Cemal Okan: 5 yıldır 5 TL'ye talim ediyoruz
Cemal Okan, Habertürk HT Stüdyo'da Mehmet Çalışkan'a çarpıcı açıklamalarda bulundu. 41 yıllık deneyimiyle Türk sinemasının adeta röntgenini çeken Okan, üretimin devam edebilmesinden, Türk filmlerine vefalı davranan izleyicinin saygınlığına yakışacak filmler üretmeye kadar her konuda neler yapılması gerektiğini açıkladı. Cemal Okan, bilet payı nedeniyle anlaşmazlığa düştükleri Mars Cinema Group'un davetlisi olarak meslektaşlarıyla gittiği Güney Kore'den umutlu döndü. Mars Cinema Group, pazarı büyütmek için yapımcılarla her türlü işbirliğine hazır olduklarını söylemiş. Anlaşılan o ki, yapımcılar, bilet payı konusunda istediklerini elde etti. Görünün o ki, sinema sektöründe sağlanan huzur, film üretimine yansıyacak...
Cemal Okan...
1967'de kurulduktan sonra Türk sinemasının köklü şirketlerinden biri haline gelen Fono Film Yönetim Kurulu Başkanı.
2013'te kurulduktan sonra 2018'e kadar olan 5 yıllık dönemde 42 film üreten TAFF Pictures'ın kurucu ortağı.
Aslında futbolcu olacaktı. Yıldız takımında futbola başladığı Galatasaray'ın genç takımına yükselmeyi başardı.
Hayallerinde şampiyonluklar yaşamak ve milli takım formasını giymek vardı.
Ne var ki geçirdiği bir sakatlıktan dolayı futboldan uzaklaşmak zorunda kaldı.
Hal böyle olunca da geleceğe giden gemisinin dümenini baba mesleği olan sinemaya kırdı.
Sinema sektörünün ağabeylerindendir.
Laboratuvardan yapımcılığa kadar sinema sektörünün her alanında faaliyet gösterdiği 41 yılda edindiği deneyimi, bilgisi ve öngörüleri kıymetlidir.
Cemal Okan, Habertürk HT Stüdyo'da Mehmet Çalışkan'ın konuğu olarak sinema sektörünü masaya yatırdı.
Video Editörü: Caner ARIPİŞİRİCİ
* Yapımcı - Mars Cinema Group arasındaki bilet tartışmasının sektöre etkileri ne oldu?
* Mars Cinema Group'un davetlisi olarak meslektaşlarıyla gittiği Güney Kore'de neler konuşuldu, hangi kararlar alındı?
* Yılda 180 Türk filmi üretilmesi sektör için fazla mıdır yoksa az mıdır?
* Yapımcılık çok kârlı bir iş midir?
* Sinema sektöründe birlik - beraberlik var mı?
* Rakipleri BKM, Çamaşırhane Film, CMYLZ Fikir Sanat, NuLook Production, TR 40 33 Productions ve Avşar Film'e hangi konuda çağrıda bulundu?
TAFF Pictures, 42 film üretti ama 'Cinayet Süsü' henüz gösterime girmediği için yukarıdaki tabloda 41 film yer almaktadır.
Mars Cinema Group'un davetlisi olarak Güney Kore'ye gittiniz. Orada ne yaptınız?
Sıkıntılı dönemde yaşadıklarımızla ilgili olarak herhalde global CEO'su Choi Byung Hwan'ın bizimle tanışması için davet ettiler. Çok güzel vakit geçirdik, güzel yemekler yedik. Bize şu anda kullandıkları teknolojileri gösterdiler. Kendi özel odalarında, çok güzel bir salonda film izledik. Şöyle söyleyeyim; 10 bin metrekarelik bir sinema kompleksi yapmışlar, hiç beklemediğim kadar çok beğendim.
Mars Sinema Grup ile yapımcılar arasında bilet payı üzerine bir tartışma yaşandı. O tartışmanın sektöre yansıması nasıl oldu?
Çok iyi olduğunu söyleyemeyeceğim. Bir buçuk yıl vakit kaybettik. Biz hakkımız olan bilet payının artmasıyla ilgili konuşurken iş patlamış mısır savaşına döndü. Biz patlamış mısırla hiç ilgilenmedik. 5 yıldır 5 ₺'ye talim ediyoruz. Her yıl bilet fiyatlarına zam geliyor fakat biz yapımcıların payı hep aynı. Kendilerine 'Lütfen bir araya gelip konuşalım, yoksa biz üretemez hale geleceğiz' dedik. Bizim derdimiz buydu. Ama bu konunun piyasaya yansıması sanki patlamış mısırdan pay istiyormuşuz şeklinde oldu.
