Türk Lirası'nın destekçisi 7 gelişme var
Dolar Türk Lirası'na karşı tarihinin en uzun süreli düşüşlerinden birisini yaşıyor. Son olarak 5.28'in altına gerileyen dolar böylece ağustos ayında çıktığı zirve olan 7.20'li seviyeye göre yüzde 26,6 düştü. Bu durumu sağlayan yani doların aleyhine tam 7 gelişme var. Bunlardan son ikisi sendikasyonu çeviren bankalar arasına Vakıfbank'ın da katılması ve Ak Parti ile MHP'nin yerel seçimlere birlikte girme ihtimalinin artması. Buna karşın Türk Lirası'nın aleyhine olabilecek 6 ana neden bulunuyor. Rahim Ak'ın analizi
Dolardaki soluksuz düşüş devam ediyor. Ağustos ayında çıktığı 7.20'li seviyelere göre yüzde 26,6 değer kaybeden doların düşüşünde 7 ana neden bulunuyor. Buna karşın hala doları destekleyebilecek 6 risk unsuru da varlığını koruyor. Öncelikle şunu belirtmekte yarar var, kurun bugün geldiği 5.28'li seviyenin günlük iki nedeni de bu 'yedi'liden ikisi. Bunlardan ilki ve en önemlisi Türk bankalarının yurtdışındanaldığı borçları çevirme riskinin ortadan kaldıran bir gelişmenin daha yaşanması. Vakıfbank dün12 ülkeden 20 bankanın katılımıyla 252 milyon dolar ve 528,5 milyonEuro olmak üzere toplamda 855 milyon dolar tutarında sendikasyon kredisi anlaşması imzaladı. Bugünkü düşüşte diğer büyük etken olan Ak Parti ve Milliyetçi Hareket Partisi'nin yerel seçimlere birliktegirme ihtimalinin bir hayli artmış olmasını hatırlatmakta fayda var.
KIRILMA ANI AKBANK SENDİKASYONUYDU
Kurun yönünü aşağı çevirmesinde 27 Eylül'de Akbank'ın yenilediği 980 milyon dolarlık sendikasyonun önemli rolü olmuştu. Tabii ki başta Merkez Bankası'nın 6.25 puanlık faiz artırımı olmak üzere hükümetin aldığı önlemlerin büyük etkisi vardı ancak bu işlem yurtdışı piyasalara güven sağlamaaçısından adeta kırılma noktası oldu. O günden sonra fonların Türkiye piyasalarına girişlerini duyar olduk. Dolar kuru o günden sonra ilk şokun ardından gelip demir arttığı 6.08 düzeyinden aşağı kaymaya başladı ve şimdiye kadar yüzde 13 geriledi. Akbank'ın yaptığı bu işlem de ihtiyacı olmasından daha çok bu güveni sağlamak içindi. Sonrasında diğer bankaların ve son olarak Vakıfbank'ın çevirdiği borçlar piyasaya büyük güven verdi.
İHRACATIN PERFORMANSI İYİ
BaştaABD'li rahip Andrew Brunson'ın serbest bırakılması ve seçimler sırasında Avrupa Birliği ile gerilen ilişkilerin yavaş yavaş rayına oturtulması 7 ana nedenin önde gelenlerinden oldu. Ancak kurdaki yükselişin bıçakgibi kestiği ithalat ve desteklediği ihracattaki artış ile ağustos ve eylül aylarında 1.8'er milyar dolarlık cari fazla verilmesi Türkiye'de dolara olan ihtiyacı azalttı. İhracatta her ne kadar beklenen iyileşme sağlanamasa da sanayi üretim rakamlarında ihracat ağırlıklı sektörlerin üretim rakamlarında düşüş olmaması hatta yükselen üretim önümüzdeki dönem bu alanda daha umutlu olunmasını sağlayacak gibi.
PETROLÜN DÜŞÜŞÜ EN ÇOK BİZE YARAR
Hem cari açığın düşmesi hem de bundan sonraki beklentilerin iyileşmesi açısından petrolün tarihi düşüşünün önemi çok büyük. Özellikle Çin ekonomisinde beklenen yavaşlamanın etkisiyle Brent petrol fiyatının bir ara 60 doların da altına gerilemesi hala 60 dolar civarında kalmasında OPEC tarafında beklenen üretimi kısma girişimlerinin de askıya alınmış olması bizim lehimize işliyor. Çünkü şu anda yıllık 28.7 milyar dolar olan enerji açığı petrolünher yüzde 10 düşüşünde Türkiye'ye 4 milyar dolarlık katkı sağlıyor. İran yaptırımlarından Türkiye'nin muaf olması ve son olarak Ak Parti ile MHP'nin yerel seçimlerde ittifaka gitme ihtimalinin artması iktidarın yönetimde zorlanmayacağı beklentisi doğurarak Türk Lirası'nı destekliyor.
FED'DE İŞLER TERSİNE Mİ DÖNÜYOR?
Türk Lirası'na uluslararası destek petrolün yanı sıra FED'Den geldi. Şimdiye kadar ABD ekonomisindeki iyileşmelere paralelABD Merkez Bankası'nın faiz artıracağı yani bizim de ihtiyaç duyduğumuz dış finansmanda maliyetin artacağı beklentileri bugünlerde FED'in faiz artırımlarına ara vereceği şekline döndü. Bu ise tüm gelişmekte olan para birimleri gibi Türk Lirası'na da destek veriyor. Paranın evine döndüğü senaryosu bazı FED başkanlarının tıpkı ABD Başkanı Donald Trump gibi faiz artırımlarının durdurulması gerektiğini savunması ile iyice zora girmeye başladı.
RİSKLER DE ORTADAN KALKMADI
Ancak küresel ekonomideki yavaşlama beklentisi bir yandan petrol fiyatını düşürüp ABD'te faiz artırım beklentilerini ötelese de bir yandan da risk iştahını azalttığı için bu risklerin öne çıktığı günlerde gelişmekte olan para birimleri ve borsalar ağır satış yiyor. ABD ile Çin arasındaki ticaret savaşlarının alevlenmesinin ABD'de Çin ürünlerine getirilecek engellemelerin enflasyon yaratacağı ve bunun faiz artırımını tetikleyeceği beklentilerişimdilik yakın riskler olarak sinsice bekliyor. İçeride ise yüzde 25'lere çıkan enflasyonun geri gelmemesi ihtimali piyasaların uykusunu kaçırıyor. Bunların yanı sıra ekonomik aktivitedeki düşüş ile artan konkordato taleplerive tabii ki özel sektörün 232 milyar dolar olan uzun ve kısa vadeli yurtdışı kredi borcu hala Demokles'in kılıcı gibi ekonomininüstünde sallanıyor. Cari açığa neden olan üretim modeli de uzun süreli yapısal dönüşüm gerektiren bir risk unsuru olarak bekliyor.
