E-ticarette rekor kırıldı, toparlanmada Türkiye Avrupa'yı geçti
Visa ve Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği'nin (TOBB) Harcamalar Araştırması'na göre, Mart-Mayıs aylarında daralan Türkiye'deki kartlı harcamalar, normalleşme ile birlikte hızlı bir toparlanma sürecine girdi. Kartlı ödemeler, Ağustos ayının son haftası itibarıyla 2019 seviyesinin yüzde 18 üzerinde gerçekleşti. Araştırmada ayrıca, İsveç ve İtalya'nın harcama verileriyle Türkiye'ninkiler kıyaslandı. Türkiye'nin bu süreci Avrupa'ya kıyasla daha az hasarla geçirdiği ve sektörlerin daha hızlı biçimde toparlandığı dikkat çekti. Türkiye'de e-ticaret işlem adetleri, sadece Nisan 2020'de yüzde 30 arttı. Türkiye'de Mart-Mayıs arasında 7 milyon kart ilk defa e-ticaret alışverişi için kullanıldı. Bunun sonucunda, Türkiye'de e-ticaret, Mayıs sonu itibarıyla kartlı harcamaların yüzde 33'üne ulaşarak rekor seviyelere yükseldi.
Visa ve Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB), Türkiye’de yapılan kartlı harcamalarda COVID-19 etkisini inceleyen araştırmaya göre, Salgın nedeniyle Türkiye’de sokağa çıkma kısıtlamalarının uygulandığı 12 haftalık dönemde (Mart-Mayıs) toplam kartlı harcamalar geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre yüzde 10 daraldı. Haziran’da ise normalleşmenin başlamasıyla harcamalar hızlı bir toparlanma sürecine girdi ve Ağustos ayının son haftasında 2019 seviyesinin yüzde 18 üzerine çıktı.
Visa ve TOBB Harcamalar Araştırması, salgın döneminde farklı yaklaşım izleyen iki ülke; Avrupa’da sokağa çıkma kısıtlarını ilk hayata geçiren İtalya ve kısıtlama uygulamayan İsveç ile kıyaslamalar da içerirken, Mart-Mayıs ayları arasında kartlı harcamalar bakımından İtalya'nın en keskin düşüşleri yaşadığı görüldü. Nisan ve Mayıs aylarında Türkiye ve İsveç birbirine paralel ve yakın dalgalanmalar yaşadı. 6 ana harcama sektörünün bir sene öncesiyle kıyaslandığı tablolar karşılaştırıldığında, İsveç ve İtalya’nın Haziran ayında yüzde 13 oranında küçülmeye devam ederken, Türkiye’nin aynı ayda normalleşmeyle birlikte yüzde 10 büyüyerek, hızlı biçimde toparlandığı görülüyor.
TEMASSIZ İŞLEM BÜYÜMESİNDE TÜRKİYE AVRUPA'DA LİDER
Araştırmaya göre Türkiye, pandemi sürecinde Avrupa’da temassız harcama limitini yükselten ilk ülke olurken tüketicilerin de sağlık önceliği nedeniyle temassız ödemelere artan bir talep gösterdiği görüldü.
Bankalararası Kart Merkezi rakamlarına göre yalnızca Mart ayında 2,5 milyon kart ilk defa temassız ödeme yapmak için kullanıldı. Böylelikle Türkiye’de, 2020 yılının ilk 6 ayında gerçekleşen temassız işlem sayıları geçen yılın aynı dönemine kıyasla 3 kat arttı. Temassız ödemelerdeki büyüme oranı ile Türkiye, Avrupa’da en yüksek artışı gösteren ülke olarak öne çıktı.
Öte yandan, yüz yüze ödemelerin yüzde 75’inin temassız olarak gerçekleştiği Avrupa ortalamasına kıyasla Türkiye'de temassız işlem oranının daha düşük olduğu görüldü.
E-TİCARETTE REKOR SEVİYE
Araştırmanın kapsadığı dönemde, tüketici alışkanlıklarının değişmesiyle Türkiye'de e-ticaret işlem adetleri, sadece Nisan 2020’de yüzde 30 arttı. Türkiye’de Mart-Mayıs arasında 7 milyon kart ilk defa e-ticaret alışverişi için kullanıldı. Bunun sonucunda, Türkiye'de e-ticaret, Mayıs sonu itibarıyla kartlı harcamaların yüzde 33’üne ulaşarak rekor seviyelere yükseldi.
