyor. Ve WhatsApp, Telegram, Signal ve BiP’te bu teknoloji temel olarak var. Ancak hangisinin hangi uçtan uca şifreleme metodunu kullandığı çok ne değil.
9- UÇTAN UÇA ŞİFRELEME NE ANLAMA GELİYOR?
Uçtan uca şifreleme özelliği, gönderilen içeriklerin yalnızca siz ve iletişim kurduğunuz kişi tarafından okunabilmesini veya dinlenebilmesini sağlıyor. Böylece uygulamayı sunan taraf (WhatsApp, Telegram ve diğerleri…) dahil olmak üzere aradaki hiçbir taraf gönderilen içerikleri okuyamıyor veya dinleyemiyor. Bunun nedeni, uçtan uca şifreleme özelliğinin mesajlarınızı bir kilitle güvence altına alması ve kilidi açıp mesajları okuyabilmek için gereken özel anahtarın yalnızca mesajlarınızın alıcısında ve sizde bulunmasından kaynaklanıyor.
10- MESAJLARIM, PAYLAŞTIĞIM RESİMLER VE VİDEOLAR ELE GEÇİRİLEBİLİR Mİ? BAŞKALARI YAZIŞMALARIMI GÖREBİLİR Mİ?
Eğer kullanıcılar arasındaki mesajlar, ‘uçtan uca şifreleme’ yöntemi kullanılarak iletiliyorsa, bu sorunun cevabı ‘hayır’. Yazışmalar, paylaşımlar ve görüntülü/sesli aramalar karşı tarafa şifreli olarak iletiliyor. Ve bu şifre de yalnızda iki tarafta bulunuyor. Dolayısıyla deşifre için gerekli olan anahtara dışardan müdahale edilecek bir koşul oluşmadıkça, taraflar arasındaki iletişimin içeriğine erişilemiyor.
Bu durumun iki genel istisnası bulunuyor: Birincisi, uçtan uca şifrelemenin kullanılması mesajınızın içeriğini gizlemenize izin verse de belirli bir kişiye mesaj gönderdiğiniz veya ondan bir mesaj aldığınız anlaşılabilir. Sunucu, mesajların içeriğini okuyamaz ancak belirli bir gün ve belirli bir saatte mesajlaştığınızı bilir. İkincisi ise birisi iletişim kurmak için kullandığınız cihaza erişim sağlarsa sizin adınıza mesaj yazıp göndermenin yanı sıra tüm mesajlarınızı da okuyabilir.