Filmlerinizin izleyici sayısını ve hasılatını net olarak görememekten yana da dertliydiniz. Öyle değil mi?
En büyük sorunu orada yaşadık. Biz şeffaflık istedik. Bir bordro geliyor, içinde 20 kalem var. Bulmaca gibi, anlamıyoruz da... Ayrıca bizim işimiz de bu değil. 41 yıldır sektördeyim. 41 yıldır tam bilet, öğrenci ve halk günü bileti vardır. 'Kardeşim Benim 2'yi gösterime çıkardığımız hafta izleyici sayısını ve hasılatı net olarak görmek istedim. Mars Cinema Group'tan gelen cevap şu oldu; 'Bize güvenmiyor musunuz? İstiyorsanız filmi gösterimden çıkarın.' İzleyici sayısını ve hasılatı net olarak görmek benim hakkım değil mi? Gayet doğal bir hak. Ne yazık ki ters bir cevap aldım. Sinema salonu işletmecileriyle doğal iş ortağıyız. Ortağımın cevabı bu şekilde olmamalı. 'Aynı geminin içindeyiz. Eğer gideceksek aşağıya hep beraber gideceğiz'i anlatmaya çalıştık.
Güney Kore ziyaretinizde bu konular yeniden gündeme geldi mi?
Güney Kore'ye gitme sebebimiz aslında tamamen dostane bir ziyaret. Onların davetine icabet ettik. Orada bilet payı tartışması sırasında yaşadıklarımız hiç konuşulmadı. Hep geleceğe yönelik güzel şeyler konuşuldu. Bizi her şekilde destekleyeceklerini, pazarı büyütmek için her türlü işbirliğine hazır olduklarını söylediler. Çok keyifli günler geçirdik.
Anlaşılan o soğuk günler yerini bahar havasına bırakmış. Bu tabloda önümüzdeki sezon için öngörünüz nedir?
Öngöremiyorum. Zaten sıkıntı da bu... Bilet payı ve filmlerin izleyici sayısıyla hasılatının yapımcılar tarafından net olarak görülememesi üzerine yaşanan tartışma sırasında bazı filmlerin gösterimi yeni sezona ertelenmişti. Bizim 'Cinayet Süsü', Şahan Gökbakar'ın 'Recep İvedik 6'sı, Cem Yılmaz'ın 'Karakomik Filmler'i ve Mahsun Kırmızıgül'ün 'Mucize Aşk'ı... Bu filmler, gösterime ocak - nisan arasında girecekti. Erteleme nedeniyle yeni sezonda ister istemez bir sıkışıklık yaşanacak. Bütün bunların sonucunda yılbaşından bu yana gösterime giren ve 31 Aralık'a kadar gösterime girecek tüm filmlerle 2019'u 60 milyon izleyiciyle kapatacağımızı tahmin ediyorum. Bu da 2018'e göre 10 milyon izleyici kaybı demektir. İnşallah bir filmimiz çok sürpriz yapar da 70 milyon izleyiciye tekrar ulaşırız.
Sizce yapımcı - Mars Cinema Group arasındaki tartışma izleyiciye nasıl yansıdı?
İzleyiciyi biraz küstürdüğümüze inanıyorum. Bu sürecin olmasını gerçekten hiç istemedik. Hepimiz bu işte zarar gördük, izleyiciye filmlerimizi izletemedik. İzleyici, izlemek istediği filmleri izleyemedi. Biz tabii ki üretmek istiyoruz, işimiz bu. Bizim bundan başka bir işimiz yok. 41 yıldır sinema sektöründeyim, devam da edeceğim.
Sinema sektöründe eylülden itibaren taşların yeniden yerlerine oturacağını düşünüyorum. Yanılıyor muyum?
İnşallah. Hepimizin temennisi o... Bizler bu işi severek yapıyoruz. Ve elbette yatırımcıyız. Maddi ve manevi olarak karşılığını görmek istiyoruz. Darphanemiz yok ki, para basıp film çekelim... Kazanamazsak üretime nasıl devam edebiliriz?
