Herkes için insana yakışır iş hedefi
Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO), dünyada istihdam ve sosyal görünüme ilişkin son raporunda, Türkiye'de işsizliğin 2018'de yüzde 10.9 olacağı, 2019'da yüzde 11.9'a çıkacağı tahmininde bulundu. ILO'nun tahminleri, Yeni Ekonomi Programı'ndaki hedeflere yakın bulunurken, işsiz sayısının 2020'de 4.1 milyon kişiye ulaşacağı öngörüldü. Raporda, küresel istihdamın arttığı ancak istihdam kalitesinin artmadığına dikkat çekilerek, dünyada 700 milyon çalışanın, aşırı veya orta yoksulluk düzeyinde ücret elde ettiği vurgulandı. Habertürk'ten Ahmet Kıvanç, küresel istihdama ilişkin son gelişmeleri ve Türkiye'deki yansımalarını yazdı.
Birleşmiş Milletler bünyesinde işçi, işveren ve hükümet temsilcilerini dünya çapında bir araya getiren Uluslararası Çalışma Örgütü’nün (ILO) “Dünyada İstihdam ve Sosyal Görünüm: Eğilimler 2019” raporunda küresel istihdama ilişkin karamsar bir tablo çizildi.
Uluslararası İşgücü İstatistikleri Konferansı'nın belirlediği işsizlik tanımı kullanılan rapora göre, Türkiye’de 2017’de yüzde 10.8 olan yıllık işsizlik oranı, 2018’de yüzde 10.9 olacak. Bu oran 2019’da yüzde 11.9’a, 2020’de ise yüzde 12.1’e çıkacak.
2017 yılında 3.4 milyon olan işsiz sayısı 2018’de 3.5 milyon, 2019’da 3.9 milyon, 2020’de 4.1 milyon kişi olarak tahmin edildi.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2017 yılı işsizlik oranını yüzde 10.9 oranında açıklarken, Yeni Ekonomi Programı’nda yıllık işsizlik oranı 2018’de yüzde 11.3, 2019’da yüzde 12.1, 2020’de yüzde 11.9 öngörüldü.
Raporda, Kuzey, Güney ve Batı Avrupa’da işsizliğin on yıllık dönemin en düşük düzeyinde olduğu ve 2020’ye kadar düşmeye devam edeceği belirtildi. Doğu Avrupa’da 2017’de yüzde 5.7 olan işsizlik oranı, 2018’de yüzde 5.2’ye, 2019’da yüzde 5.0’e, 2020’de yüzde 4.8’e gerileyecek. Doğu Avrupa ülkelerinde 2017’de 8.3 milyon olan işsiz sayısı 2020’de 6.8 milyon kişiye düşecek.
Orta ve Batı Asya ülkelerinde 2017’de yüzde 8.1 düzeyindeki işsizlik oranı, 2020’de yüzde 9.0’a çıkarken, işsiz sayısı aynı dönemde 6.2 milyondan 7.1 milyon kişiye yükselecek.
DÜNYADA 3.3 MİLYAR KİŞİ ÇALIŞIYOR
Düşük kaliteli istihdam, küresel işgücü piyasalarının başlıca sorunu olmaya devam ediyor. Rapora göre, küresel işsizliğin azaltılmasında ilerleme kaydedilmesine rağmen, iş kalitesindeki iyileştirmelerde aynı ilerleme sağlanamıyor. Küresel işsizliğin azaltılmasında sağlanan ilerlemeler, işin kalitesindeki iyileşmelere yansımıyor.
Dünyada milyonlarca insan yetersiz çalışma koşullarını kabul etmek zorunda kalıyor. Rapora göre, dünya genelinde istihdam edilen 3.3 milyar kişinin çoğunluğu, yeterli düzeyde ekonomik güvence, maddi refah ve fırsat eşitliğinden yararlanamıyor.
