Depremin ihracata ilk etkisi 1.5 milyar dolar

Bu afet yalnızca 11 ilde yaşayan vatandaşlarımızı değil, tüm Türkiye'yi derinden etkilemiştir. Deprem felaketinde kaybettiğimiz canların üzüntüsü tüm ülkemizde yaşanırken, ilgili diğer kurumlarımızla birlikte Bakanlığımız bölgedeki ticaretin normale dönmesi için çalışmalarına devam etmektedir.

Deprem felaketi nedeniyle aylık dış ticaret değerlendirmesi bu ay için basın bildirisi şeklinde kamuoyu ile paylaşılmaktadır.

Bilindiği üzere, 2022 yılında ihracatta büyük başarılar elde edilmiştir. Mal ihracatının yanı sıra hizmetler ihracatında da önemli bir aşamaya gelinmiştir. 2022 yılında mal ihracatımız yüzde 12,9 oranında artış ile 254,2 milyar dolar olur iken, hizmet ihracatımız ise yüzde 46,5 oranında artış neticesinde 90 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir.

Türkiye ekonomisi, 2022 yılında yüzde 5,6 ile Orta Vadeli Program (2023-2025) tahmini olan yüzde 5'in üzerinde büyümüştür. Mal ve hizmet ihracatının büyümeye katkısı yıl genelinde 2,2 puan pozitif gerçekleşerek büyümenin yüzde 40'ını oluşturmuş ve ihracat büyümenin itici gücü olmayı sürdürmüştür.

Öte yandan, ülkemizin toplam ihracatının yüzde 8,6'sını oluşturan 11 ilimizde yaşanan deprem felaketinin ihracatımız üzerinde aşağı yönlü etkisi olmuştur.

2023 yılı Şubat ayında ihracatımız, geçtiğimiz yılın aynı ayına göre yüzde 6,4 azalışla 18,6 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Gümrük kapıları verilerine göre bu iller arasında özellikle Adıyaman, Hatay, Kahramanmaraş ve Malatya'da deprem sonrasında ihracatta önemli ölçüde gerileme meydana gelmiştir.

Aylık tahminlerimizde yaşanan sapmalar ve il bazlı düşüşler dikkate alındığında, deprem nedeniyle Şubat ayı ihracatımızda doğrudan 1,5 milyar dolarlık bir aşağı yönlü etki olduğu değerlendirilmektedir.

Geçen yılın aynı dönemine göre dış talebin nispeten zayıf seyri ve avro-dolar paritesinin düşük gerçekleşmesi de ihracatımızı aşağı yönlü etkilemiştir. Parite sebebi ile ihracatımız 2023 yılı Şubat ayında 529,2 milyon dolar daha az gerçekleşmiştir.

Şubat ayı ithalatımız ise 30,8 milyar dolar olurken, bu rakamın yüzde 22'si enerji ithalatı kaynaklıdır.

Ayrıca, ithalattaki artış önemli oranda işlenmemiş altın ithalatından kaynaklanmaktadır. Nitekim bu dönemde işlenmemiş altın ithalatı 3,7 milyar dolar artarak (yüzde 858,7 artış) 4,1 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir.

2023 Şubat ayında ithalattaki artışta öne çıkan ürün grupları arasında otomotiv ithalatı yarı iletken krizinin aşılmasından dolayı 2,1 milyar dolar (yüzde 81 artış), makine ithalatı 2,9 milyar dolar (yüzde 22,2 artış), elektrikli makineler ithalatı 2,1 milyar dolar (yüzde 40,5 artış) olarak gerçekleşmiştir.

2021 yılı itibarıyla, depremden etkilenen 11 ilimizin Türkiye GSYH'si içindeki payı yüzde 9,8'dir.

Depremin illerin ekonomisinde yol açtığı tahribatın ivedilikle aşılması amacıyla gerekli tedbirler hayata geçirilmekte olup, depremden etkilenen işletmelerimizi tekrar ayağa kaldırmak üzere kısa, orta ve uzun vadeli ihtiyaçlar kapsamında çalışmalar yapılmaktadır.

Deprem felaketi nedeniyle kaybettiğimiz vatandaşlarımıza bir kez daha Allah'tan rahmet, yakınlarına başsağlığı ve yaralılara acil şifalar diliyoruz. Millet olarak hepimizin başı sağ olsun."

TİM BAŞKANI GÜLTEPE: DEPREME RAĞMEN ŞUBAT AYI İHRACATI 18,6 MİLYAR DOLAR OLDU

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe yaptığı açıklamada, depremler nedeniyle şubat ayının tüm ülke için zorlu geçtiğini hatırlattı. İhracat ailesinin bir yandan depremzedelerin yaralarını sarmak için seferber olurken bir yandan da ticaretin durmaması için çalıştığını belirten Gültepe, şunları söyledi:

"Genel Ticaret Sistemi (GTS) kayıtlarına göre Şubat ayını 18,6 milyar dolar ihracatla tamamladık. Geçen yılın aynı ayına göre yüzde 6,4 eksideyiz. Deprem bölgesindeki 11 ilimizin ihracatı yüzde 43 düşüşle

985 milyon dolara geriledi. Ocak-Şubat dönemini kapsayan ilk iki aylık ihracatımız yüzde 1,5 artışla 38 milyar dolara yükselirken, son 12 aylık ihracatımız ise 254,8 milyar dolar oldu. Geçen ay ihracatımıza en yüksek katkıyı 2,6 milyar dolarla otomotiv sektörü verdi. İlk beşteki diğer sektörlerimiz 2,3 milyar dolarla kimya, 1,6 milyar dolarla hazır giyim, 1,3 milyar dolarla elektrik elektronik ve 1,1 milyar dolarla çelik şeklinde sıralandı. Şubat ayında 18 ilimiz ihracatını artırdı. En çok ihracat yapan ilk beş ilimiz İstanbul, Kocaeli, Bursa, İzmir ve Ankara oldu. Geçen ay bin 455 firmamız ihracat ailesine katıldı. Birim ihracat değerimiz ise geçen yılın aynı ayına göre yüzde 29,6 artışla 1,69 dolara yükseldi."

