İstanbul'daki barınakların kapasitesi, sokak hayvanlarının yüzde 6'sına bile yetmiyor
Ankara'da 10 yaşındaki Tunahan Yılmaz'ın sokakta yaşayan köpeklerin saldırısına uğraması sonrası gözler yerel yönetimlere ve sokak hayvanları için yapılan uygulamalara çevrildi. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın "Bu sorunu inancımız ve kültürümüz çerçevesinde mutlaka çözüme kavuşturacağız" sözlerinin ardından bakanlıklar da yeni bir çalışma başlattığını duyurdu. İstanbul'daki barınak kapasitesi ise sokaktaki hayvanların yüzde 6'sına bile yetmiyor. Sadece sokakta yaşayan 128 bin 900 köpeğin hayvan bakımevlerine alınması durumunda ise toplam kapasite yaklaşık yüzde 13'üne yetiyor. Peki İstanbul'da yerel belediyelerin sokak hayvanlarıyla ilgili çalışmaları ne aşamada? Habertürk'ten Helin Genç'in haberi
Son dönemde sokakta yaşayan köpeklerin saldırısına uğrayan çocuklar sık sık gündeme geliyor. Son olarak da Ankara'da ilkokul 4. sınıf öğrencisi Tunahan Yılmaz, sokak köpeklerinin saldırısına maruz kaldı. 7 Aralık sabahı okulunun arkasındaki boş arazide çok sayıda sokak köpeğinin saldırısına uğrayan Tunahan'ın sağlık durumu iyiye gidiyor. Bu olay sonrası hükümet başıboş ve sahipsiz olarak adlandırılan sokak hayvanlarıyla ilgili yeni bir çalışma başlattı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, sokak hayvanlarına ilişkin artan şikayetlerin farkında olduklarını belirterek, "Bu sorunu inancımız ve kültürümüz çerçevesinde mutlaka çözüme kavuşturacağız" dedi. Adalet Bakanlığı, Tarım ve Orman Bakanlığı ile Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı harekete geçti. Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, başıboş hayvanın kalmamasına yönelik büyük bir çalışma yürütüldüğünü açıkladı. Valilikler aracılığıyla yapılan sayımla, Türkiye genelinde 2,8 milyon başıboş köpek olduğu tespit edildi.
Habertürk TV'den Esra Nehir'in haberine göre, 31 Mart 2024 yerel seçimlerinden önce konuyla ilgili gerekli mevzuat değişikliklerinin yapılması ve uygulamanın hayata geçirilmesi bekleniyor. Bu kapsamda, yerel yönetimlerin yetki ve görevlerinin yeniden belirlenmesi masada.
İSTANBUL'DAKİ BARINAKLARIN KAPASİTESİ YETERSİZ
Peki gözlerin çevrili olduğu ve yeni formüllerin tartışıldığı sokak hayvanları için İstanbul'da nasıl çalışmalar yapılıyor? Megakentte kaç barınak ve hayvan bakım evi var? Yerel yönetimler sokak hayvanları için neler yapıyor?
İBB verilerine göre 2018 yılında, ilçe belediyelerinden alınan veriye göre 145 bin 220'si Avrupa Yakası'nda 146 bin 650'si Anadolu Yakası'nda olmak üzere toplam 291 bin 870 sokak hayvanı var. Yine aynı yıla rapora göre, 9 bin 683'ü Avrupa Yakası'nda 2 bin 69'u Anadolu Yakası'nda olmak üzere ilçe belediyelerine ait toplam 11 bin 752 bakımevi hayvan kapasitesi bulunuyor. İBB'ye ait bakımevlerinin bugünkü kapasitesi ise 4 bin 869.
İlçe belediyelerinin hayvan bakımevi kapasitelerinde 2018 yılından bu yana büyük bir değişim olmadığını varsayarsak İstanbul'da toplam kapasite 16 bin 621 olarak karşımıza çıkıyor. Bu rakamlara göre barınak kapasitesi İstanbuldaki toplam sokak hayvanlarının yüzde 6'sına bile yetmiyor. Sadece sokakta yaşayan 128 bin 900 köpeğin hayvan bakımevlerine alınması durumunda ise toplam kapasite yaklaşık yüzde 13'üne yetiyor.
İBB’YE AİT BAKIMEVLERİNİN KAPASİTESİ 4 BİN 869
İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ne (İBB) ait 5 bakımevi, 1 hayvan hastanesi ve bakımevi, 1 hayvan aşılama ve tedavi ünitesi olmak üzere 4 bin 869 hayvan kapasite ile sahipsiz hayvanlara yönelik sağlık hizmetleri veriliyor.
