Demir yollarında neden taşlar olur?
Demir yollarının çevresinde bulunan taşlara balast denir. Balastlar, bir tasarım amacıyla değil, güvenli bir yolculuğu sağlamak amacıyla zemine dökülür. İşte, detaylar...
- 1
Dünyanın neresine giderseniz gibi, demiryolları hep aynıdır; raylar, taşların üzerine dizilir. Bu, belki de çok dikkat ettiğiniz bir ayrıntı değil ancak tüm bunların rastgele bir seçim olmadığını bilmelisiniz.
- 2
Rayların etrafında gördüğümüz keskin kenarlı taşlara balast denir. Demiryolu inşası sırasında önce balastlar dökülür ve ray seviyesi yükseltilir.
İkinci bir yarar olarak; traverslerin sabit kalmasını sağlar. Traversler genelde ağaçtan yapılır ve 90 kiloya kadar ağır olabilirler. Her bir kilometrelik pistte yaklaşık 2 bin adet travers vardır.
- 3
Traversler, raylara sabitlenmez çünkü ray ve traverslerde meydana gelen genleşme, harekete neden olur. Sabitlenmeleri halinde, hareket edemeyen raylarda kırılma meydana gelebilir.
İşte, balast taşlar da burada devreye girer. Taşlar, traverslerin sabit ve düz durmasını sağlar. Böylece tren rahatlıkla raylar üzerinden ilerleyebilir.
-
- 4
Peki, neden bu taşlar keskin ve pürüzsüz? Bir nehir yatağında veya okyanusta bulabileceğiniz gibi düz kenarlı taşlar, trenin geçiş esnasında birbirlerinin üzerinden yuvarlanır ve kayarlar. Bu durum, traverslerin de kaymasına neden olur.
- 5
Taşların keskin kenarları, hareket etmelerini çok zorlaştırır - keskin kenarlar birbirini keserken esas olarak birbirlerini sıkıştırırlar ve bu da sağlam bir temel oluşmasını sağlar.
Bu küçük taşların faydası hâlâ bitmedi! Balastlar ayrıca demiryolu altında filizlenebilecek ve ciddi bozulmalara yol açabilecek çeşitli bitkilerin kök salmasını da engeller.
Kaynak: Alpharail