1978'den beri sinema sektörünün içindesiniz, 2019'a kadar olan süreçte sinemada ne kadar ilerledik?
Teknolojik olarak çok ilerledik.
Dünya standartlarına ulaştık mı?
Dünya standartlarının da çeşitleri var. Bizim yaptığımız filmler komedi ve drama ağırlıklı. O konuda sıkıntımız yok, iyiyiz ama aksiyon filmlerinde Hollywood ile baş edebilir miyiz? Adamlar, 300 milyon $'a film yapıyor ve o filmi bütün dünyaya pazarlayabiliyor. Bizim böyle bir şey yapma şansımız sence var mı?
Son 10 yılda izleyici sayısında büyük artış görüldü. Sizce izleyiciler Türk filmlerini hangi özelliklerinden dolayı seviyor?
Yılmaz Erdoğan, Cem Yılmaz, Şahan Gökbakar, Ata Demirer, Ahmet Kural - Murat Cemcir'in filmleri izleyici sayısının artmasına büyük katkı sağladı. Komedi filmlerimiz iyi, melodramlarımız zaten bizim kalemiz. 2018'de 180 film çekildi. Bunun 80'i komedidir. Çoğu para kaybetmiştir o ayrı.
Para deyince... Yapımcılık çok kârlı bir iş mi?
Herhalde dışarıdan öyle görünüyor olmalı ki birçok arkadaşımız bu işi yapmak için bizim sektöre girmek istiyor. Ne var ki hiç kimsenin hesap yapmayı bildiğini zannetmiyorum. Arkadaş çevremden yapımcı olmak isteyen arkadaşlara hep dedim ki; 'Git Las Vegas'ta kumar oyna. Kırmızıya veya siyaha yatırırsın, hiç değilse % 50 - % 50 şansın var'... Bizim işimizde böyle bir şans yok. Örneğin filmi gösterime çıkaracağın zamanı gerçekten çok iyi biliyor olmalısın, rakiplerini çok iyi etüt etmelisin. En önemlisi çektiğin filmlerin izleyiciyle empati kurması gerekiyor. Kolay bir iş yapmadığımızı söyleyebilirim.
Size gelen projelerde öncelikle nelere bakıyorsunuz?
Öncelikle senaryo bizim için çok kıymetli. Bir filmin temeli senaryodur. Bizim senaryo inceleme ekibimiz var. Bir filmi çekip çekmemeye onların raporları doğrultusunda karar veriyoruz. Yılda 200 - 250 senaryo değerlendiriyoruz.
Oyuncuların faktörü ne ölçüdedir?
Tabii ki oyuncuların da faktörü yüksek ölçüdedir. Baktığında Şahan Gökbakar kendi başına film yapıyor. Şahan, şu anda çok önemli bir kişilik. Türk sinemasının en çok iş yapmış ilk 10 filmin içinde Şahan'ın 5 filmi var. Demek ki bir filmin sevilip izlenmesinde oyuncu önemli bir faktör.
Bir film için en çok hangi kısımlara para harcıyorsunuz?
Çekimlere daha çok para harcarız ama oyunculara da hatırı sayılır paralar ödeniyor.
Oyuncular genellikle 'Ben parayı diziden kazanıyorum sinemadan para kazanamıyorum' derler...
Öyle bir şey olduğunu zannetmiyorum. Haftalık dizi ücretlerini filmin çekim süresiyle çarparlar. Diziler için 1 sezon, filmler için ise yaklaşık 1 ay çalıştıkları için öyle diyorlardır.
Sinema sektörü birlik - beraberlik içinde mi?
Şu anda birlik beraberlik içindeyiz. Söz konusu bilet tartışmasında güzel bir duruş sergiledik. Bunu çok rahat söyleyebilirim; birlik - beraberlik halindeyiz. Filmlerimizin gösterim tarihleriyle ilgili de çok güzel bir şekilde hareket ettik. Bu iletişimi güzel bir şekilde götürüyoruz. İnşallah Çamaşırhane Film ile TAFF Pictures, BKM ile NuLook veya TR 40 33 Productions ile Çamaşırhane Film, TAFF Pictures ile BKM, Avşar Film ile TR 40 33 Productions ortak işler yapar. Ve kombinasyonları olabildiğince çoğaltırız. Bunu hayal ediyorum. Yakında muhakkak olacaktır. Ben buna inanıyorum. Çünkü hayat paylaşmaktan geçiyor. Birlikten her zaman güç doğar. Timur Savcı ile neden ortak şirket kurduğumuz yönünde çok soruyla karşılaştım. Paylaşmakta ne gibi bir sıkıntı var? Biz birlikte daha güzel işler yapmak için ortak olduk. Dediğim gibi aynı geminin içindeyiz.