İBB, sahipsiz hayvanların bakım ve aşılama çalışmalarını 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu ile 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu ve Uygulama Yönetmeliği doğrultusunda yürütüyor. Sahipsiz hayvanların aşılama, kısırlaştırma, tedavi, bakım ve beslenmesinin yapıldığını belirten İBB kaynakları, "Mikroçip uygulanarak elektronik ortamda hayvanlar kayıt altına alınmakta ve küpe takılarak işaretlenmektedir. İsteyen kişilere sahiplendirilmekte, sahiplendirilemeyen hayvanlar ise bu işlemlerden sonra alındıkları ortama bırakılmaktadır. Sahipsiz hayvanlarla ilgili trafik kazası ve diğer yaralanmalarda müdahale için, 7/24 esasına göre Avrupa ve Anadolu Yakasında yer alan Bakımevi Birimlerimizde mesai sonrası ve resmi tatillerde nöbetçi ekiplerimiz ile hizmet vermekteyiz" ifadelerini kullandı.
İBB Veteriner Hizmetleri Şube Müdürlüğü'ne ait barınak ve bakımevleri şöyle:
İBB kaynaklarının ilettiği bilgiye göre, 2018 yılında ilçe belediyelerinde yer alan barınakların kapasiteleri şöyle:
Avrupa Yakası'nda sahipsiz hayvan bakımevleri olan ilçeler:
Avcılar, Bağcılar, Bahçelievler, Bakırköy, Başakşehir, Bayrampaşa, Beyoğlu, Beylikdüzü, Beşiktaş, Büyükçekmece, Esenler, Esenyurt, Eyüpsultan, Fatih, Gaziosmanpaşa, Güngören, Kağıthane, Küçükçekmece, Sarıyer, Silivri, Sultangazi, Şişli, Zeytinburnu.
Avrupa Yakasında Sahipsiz Hayvan Bakımevleri Olmayan İlçeler
Arnavutköy, Çatalca.
Anadolu Yakasında Sahipsiz Hayvan Bakımevleri Olan İlçeler
Adalar, Beykoz, Çekmeköy, Sancaktepe, Şile, Ümraniye, Üsküdar.
Anadolu Yakasında Sahipsiz Hayvan Bakımevleri Olmayan İlçeler
Kartal, Maltepe, Pendik, Sultanbeyli, Tuzla.
Anadolu Yakasında Sahipsiz Hayvan Bakımevlerini Ortak Kullanan İlçeler
Ataşehir, Kadıköy.
2016 VE 2018 YILLARINDA İLÇE İLÇE SOKAK HAYVANLARININ DAĞILIMI
Sokaklardaki başıboş hayvan sayısını sorduğumuz İBB kaynakları, 2018 yılına ait verileri paylaşarak 162 bin 970 kedi ve 128 bin 900 köpek olmak üzere toplam 291 bin 870 hayvanın sahipsiz olduğunu söyledi.
Peki İstanbul'un ilçe belediyelerinin sokak hayvanlarına yönelik çalışmaları nasıl? Belediyelere sorduk. İşte ilçe belediyelerinin çalışmaları...
"BARINAKLARIN BÜTÇESİ, İLÇE BELEDİYELERİNİN BÜTÇE GELİRİNİN BİNDE 5’İ OLMAK ZORUNDA"
Üsküdar Belediyesi kaynakları ilçede 2 bin 500 sokak köpeği tespit ettiklerini belirterek, “Sahada 3 araçla sokakta küpesi olmayan köpekler alınır, kısırlaştırma ve aşılama işlemleri 5199 sayılı kanuna göre işlem yapılır. Barınağımızda şu an hasta, bakıma ihtiyacı olan ve yasaklı ırk olarak 80 köpek var. En büyük gider; mama, ilaç ve personel. Barınakların bütçesi ilçe belediyelerinin bütçe gelirinin binde 5’i olmak zorundadır. Denetimlerde buna bakılır.” açıklamasını yaptı.
2023 Aralık ayı hariç son 11 ayda yapılan muayene ve tedavi edilen kedi ve köpek sayısının 44 bin 491 olduğunu belirten Kadıköy Belediyesi, sokak hayvanlarının sayısıyla ilgili net bir rakam vermezken "Ezici çoğunluğu kedi olmak üzere onbinlerce olduğu ifade edilebilinir." ifadelerini kullandı. 400 köpek kapasiteli bir adet Geçici Hayvan Bakımevi ve 120 kedi-yatar hasta kapasiteli bir adet Sahipsiz Hayvanlar Rehabilitasyon ve Eğitim Merkezi'nin bulunduğunu söyleyen Kadıköy Belediyesi kaynakları, bu merkezlerdeki hayvan sayısı ile ilgili olarak "2023 Kasım Ayı itibariyle 283 köpek,112 kedi mevcut olup sayıları her gün için azalıp artabilmektedir." dedi. Veteriner İşleri Müdürlüğü bütçesinden karşılanan personel, gıda (konserve ve kuru mama), tıbbi ilaç ve sarf malzemeleri giderlerinin en büyük gider kalemi olduğunu söyleyen Kadıköy Belediyesi kaynakları, "Veteriner İşleri Müdürlüğümüzün 2023 yılı bütçesi 40.547.000 TL, 2024 yılı için öngörülen bütçe 95.180.000 TL'dir" ifadelerini kullandı. Sokaktaki hayvanların bakım ve aşılama çalışmaları nasıl yapıldığını sorduğumuz Kadıköy Belediyesi, "İşaretsiz olanlar toplanarak Geçici Hayvan Bakımevimizde ve Sahipsiz Hayvanlar Rehabilitasyon Merkezimizde aşılanıp kısırlaştırılmakta, parazit ve diğer tedavileri yapılıp işaretlenerek sahiplendirilemedikleri takdirde tekrar alındıkları ortama bırakılmaktadır. Öte yandan ilçe sınırlarımız dahilindeki hasta veya bakıma muhtaç hayvanlar tespit edildiğinde hayvan takip ekiplerimizce ve/veya yerel hayvansever gönüllülerimizce, hayvan bakım merkezlerimize götürülerek gerekli muayene, tedavi, operasyon vb. hizmetler verilmektedir." yanıtını verdi.
