Fermiyum nedir, nerelerde kullanılır? Fermiyum kullanım alanları, özellikleri, periyodik tablodaki simgesi ve yeri

Ünlü nükleer fizikçi Enrico Fermi'den adını alan element, yapay olarak elde edilmektedir. Aynştaynyum elementi ile aynı tarihte hidrojen bombası kalıntılarında keşfedilen elementin pek çok özelliği bulunmaktadır. Fermiyum nedir, nerelerde kullanılır? Fermiyum kullanım alanları, özellikleri, periyodik tablodaki simgesi ve yeri nedir? İşte, detaylar.

Giriş: 16.10.2023 - 17:51 Güncelleme: 16.10.2023 - 17:51

1953 yılında Albert Ghiorso ve çalışma arkadaşları tarafından keşfedilen element, radyoaktif özelliğinden dolayı zehirlidir. Nükleer reaktörlerde plütonyumun nötron bombardımanına tutulmasıyla mikrogram ölçeğinde fermiyum üretilebilmektedir. Fermiyum nedir? Nerelerde kullanılır? Fermiyum simgesi, sembolü ve periyodik tablodaki yeri nedir? Kullanım alanları ve özellikleri nelerdir? İşte, merak edilen detaylar.

Fermiyum Nedir?

Aktinit element serisinde, sentetik bir transuranyum (uranyum ötesi) elementi olan fermiyum, radyoaktif nadir toprak elementi olarak karşımıza çıkmaktadır. Aktinit serisinin sekizinci transuranyum üyesidir. Günümüze değin çok az miktarda sentezlenebilmiştir; bu nedenle de kimyasal ve fiziksel özelliklerinin pek çoğu bilinmemektedir. Bilinen özellikleri tahminden ibarettir. Görünümü bilinmemesine karşılık gümüşi renkli, gümüşi beyaz ya da gri bir metal olabileceği öngörülmektedir. En yaygın fermiyum bileşiği fermiyum klorürdür. Elementin hava, buhar ve asitlerden etkileneceği tahmin edilmektedir. Fermiyum metali, inceleme ve kullanım için henüz üretilememiştir ancak bazı nadir toprak elementleri ile alaşımları elde edilmiştir. Fermiyum-iterbiyum alaşımı gümüş renginde parlak bir metaldir.

REKLAM

Fermiyum Nerelerde Kullanılır?

Üretilen küçük miktarlarda fermiyum ve nispeten kısa yarı ömürlere sahip tüm izotoplarından dolayı, temel bilimsel araştırmanın dışında kullanım alanına sahip değildir.

Fermiyum Simgesi

Element “Fm” simgesiyle ifade edilmektedir. Doğada bulunmaz; yapay bir elementtir. Nükleer reaksiyonlar sonucu yapay olarak sentezlenebilir. Hafif aktinitlerin nötron bombardımanı ile sentetik olarak elde edilebilmektedir. Nükleer reaktörlerde, hızlandırıcılarda üretilebilir.

Fermiyum Sembolü

Element periyodik tabloda “Fm” sembolüyle temsil edilmektedir. Atom kütle numaraları bilinen 19 izotopu bulunmaktadır. İzotopları kısa ömürlüdür. Bu nedenle de kararsız ve oldukça radyoaktiftir. En uzun ömürlü Fm-257 izotopunun yarılanma ömrü 100,5 gün kadardır.

Fermiyum Periyodik Tablodaki Yeri

REKLAM

Periyodik tablonun 7. periyodunun aktinitler grubunda yer alan 12. elementi olarak karşımıza çıkan fermiyumun atom numarası 100’dür.

Fermiyum Kullanım Alanları

Fermiyum çok küçük miktarlarda bulunduğundan ve tüm izotoplarının ömrü çok kısa olduğundan dolayı element ticari bir kullanıma sahip değildir. Bilim adamları, periyodik tablonun geri kalanıyla ilgili bilgilerini genişletmek için araştırmalarında bu elementten yararlanmaktadır.

Fermiyum Özellikleri

Erime noktası tahmini olarak 1527 derecedir. Kaynama noktası ise bilinmemektedir.
Bir nükleer reaktörde elde edilebilecek en ağır elementtir; bu da çıplak gözle görülebilecek miktarda elde edilebilir anlamını taşımaktadır.
Doğada bulunmaz. Nükleer silah testlerinin yapıldığı bölgeler, nükleer facia yaşanan alanlardaki nükleer kalıntılar içinde bulunabilir.
Artık yeryüzünde doğal olarak bulunmuyor ancak daha önce doğal reaktör yataklarında üretildiği biliniyordu.
Günümüzde sadece araştırma amaçlı üretilmektedir.
Doğal olarak oluşmadığı için bilinen sağlık tehlikesi olguları ve etkileri yoktur.
Fermiyumun tüm izotopları kısa ömürlüdür. Bu sebeple dünya oluştuğundan beri herhangi bir zamandaki fermiyum oluşumu günümüze kadar çürümüş yok olmuş durumdadır.
Günümüzde yılda sadece birkaç gram üretilebilmektedir.
Daha hafif elementlerin nötron bombardımanından elde edilebilen en ağır sentetik elementtir.
Nükleer silah test programı olan Ivy Mike projesinin hedeflerinden biri de yüksek güçlü nükleer patlamalarla transuranyum elementlerin üretiminin verimliliğini araştırmaktı.
Günümüzde fermiyum, bir nükleer reaktörün içindeki plütonyumun nötronlarının bombardıman edilmesiyle mikrogram miktarlarda elde edilebilmektedir. Bu işlemle 257Fm ve diğer daha yüksek izotoplar üretilebilir.

Haberi Hazırlayan: Kubilay Kos

GÜNÜN ÖNEMLİ MANŞETLERİ