Asgari ücret hedef enflasyona göre belirlenseydi ne olurdu?
2025 yılında uygulanacak asgari ücretin hedef enflasyona göre mi gerçekleşen enflasyona göre mi belirlenmesi gerektiği konusunda tartışmalar yaşanıyor. 2020 – 2024 yıllarını kapsayan dönemde hedeflenen enflasyon ile gerçekleşen enflasyon arasında uçurumlar oluştu. Asgari ücret bu dönemde sadece hedef enflasyona göre artırılsaydı, 2024 yılında 20.002,50 TL olan brüt asgari ücret 5.467,36 TL'de kalacaktı. Habertürk'ten Ahmet Kıvanç'ın haberi
Asgari Ücret Tespit Komisyonu 2025 yılında uygulanacak asgari ücreti aralık ayında belirleyecek. Toplantı tarihi yaklaşırken asgari ücretle ilgili tartışmalar da yoğunlaştı.
Kulislere yansıyan bilgilere göre, ekonomi yönetimi yeni asgari ücretin gerçekleşen enflasyona göre değil, hedef enflasyona göre belirlenmesi görüşünde. Orta Vadeli Program’da 2025 yılı enflasyon hedefi yüzde 17,5 olarak belirlendi.
2022 yılından beri tüm çalışanların asgari ücrete kadar olan kazançlarına vergi istisnası uygulanıyor. Hazine ve Maliye Bakanlığının bütçe tahminlerine göre, 2024 yılında 677 milyar lira olan asgari ücret istisnası 2025 yılında yüzde 26 oranında artışla 853 milyar liraya ulaşacak. Bu veriden hareketle ekonomi yönetiminin asgari ücrette yüzde 25 dolayında artış öngördüğü yorumları yapılıyor.
ASGARİ ÜCRET ÖNCEKİ YILLARDA NASIL BELİRLENDİ?
2015 yılından 2024 yılına kadar olan dönemde asgari ücret genel olarak gerçekleşen enflasyonun üzerinde zamlandı. 2015 yıl sonu enflasyonu yüzde 8,8 gerçekleşirken, 2016 yılı asgari ücreti yüzde 29,3 oranında artırıldı. 2017 yılı asgari ücreti gerçekleşen enflasyonun bir miktar altında kaldı ancak 2016 yılında yüksek oranlı artış yapıldığı için tolore edildi.
2024 yılı hariç 2019 yılından sonraki asgari ücretler, gerçekleşen enflasyonun üzerinde belirlendi. 2021 yıl sonu enflasyonu yüzde 36,1 olurken, 2022 yılı asgari ücreti yüzde 80,9 oranında artırıldı. 2022 yılı enflasyonu yüzde 64,3 olarak gerçekleşirken, 2023 yılında uygulanan asgari ücret yüzde 107,3 oranında artırıldı.
2024 yılı asgari ücreti zammı ise gerçekleşen enflasyonun altında kaldı. 2023 yıl sonu enflasyonu yüzde 64,8 olurken, 2024 yılında uygulanan asgari ücretteki artış yüzde 49,1 oldu.
HEDEF ENFLASYON İLE GERÇEKLEŞEN ENFLASYON ARASINDA UÇURUM VAR
2020 - 2024 yıllarını kapsayan son 5 yıllık döneme baktığımızda enflasyon hedefi ile gerçekleşen enflasyon arasında bazı yıllar 6 kata kadar fark ortaya çıktığını görüyoruz. Örneğin 2022 yılında enflasyon hedefi orta vadeli programda yüzde 9,8, Merkez Bankası’nın enflasyon raporunda yüzde 11,8 olarak belirlendiği halde yıl sonu enflasyonu yüzde 64,27 olarak gerçekleşti. 2023 yılında enflasyon hedefi OVP’de yüzde 24,9, Merkez Bankası’nca yüzde 22,3 öngörülürken, gerçekleşme yüzde 64,77 oldu.
2024 yılında enflasyon hedefi OVP’de yüzde 33, Merkez Bankası’nca yüzde 36 öngörüldü. Yıl sonu gerçekleşmesinin yüzde 41,5 – 45 arasında olması bekleniyor.
ASGARİ ÜCRET HEDEF ENFLASYONA GÖRE BELİRLENSEYDİ NE OLURDU?
Brüt asgari ücret 2019 yılında 2.558,40 TL idi. Son beş yıllık dönemde gerçekleşen enflasyon göz ardı edilip, asgari ücret her seferinde hedef enflasyona göre artırılmış olsaydı 2024 yılında asgari ücret 20.002,50 TL yerine 5.467,36 TL’de kalacaktı.