“HERKES İÇİN İNSANA YAKIŞIR İŞ HEDEFİ BİRÇOK ÜLKE İÇİN HAYAL”
Birleşmiş Milletler’in (BM) 2030 yılı için belirlediği 17 Sürdürülebilir kalkınma Hedefi içinde yer alan 8 numaralı hedefte, “Herkes için insana yakışır iş” bulunuyor. Bu kapsamda, sadece tam istihdam değil, kaliteli istihdam da hedefleniyor. Raporda, insana yakışır işlerde büyük eksikliğin sürdüğü vurgulanarak, 2030 yılı hedefine ulaşmanın birçok ülke için hayal olduğu belirtildi. Ülkelerin bu konuda gerekli önlemleri almaması halinde yeni teknolojilerin yarattıkları da dahil bazı yeni iş modellerinin, bugüne kadar işgücü piyasalarında elde edilen kayıtlı ve güvenceli istihdamın artırılması, sosyal koruma ve çalışma şartlarındaki iyileştirmeler gibi kazanımları ortadan kaldırma riski taşıdığı kaydediliyor.
700 MİLYON KİŞİ ÇALIŞIYOR AMA YOKSUL
Raporda, düşük ücret elde ettiği için, çalıştığı halde aşırı veya orta yoksulluk yaşayan insan sayısına ilişkin rakamlara da yer verildi. Buna göre, dünyada 700 milyon kişi, bir işte çalıştıkları halde aşırı veya orta yoksulluk içinde yaşıyor.
Merkez Bankası ekonomistleri Ayşe Arzu Yavuz ve Evren Erdoğan Coşar’ın, TÜİK’in Hanehalkı İşgücü Anketi mikro veri setine dayanarak yaptığı araştırmaya göre de Türkiye’de 2017 yılı itibarıyla 18.9 milyon ücretli çalışan bulunuyor. Bunların yüzde 11.3’ü bin 200 TL’den az, yüzde 37.5’i ise asgari ücret komşuluğunda (1200-1600 TL arasında) ücret elde ediyor. Bir başka ifadeyle, çalışanların yarısı asgari ücret veya altında parayla çalışıyor.
Kadınların istihdama katılamaması da sorun olmaya devam ediyor. Dünyada erkeklerin yüzde 75’i işgücüne katılırken, bu oranlar kadınlarda yüzde 48 düzeyinde yer alıyor.
2 MİLYAR KİŞİ KAYITDIŞI ÇALIŞIYOR
Kayıtdışı istihdam da dünyanın en önemli sorunlarından birini oluşturuyor. Dünyadaki 3.3 milyar işgücünün yüzde 61’ini oluşturan 2 milyar kişi, kayıtdışı çalışıyor.
TÜİK’in kasım ayı verilerine göre, Türkiye’de kayıtdışı istihdam oranı yüzde 33.6 düzeyinde bulunuyor. İstihdam edilen 28.3 milyon kişinin 9.5 milyonu kayıtdışı çalışıyor.
5 GENÇTEN 1’İ NE ÇALIŞIYOR, NE EĞİTİM-ÖĞRETİM GÖRÜYOR
Kaygı yaratan diğer bir sorunu da 25 yaş altındaki her 5 gençten 1’inin ne istihdamda, ne de eğitim-öğretimde yer almaması oluşturuyor. Türkiye’de ne istihdamda, ne eğitim-öğretimde olanların oranı 2017’de yüzde 22.9 iken 2018’de yüzde 24.3 oldu. Bu oran Türkiye’de erkeklerde yüzde 16.1 düzeyinde iken kadınlarda yüzde 32.8’e ulaşıyor.
Raporda, olumsuz tabloya rağmen, ümit verici gelişmelere de dikkat çekildi. Buna göre, dünya ekonomisi ciddi bir durgunluğa girmezse, işsizliğin birçok ülkede daha da azalacağı tahmin ediliyor. Başta orta gelirli ülkeler olmak üzere son 30 yılda çalışan yoksulluğunda büyük azalma, eğitim-öğretime katılan insanların sayısında da artış olduğu vurgulanıyor.