Şu anda sektörün en önemli sorunu nedir?
En büyük sorunumuzu çözdüğümüzü umut ediyorum. Umut ediyorum çünkü henüz neticelerini görmedim. Eylülden sonra bir şeyler söyleyebilirim. Zaten en büyük engel az önce konuştuğumuz konuydu. Bu engeli çözdükten sonra birçok sorunu çözeceğimize inanıyorum. Hakkımızı aldığımız zaman daha iyi işler de yapabilme şansına sahip olabileceğiz. Öbür türlü gerçekten iş yapamaz hale geliyoruz. Şöyle anlatayım; 'Çakallarla Dans 5'i çektik. 1 milyon 415 bin izleyiciye ulaştık. Hani yapımcılık çok iyi bir iş ya, çok para kazanıyoruz ya, 1 milyon 415 bin izleyiciyle milyon dolarları götürdük ya... Öyle sanılıyor. O filmden 51 bin ₺ zarar ettik. Bunu sana çok net söyleyeyim...
Bir yılda 180 Türk filmi az mıdır yoksa fazla mıdır? 'Çok sayıda film olması çok izleyici' demek midir?
Bana sorarsan çok fazladır. Bunu hepimiz çok iyi biliyoruz. 180 film şu anki ekonomik konjonktüre göre fazla. En fazla 70 film olması gerekiyor. Herhalde sen de aynı düşüncedesin. Film çekmek yeterli değil. Önemli olan filmleri izleyiciye doğru bir şekilde ulaştırmaktır. 180 film demek sinema sezonunda her hafta 6 yeni Türk filminin gösterime girmesi demektir. Bir evvelki haftadan gelen, yürümekte olan filmler de var. Kimse bu matematiği yapmıyor. Herkesin filmi kendine göre 1 milyon izleyiciye ulaşacak. Hayatınızda hiç 1 milyonu saydınız mı? 1 milyona gitmenin ne demek olduğunu biliyor musunuz? Örneğin bizim kaç tane filmimiz 1 milyonu geçti?
İzleyici sayısı sadece 19 bin olan filminiz de var 2 milyonu geçen filmleriniz de var...
İzleyici sayısının garantisi yoktur. Neyin olmayacağını bilebilirim ama neyin olacağını kestirmek çok zor. Şahan Gökbakar'ın filmini 7 milyon kişi izliyor. Ben o izleyiciye ulaşmak için 6 film yapıyorum. Yeri geliyor onu bile yakalayamıyoruz çünkü zor bir iş yapıyoruz, kolay değil.
Türk sinemasının önümüzdeki 10 yılda hedefi nedir?
2030'da en kötü 150 milyon izleyiciye ulaşmamız gerek. Bu da bizim yapacağımız filmlere bağlı. Daha iyi, daha büyük filmler yapmamız gerekiyor. Sinemaya gitmeleri için izleyicileri tahrik etmeliyiz.
İzleyiciler Türk filmlerine karşı vefalı davranıyor. Öyle değil mi?
Kesinlikle... Bizim de bu vefanın karşılığında onlara saygın iyi filmler üretmemiz gerekiyor.
Yapımcılarla Türkiye'de en çok sinema salonun sahip Mars Cinema Group arasındaki tartışma neden yaşanmıştı?
Yapımcılar, film üretme maliyetlerinin ve bilet ücretlerinin artmasına rağmen 5 yıl boyunca aynı payı almalarını ve kampanyalı bilet uygulaması nedeniyle filmlerinin izleyici sayısını ve hasılatını şeffaf olarak görememelerini protesto ederek filmlerinin gösterimini erteledi.
Ocak ayında yürürlüğe giren yeni sinema yasası gereği yapımcılar, 1 Temmuz'dan itibaren filmlerinin izleyici sayısını ve hasılatını şeffaf olarak görmeye başladı. Ertelenen filmler, izleyicilerle eylülde başlayacak yeni sinema sezonunda buluşacak.
