TL ve döviz mevduatı olanlar ne yapmalı?
TL'ye teşvik önlemleri kapsamında 'Kur Korumalı TL Vadeli Mevduat'a geçen vatandaşlar vade sonunda dolar/TL'deki getirinin daha fazla olması durumunda faiz oranı kadar değil doların yükseldiği oranda ödeme alacak. Aradaki fark Hazine tarafından karşılanacak. Söz konusu hesaplar 3, 6, 9 ve 12 ay vadeli olacak. 20 Aralık itibarıyla dolar, Euro ve sterlin cinsinden hesabı bulunanlar ise TL vadeli hesaba geçmesi durumunda aynı şekilde kur farkı alabilecek. Kurdaki yükselişin faiz getirisini geçmesi durumunda aradaki fark Merkez Bankası tarafından ödenecek. Bu imkandan yararlanılacak hesapların vadeleri 3, 6 ve 12 ay olacak
Merkez Bankası verilerine göre 10 Aralık itibarıyla Türkiye'de yerleşik gerçekk kişilerin 141.8 milyar dolar büyüklüğünde yabancı para cinsi mevduatı bulunuyor. Verinin yayımlandığı tarihte bu rakam 1.9 trilyon liraya denk geliyordu.
Yabancı para cinsi mevduatların toplam mevduatlar içindeki payının yüzde 63'e ulaşmasında kurdaki yükseliş etkili oldu. Son düşüşe rağmen dolar/TL 2021 genelinde yüzde 69'a yükseldi.
Kurdaki muhtemel yükselişten endişe duyan vatandaşların TL'ye yönelmesi için bu hafta iki farklı imkan sunuldu. Kur Korumalı TL Vadeli Mevduat'ında kurdaki yükselişin vade sonunda faiz getirisini geçmesi durumunda aradaki fark Hazine tarafından karşılanacak. 20 Aralık itibarıyla döviz hesabı bulunanların TL vadeli mevduat hesabına geçmesi durumunda ise benzer şekilde fark Merkez Bankası tarafından karşılanacak.
Dün gece Merkez Bankası'ndan yapılan ve Resmi Gazete'de yayımlanan tebliğe göre söz konusu hesaplar 3, 6 ve 12 ay vadeli olarak açılabilecek. Vade sonu kuru üzerinden hesaplanacak tutar, anapara ve faiz/kâr payı tutarından büyükse; aradaki fark TCMB tarafından karşılanacak.
20 Aralık 2021 tarihinde ABD Doları, Euro ve İngiliz Sterlini cinsinden döviz tevdiat hesabı veya döviz cinsinden katılım fonu bulunan yurt içinde yerleşik gerçek kişiler, söz konusu hesaplarını vadeli Türk Lirası mevduat/katılma hesabına dönüştürmeleri halinde destekten yararlanabilecek.
Vadeden önce hesaptaki paranın çekilmesi durumunda kur farkı ödemesi yapılmayacak.
Konuyla ilgili Resmi Gazete'de yayımlanan tebliğ:
'Kur Korumalı TL Vadeli Mevduat'ın detayları da dün Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından açıklandı. Söz konusu mevduat hesabında gerçek kişilerce TL vadeli hesaplar üzerinde işleyecek faiz ile hesap açılış ve vade tarihlerindeki kur değişim oranı kıyaslanacak, yüksek olan oran üzerinden hesap nemalandırılacak ve bu mevduat ürününe stopaj uygulanmayacak.
MİNİMUM FAİZ POLİTİKA FAİZİ
Söz konusu hesaplar 3, 6, 9 ve 12 ay vadeli olacak. Hesaplarda uygulanan minimum faiz oranı TCMB politika faizi kadar olacak. Vadeden önce hesaptan para çekilmesi durumunda hesap vadesiz hesaba dönüşecek, faiz hakkı ortadan kalkacak. Hesabın açıldığı tarihteki TCMB kuru ile hesabın kapatıldığı tarihteki TCMB kurundan düşük olan üzerinden hesap bakiyesi güncellenecek.
Hazine ve Maliye Bakanlığı'ndan yapılan açıklama:
NASIL HESAPLANACAK?
Tera Yatırım Başekonomisti Enver Erkan söz konusu uygulamalarla ilgili yaptığı değerlendirmede şu bilgileri paylaştı:
"Hazine ve TCMB açıklamalarındaki kavramsal farkların kafa karışıklığı yaratmaması adına; Doğrudan TL mevduat açıldığında kur farkı Hazine tarafından, DTH'den TL vadeli mevduata geçişte ise kur farkı TCMB tarafından karşılanacak. TCMB bildirimi dövizden dönenler için ve bir defaya mahsus olan da 20 Aralık itibariyle hard currency bazlı DTH hesabı olanların bunu TL’ye çevirmeleri kapsamında.
Hazine ve TCMB tebliğlerinde esas farkları da var. Şöyle ki; diyelim 22 Aralık 2021 tarihinde asgari olarak uygulanabilecek %14 faiz oranı üzerinden bir 100 bin TL tutarında 3 ay vadeli mevduat hesabı açtınız. Bunun 3 aylık dönemsel getirisi %3.5, parayı yatırdığınız tarihte ise dolar/TL kuru 12 seviyesinde. Vade tarihi olan 22 Mart 2022’de normalde dönemsel getiriniz %3.5 dönemsel faiz üzerinden 3.500 TL. Ana para + faiz ile vade sonunda hesap bakiyeniz 103.500 TL olacaktı. Ancak bu dönemde dolar/TL kuru 12’den 15’e artış gösterdi (%25 artış). Kur %3.5 altında artsaydı, sadece anaparanıza %3.5 dönemsel faiz eklenecekti. Kur artışı daha fazla olduğu için ise siz bu dönemde döviz kuru kadar artışı alacaksınız. %3.5 üzerindeki artışlar (12 kur seviyesinden hesaplarsak 12.42 seviyesi üzerine artış) döviz kuru farkı ödemesine konu olacak ve direkt olarak döviz getirisini ana paranızın üzerine getiri olarak elde edeceksiniz. Yani Ana para + kur farkı ödemesi ile hesap bakiyeniz 125 bin TL olacak. Hesabınız doğrudan kur destekli TL mevduat hesabı olarak açıldıysa faiz ile döviz kuru arasındaki fark Hazine tarafından, DTH’dan TL’ye çevrim şeklinde açıldıysa TCMB tarafından ödenecek."
