Taşerondan geçen geçici işçinin ücretsiz izin çilesi

Kamuda çalışan yaklaşık 650 bin taşeron işçisi, 696 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile 2018 yılında kadroya alındılar. Bunlardan yaklaşık 33 bini, geçici işçilerden oluşuyor. KHK uyarınca, işçiler taşerona bağlı iken tabi oldukları sözleşme hükümlerine göre kadroya geçirildiler. Taşerona bağlı iken yılda 10 ay çalıştırılan işçiler, geçici işçi statüsünde kadroya alındılar. Bu işçiler yılda sadece 10 ay çalışıyorlar, temmuz ağustos aylarında ücretsiz izne çıkartılarak, sözleşmeleri askıya alınıyor. İki aylık dönemde hiçbir ücret almıyorlar. İkramiye ve tediye ödemeleri de 10 ay üzerinden yapılıyor.

TÜRK-İŞ’e bağlı KOOP İŞ Sendikası Genel Başkanı Eyüp Alemdar, Milli Eğitim Bakanlığı’nda şu an 31 bin dolayında geçici işçi bulunduğunu, bu işçilerin her yıl temmuz – ağustos aylarında geçim derdine düştüklerini söyledi. On ayda aldıkları ücretle 12 ay yaşamaya çalışan işçilerin, yıllık enflasyonun yüzde 70’e ulaşmasıyla bu yıl daha fazla mağdur olacaklarını belirten Alemdar, şöyle konuştu:

“Geçici işçi kadrosunda yılda on ay çalıştırılan Milli Eğitim Bakanlığı işçileri, taşerondan kadroya geçen diğer kamu işçilerinden farklı olarak pek çok sorunla karşı karşıya kalmaktalar. Bu arkadaşlarımız, yaşamlarını çalıştıkları işten elde ettikleri gelirle idame ettirmektedir. On aylık maaşı 12’ye bölerek yaşamaya çalışıyorlar. Yapılan bu adil olmayan uygulama nedeniyle, tek gelir kaynakları olan ücretten yılda iki ay boyunca mahrum kalıyorlar. Bu durum, gelecekten kaygı duymalarına, gelir elde edemedikleri iki ay boyunca geçimlerini sağlama konusunda sıkıntıya düşmelerine yol açıyor.”

İşçiler, iş sözleşmelerinin askıda olduğu dönemde geçimlerini sağlayabilmek için kayıt dışı çalışma yoluna gidiyorlar. Sözleşmelerinin askıda olduğu iki ay boyunca sigorta primleri yatmadığından emekli olabilmek için gerekli prim günlerini doldurmakta zorlanıyorlar. Primlerini doldurabilenler de daha az emekli aylığına mahkûm oluyorlar.

Okulların kapalı olduğu dönemde öğretmenlere maaş verilmemesi düşünülemeyeceği gibi, işçilere ücret verilmemesi de adil değil. Alemdar, “Okulların kapalı olduğu dönemde dahi okulların fiziken yeni eğitim öğretim dönemine hazırlanması için üye işçilerimize ihtiyaç olduğu aşikârdır” diye konuştu.

ÇERÇEVE SÖZLEŞMEYE HÜKÜM KONULDU

Taşerondan kadroya alınan işçiler geçen yıl kamu toplu iş sözleşmelerine dahil edildi. 2021 Yılı Kamu Toplu İş Sözleşmeleri Çerçeve Anlaşma Protokolü’nün 8. maddesinde, kamu kurum ve kuruluşlarında çalıştırılan geçici işçilerin, kanuni düzenleme yapılarak daimi işçi kadrolarına geçirilmesi yönünde gerekli yasal düzenleme çalışmalarının başlatılacağı öngörüldü. Alemdar, geçici işçilerin daimi kadroya alınması halinde yılda 10 ay yerine 12 ay ücret alabileceklerini belirtti. Bu konuda hem Milli Eğitim Bakanlığı hem de Hazine Maliye Bakanlığı ile görüştüklerini kaydeden Alemdar, çerçeve sözleşmedeki anlaşma hükmünün bir an evvel hayata geçirilmesini istediklerini söyledi.

“ZORUNLU EMEKLİLİK ANAYASA’YA AYKIRI”

696 Sayılı KHK uyarınca, daimi işçi veya geçici işçi kadrosuna geçirilen kamudaki taşeron işçileri, emeklilik için gerekli asgari koşulları sağladıklarında zorunlu olarak 47 – 48 yaşlarında emekli ediliyorlar. Bu şekilde emekli edilenlerin prim günleri az olduğu için emekli aylıkları da emsallerine göre daha düşük bağlanıyor.

Taşerondan kadroya geçirilen işçiler iş ve yer değişikliği de yapamıyorlar. Çerçeve sözleşmede hastalık, engellilik, eş durumu gibi zorunlu hallerde yer değişikliği yapılabilmesi için yasal düzenleme çalışmalarının başlatılacağı öngörüldü. Henüz bu konuda da bir adım atılmadı.

KOOP İŞ Genel Başkanı Alemdar, zorunlu emeklilik uygulamasının Anayasa’ya ve İş Kanunu’na aykırı olduğunu belirtti. Alemdar, KHK’nın söz konusu maddesinin iptali için Anayasa Mahkemesi’ne başvurduklarını, AYM’nin dosyayı görüşmesini beklediklerini söyledi.