Giyim, seyahat, elektrik-elektronik gibi ‘isteğe bağlı tüketim” harcamaları, pandemi öncesinde market ve gıda gibi ‘temel ihtiyaç’ harcamalarının üzerinde seyrederken, Türkiye’deki ilk COVID-19 vakasının görüldüğü Mart ayında bu sektörlerdeki harcamalar yüzde 58 civarında düşüş gösterdi. Ancak, normalleşme ile birlikte toparlanmaya başlayan ‘isteğe bağlı tüketim’ harcamaları, özellikle elektrik-elektronik ve yapı-dekorasyon harcamalarındaki artış ve diğer sektörlerde yaşanan iyileşme ile ‘temel ihtiyaç’ harcamaları seviyesine yeniden yaklaştı.
ELEKTRİK - ELEKTRONİKTE TALEP PATLAMASI
Sokağa çıkma kısıtlamaların olduğu dönemde (Mart-Mayıs), geçen seneye kıyasla talep artışı yaşayan sektörler elektrik-elektronik eşya-bilgisayar, market ve gıda olurken bu dönemde seyahat, yemek, giyim ve akaryakıt kategorilerinde ise düşüşler yaşandı. Mart ayında evden çalışma ve uzaktan eğitimin başlamasıyla birlikte elektrik-elektronik ve yapı-dekorasyon harcamalarındaki kayda değer artış dikkat çekti. Özellikle elektrik-elektronik harcamalarının Haziran-Ağustos aylarında da artmaya devam ederek, 2019’un yüzde 95 üzerinde gerçekleşmesinin bu talebin kalıcılığına işaret ettiği ifade edildi.
"TÜRKİYE ADINA OLUMLU"
Araştırmadan çıkan sonuçları değerlendiren Visa Türkiye Genel Müdürü Merve Tezel, “Visa ve TOBB’un Harcamalar Araştırması, Türkiye adına olumlu bir tablo ortaya koyuyor. Ülkemizde normalleşme sürecinin başlamasıyla birlikte bütün sektörlerde Avrupa’ya kıyasla daha hızlı bir toparlanma olduğunu görüyoruz. Türkiye’de ödeme sistemlerinin yaygınlığı, tüketicilerin kart kullanım alışkanlıkları ve e-ticaret altyapılarının güçlü olması yaşanan iyileşmede önemli rol oynadı” dedi.
“Pandemi süreci hem tüketici davranışlarında, hem işletmelerin yapılanmasında önemli değişikliklere yol açtı. Tüketiciler bu dönemde sanal ortamlarda online ödemelere, fiziksel dünyada ise temassız ödemelere yöneldi. Ülkemizde temassız kart kullanımı normalde her yıl ortalama 2 kat büyürken, bu senenin sadece ilk 6 ayında 3 kat büyüdü. Temassız ödeme kabulünün bazı işyerlerinde ciro artışları ile sonuçlanabildiğini de gözlemledik. Türkiye’de temassız kart kullanım oranlarının Avrupa düzeyine ulaşmasını bekliyoruz”. ifadelerini kullandı
TOBB Başkanı M. Rıfat Hisarcıklıoğlu, “İçinden geçtiğimiz pandemi sürecinde tüm dünya hiç alışık olmadığı bir ortamla karşı karşıya kaldı. Bu yeni ortama uyum sağlamak üzere hazırlıklı olan ve proaktif davranan ülkeler, diğer ülkelerden pozitif olarak ayrıştı. Türkiye, pandemi sürecinde hızlı kararlar alarak ve özellikle sağlık alanında gerçekleştirmiş olduğu atılımlarla bu yeni ortama uyum sağlama konusunda dünyada öne çıkan ülkelerden biri oldu. Bunun yansımasını da hem e-ticaretin bu süreçte öne çıkmasıyla hem de temassız ödemelerdeki artışla somut olarak görmüş olduk” dedi.
