D vitamini için güneş ışınları ve besinler yeterli mi?
Türkiye güneş ülkesi olmasına rağmen maalesef yeterli derecede D vitaminine sahip değiliz. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Şirin Seçkin, sağlıklı bireyler için D vitamininin olmazsa olmaz olduğunu belirterek, D vitamininin ne güneşle ne de besinler yoluyla yeterli düzeyde alınamayacağını ifade etti. Dr. Seçkin, D vitamini eksikliği durumunda çeşitli hastalıkların ortaya çıkabileceğini kaydederek, D vitamini takviyelerinin bebeklerde dahil kullanılabileceğini ancak uygun dozlar için doktor önerisi gerektiğini söyledi. Habertürk'ten Demet Demirkır haberi
Araştırmacılar, yeni bir çalışmada "D vitamininin kanserin büyümesini engellediğini" ve hastalığa yakalanan kişilerde ölüm oranını yüzde 15 oranında azaltabileceğini bildirdi.
UK Biobank'tan elde edilen bulgular, D vitamini eksikliğiyle özellikle bağırsak, prostat, mide ve akciğer kanseri olanlarda daha yüksek kanser ölüm riski arasında bir bağlantı tespit etti. Bilim insanlarına göre, D vitamini takviyesi almak; insanları kansere yakalanmaktan koruyabilir.
ÇOCUKLUK ÇAĞLARINDAKİ D VİTAMİNİ DÜZEYİ, İLERİ YAŞLAR İÇİN DE ÖNEMLİ
D vitamininin insan vücudunda hayati bir önem taşıdığını belirten Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Şirin Seçkin, "Her hücrede D vitamini reseptörü vardır. Her hücrenin optimum çalışabilmesi için D vitaminine ihtiyacı vardır. Kemik yapımı, beyin işlevlerinin yeterli olması, bağışıklık sisteminin iyi çalışması gibi... Bağırsaklardan kalsiyum emilimini artırır, D vitamini eksikliği osteoporoz etkenidir ve kemiklerin sağlam olması kalsiyum kadar D vitaminine de bağlıdır. Osteoporoz yaşlılarda çok önemli bir ölüm nedenidir. Çocukluk yaşındaki kemik yoğunluğu dolayısıyla D vitamini düzeyi ileriki yaşlarda osteoporoz gelişme ihtimalini belirler" dedi.
D VİTAMİNİ EKSİKLİĞİ HASTALIKLARI DAHA DA AĞIRLAŞTIRIYOR
Dr. Şirin Seçkin, "D vitamini, MS başta olmak üzere tüm otoimmün hastalıklar, astım ve tüm alerjiler, kalp hastalıkları, kanser özellikle de kolon kanseri gibi kronik hastalıkların hepsi D vitamini yetersizliğinde daha ağır seyrediyor" dedi.
D VİTAMİNİ ÇOĞUMUZDA EKSİK
D vitamininin neredeyse herkeste eksik olduğunu kaydeden Dr. Seçkin, "Normalde eski çağlarda olduğu gibi avcı-toplayıcı olarak bütün gün dışarıda çalışıyor olsaydık derimizde günde 25000 IU D vitamini yapılıyor olacaktı. Ancak pek çok neden D vitamini eksikliğine sebep oluyor. Örneğin, cilt kuruluğu, alerjik yapı, her çeşit kronik enfeksiyon veya enflamasyon, kronik karaciğer veya böbrek bozukluğu, beslenme tarzı, bağırsak florasının bozuk olması, mide için kullanılan antiasit ilaçlar, epilepsi ilaçları, damar yoluyla demir verilmesi de D vitamini eksikliğine yol açıyor" diye konuştu.
D VİTAMİNİ KİMLERDE DAHA DÜŞÜK?
Fazla kilolu bireylerde, alınan D vitamininin yağ dokusunda depolandığını ve dolayısıyla da hastanın bunu kullanamadığını belirten Dr. Seçkin, "Bu nedenle onlara normalden birkaç kat daha fazla miktarda günlük D vitamini vermek gerekir. Ayrıca böbrek bozukluğu, karaciğer bozukluğu olan hastalarda, epilepsi için ilaç kullananlarda da D vitamini düzeyi çok düşüktür. Bu hastalara da yüksek doz D vitamini vermek gerekebilir. Mesela kronik karaciğer yetersizliği olan hastalarda D vitamini vermek depresyona girme ihtimalini de azaltır" ifadlerini kullandı.