Sorularımızı yönelttiğimiz Esenler Belediyesi'nden yetkililer, ilçelerinde müşahede merkezinin olduğunu, işlem gören hayvanların tekrar serbest bırakıldığını o nedenle mevcut hayvan sayısıyla ilgili rakamsal verinin günlük değişkenlik gösterdiğini belirtti. Sokak hayvanlarının bakım ve aşılama çalışmalarının ilçe belediyelerince 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu ve ilgili yönetmeliklerince yapıldığını hatırlatan Esenler Belediyesi yetkilileri, yasa gereği rehabilitasyon (kısırlaştırma - aşılama - küpeleme) süreci tamamlanan sokak hayvanlarının alındıkları bölgeye geri serbest bırakılması yasal zorunluluk olduğunu söyleyerek; bakım, teşhis, tedavi ve operasyonlar için kullanılan cihaz, malzeme, ilaçlar ve sokak hayvanları için kullanılan mama maliyetlerinin ön planda olduğunu ifade etti.
"Bölgemizde 800-1000 civarında köpek, 25 bin civarında da kedi popülasyonu bulunmaktadır." diyen Küçükçekmece Belediyesi kaynakları, 250 kapasiteli kedi bakım ünitesi, 100 kapasiteli köpek yaşam alanı, 60 kapasiteli engelli kedi yaşam alanı ve kanatlı yaşam alanından oluşan Sokak Hayvanları Rehabilitasyon ve Tedavi Merkezi'nin bulunduğunu belirtti. Rehabilitasyon ve Tedavi Merkezi'nde engelli hayvanlar için de bir alan dizayn edildiğini söyleyen Küçükçekmece Belediyesi yetkilileri, merkezde şu an 170 adet kedi, 33 adet köpeğin bulunduğunu söyledi. Gelen ihbarlar ve ekiplerin takibi ile sokak hayvanlarının bakım ve aşılama çalışmalarının yapıldığını belirten yetkililer kedi evi desteği yaptıklarını da söyledi.
Bu yıl Hayvan Tedavi Merkezi'ne getirilen 372 sokak köpeğinden 22'sine, 3 bin 454 sokak kedisinden bin 110'una çip taktıklarını söyleyen Fatih Belediyesi yetkilileri, köpeklerin ortalama yüzde 35'i kedilerin ise ortalama yüzde 65'i çipli olarak geldiğini aktardı. Yetkililer, Fatih ilçesi sınırlarında sokakta yaşayan yaklaşık 2 bin köpeğin, yaklaşık 10 bin adet de kedinin olduğunu tahmin ettiklerini belirtti. Yedikule Sokak Hayvanları Rehabilitasyon Merkezi'nde şu an bin 85 tane köpek, 219 tane yasaklı ırk köpek, 140 tane de bakıma muhtaç kedi olmak üzere toplam bin 437 hayvan bulunduğunu belirten yetkililer, "Bakımevlerinin (barınakların) en büyük masrafını mama ve personel giderleri oluşturmaktadır. Bakıma muhtaç olan bu hayvanların bazılarına özel bakım gerekmektedir. Kronik rahatsızlıkları olan, yaşlı, felçli veya henüz yavru olan sokak hayvanları özel olarak beslenmekte ve personellerin bu hayvanların bakım ve temizliğine daha fazla dikkat etmesi gerekmektedir." ifadelerini kullandı.
Sorularımızı ilettiğimiz Beylikdüzü Belediyesi kaynakları da ilçe 2 bin - 2 bin 500 civarında sokak köpeğinin olduğunu belirtti. İlçede Geçici Hayvan Bakımevi ve Rehabilitasyon Merkezi'nin bulunduğunu belirten kaynaklar "Burada; sokak hayvanlarının kısırlaştırılması, aşılanması, sahiplendirilmesi ve diğer cerrahi ve dahili tedavileri yapılmakta. Merkezimizde; yasaklı ırk, saldırgan, yaşlı ve bakıma muhtaç olmak üzere yaklaşık 500 sokak hayvanını misafir etmekteyiz." dedi.