Türkiye'nin en çok ihracat yaptığı ülkelerin Almanya, İtalya, ABD, Rusya ve İngiltere şeklinde sıralandığını bildiren Gültepe, Suudi Arabistan'a ihracatta toparlanmanın da devam ettiğinin altını çizdi.

"DEPREM BÖLGESİNDE BAYRAMDAN SONRA YÜZDE 60 KAPASİTEYE ULAŞIRIZ"

Mustafa Gültepe, TİM öncülüğünde ihracatçı birliklerinin depremzedelere yardım çalışmaları ve bölgedeki üretime yeniden dönüş süreci konusunda da şunları söyledi:

"Acımız çok büyük; yüreğimiz kan ağlıyor. Depremlerde can veren yurttaşlarımıza bir kez daha Allah'tan rahmet, yaralılara acil şifa, yakınlarını kaybedenlere sabır diliyorum. Arkadaşlarımızla bölgeyi ziyaret ettik, yıkımı yerinde gördük. Depremzedelerle ve sanayicilerimizle konuştuk. Fiziki olarak üretim alt yapısında fazla hasar bulunmamakla birlikte istihdam kaybı nedeniyle üretim durma noktasına gelmişti.

Depremden az etkilenen Adana ve Gaziantep gibi illerimizde üretim devam ediyor. Kahramanmaraş, Adıyaman ve Malatya'da ise çarklar dönmeye başladı. Bu illerimizde yer yer yüzde 30 kapasiteye ulaşıldı. Ancak barınma sorunu olduğu için insanlar göç etmek zorunda kalıyor. Dolayısıyla geçici barınma ihtiyacının bir an önce karşılanması büyük önem taşıyor. Bu gerçekten hareketle ihracatçı birliklerimizle el ele vererek 'TİM Konteyner ve Prefabrik Konut Projesi'ni başlattık. İlk etapta, depremden en çok etkilenen Kahramanmaraş, Adıyaman, Hatay ve Malatya'da 5 bin kişinin yaşayabileceği 1000 konutluk geçici barınma merkezleri oluşturuyoruz. Organize sanayi bölgelerinin yakınında yer alacak barınma merkezleri için konutların sevkiyatına inşallah önümüzdeki haftadan itibaren başlayacağız. Bu merkezlerde çalışanlarımıza ve ailelerine her türlü desteği vereceğiz. Çünkü insanlar çok ağır travmalar yaşadı. Bu travmanın atlatılması ve çalışanlarımızın üretime katılması zaman alacak. Ramazan bayramından sonra kapasitenin yüzde 60 çıkacağını öngörüyorum. Burada devlet ve özel sektör olarak depremzede yurttaşlarımızın bölgede kalmalarını ve yeniden işe dönüşlerini cazip hale getirecek adımları atmamız gerekiyor. Bakanlıklarımız ve ilgili kurumlar bu konuda önemli düzenlemeler yaptı. Bütün bunların yanı sıra bölgedeki fabrikalarda işine dönen depremzedeye çalıştığı firmadan alacağı maaşa ilave olarak en az 6 ay süre ile bir maaş da devletimiz verebilir."

"DEPREME RAĞMEN SİPARİŞLERİ KARŞILAYABİLECEK KAPASİTEYE SAHİBİZ"

Depremin ihracata etkilerini de değerlendiren Mustafa Gültepe, ilk günden itibaren yurt dışındaki müşterilerden çok güçlü iş birliği ve dayanışma mesajları aldıklarını bildirdi. Bölgede üretimin geçici olarak devre dışı kalmasına rağmen Türkiye'nin siparişleri karşılayabilecek kapasiteye sahip olduğunu vurgulayan Gültepe, "Rakibimiz olan bazı ülkelerin yaymaya çalıştıkları 'Türkiye'de tedarik sorunu yaşanacak' şeklindeki söylentilere itibar etmeyen birçok müşterimiz bizimle iş birliğini artırmak istiyor. Ben tüm ihracatçılarımız adına kendilerine teşekkür ediyorum" diye konuştu.

"2022'DE BÜYÜMENİN YAKLAŞIK YÜZDE 40'I MAL VE HİZMET İHRACATINDAN GELDİ"

Mustafa Gültepe, depremin yaralarını sarmaya çalışırken Türkiye İstatistik Kurumunu'nun (TÜİK) açıkladığı 2022 büyüme rakamlarının kendileri için moral olduğunu söyledi. TÜİK'in verilerine göre Türkiye ekonomisinin geçen yıl yüzde 5,6 büyüdüğünü hatırlatan Gültepe, "Büyümenin yaklaşık yüzde 40'ı mal ve hizmet ihracatının katkısından geldi. Büyük afete rağmen, Cumhuriyetimizin 100'üncü kuruluş yıldönümünde ihracatta en yüksek performansı göstermek için tüm gücümüzle çalışacağız. Daha çok fuara katılıp, uzak yakın demeden tüm pazarlara daha çok ticaret heyetleri düzenleyeceğiz. Ülkemizde daha fazla alım heyetini ağırlayacağız" diye konuştu.

Mustafa Gültepe, mart ayı itibarıyla sanayide kullanılan elektrik ve doğalgaz fiyatlarında yapılan indirimin de ihracatçının rekabet gücüne olumlu yansıyacağını sözlerine ekledi.