"ANNE SÜTÜNDE D VİTAMİNİ YOK"
"D vitamini normalde insan vücudunda yapılıyor" diyen Dr. Seçkin, şöyle konuştu: "Güneşte deride sentezlenir ve oradan karaciğere taşınır, aktif formuna çevrilir fakat yeterince güneşe çıkmama, güneş kremi sürmek, esmer cilde sahip olmak, yaşlanmak ciltte D vitamini sentezini azaltan faktörlerdir. Ayrıca yaz tatilinde deride D vitamini yapılsa, banyo ya da kullanılan sabunlarla ciltte yapılan D vitamini cildin üst tabakasında daha kana emilmeden suyla akıp gidiyor yani ciltte yapılan D vitamininin kana karışıp birikmesi için 24 saat yıkanmamak gerekiyor."
Besinlerle alınabilen D vitamini miktarının da çok düşük olduğunu söyleyen Dr. Seçkin, "Ancak genellikle deniz ürünlerinde bulunuyor. Anne sütünde de hiç yok. Mamalarda olmasına karşın yine de çocuk için yeterli gelmiyor. Bu durumda mamayla beslenen bebeklere de D vitamini takviyesi yapıyoruz" dedi.
D vitamininin çoğu hastalıktan korunmada önemli bir rol oynadığını kaydeden Dr. Seçkin, sözlerini şöyle sürdürdü: "Örneğin, enfeksiyon esnasında beş gün arka arkaya her gün yüksek doz D vitamini verilmesi hastaların enfeksiyonu daha kolay atlatmasına, ateşlerinin daha çabuk düşmesine ve genel durumlarının daha hızlı toparlanmasını sağlar. Bu nedenle Kanada gibi bazı ülkeler bu tür enfeksiyonlarda hastalara yüksek doz günlük D vitamini uygulamaktadırlar.
D VİTAMİNİ EKSİKLİĞİ YORGUNLUK VE KASLARDA GÜÇSÜZLÜK YAPIYOR
Kişide D vitamini eksikliği durumunda da; yorgunluk, kaslarda güçsüzlük, kas gerginliği, kış aylarında depresyon, kış aylarında saç dökülmesinin artması, çocuklarda konsantrasyon bozukluğu, unutkanlık, sık hastalanma, alerjik bulguların artması, dişlerin kolay çürümesi gibi bulgular görülür."
D VİTAMİNİ KULLANIMINDA EN SIK YAPILAN HATALAR
Dr. Seçkin, şöyle konuştu: "Bazı insanlar bebekleri 1 yaşına geldiğinde D vitaminini bırakıyor. Bilakis D vitamini kullanılmaya devam edilmelidir. Öte yandan çoğu insan yaz tatilinde D vitamini kullanımını bırakıyor, halbuki yaz aylarında da içmek gerekiyor. Çoğunlukla önerilen miktara uyulmadan, çok düşük doz alınıyor. Sabah aç karnına almak yerine, tam tersine yağdan zengin yemeklerle ya da tok karnına almak daha büyük bir fayda sağlar. D vitamini kullanılacağı zaman doz kişiden kişiye değişiklik göstereceğinden kan alınarak muhakkak D vitamini düzeyi bakılmalı. Ayrıca D vitamininin etkili olabilmesi için magnezyumdan zengin bir diyet de gereklidir."
D VİTAMİNİ FAZLA ALINIRSA ZEHİRLER Mİ?
Dr. Seçkin, D vitamini zehirlenme riskinin çok düşük olduğunu vurgulayarak, şunları söyledi: "D vitamini yağda eriyen vitaminlerdendir; bunun anlamı fazla alınırsa vücutta birikir. Ancak çok yüksek doz içeren ampulleri arka arkaya içmek sorun yaratabilir. Erişkinlerde günde 5000-10000 IU D vitamini, 1 yaşına kadar günde 1000 IU, daha büyük çocuklarda da günlük 2000 IU oldukça yeterli bir dozdur. Zehirlenme söz konusu olduğunda şiddetli baş ağrısı, kusma, mide bulantısı, iştahsızlık, çok sık idrara çıkmak, kabızlık, yorgunluk, halsizlik gibi şikayetler gelişebilir. Doğru doz için D vitamini takviyesi doktor önerisiyle kullanılmalıdır."
