Pandemi işletmeler için zorunlu demo oldu

COVID-19'un ardından günlük hayatımızda olduğu gibi işletmelerde de hemen herşey eskisi gibi olmayacak.İnsanların bu kriz döneminde bütün iş yapış biçimlerini baştan tekrar gözden geçirip; “Neden fiziksel olarak görüşmem gerekiyor?”, “Neden toplantı yapmam gerekiyor?” gibi sorularla kendilerini sorgulayacağını belirten kurumsal kaynak yönetimi (ERP sistemleri) şirketi IFS'in Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Ergin Öztürk "Buna hiç yatkın olmayan belki bununla hiç tanışmamış olan insanlar da iş yapış şekillerini değiştirecekler. Bence bu konu daha kritik, aslında biraz zorunlu demo diyorum ben buna" diyor.

-Corona virüsü Dijital Dönüşüm’ün hızını artırır mı ve dolayısıyla Endüstri 4.0’a kaldıraç görevi görür mü?

Corona virüsünün etkisiyle istemeden de olsa böyle bir sonuç doğacak gibi görünüyor. Aslında bu gibi olumsuzlukların çok olduğu dönemlerde olaya olumlu taraftan da bakmamız gerekiyor. İki önemli noktası var; bunlardan bir tanesi şirketlerin sürdürülebilirliğinin ne kadar önemli ve kritik olduğu özellikle bu gibi kriz durumlarında daha belirgin hale geliyor. Şu dönemde en çok ihtiyacımız olan, temel besin maddelerimizin bulunması, elektriğimizin suyumuzun kesilmemesi, ulaşımımızın ertelenmemesi, internetimizin kesilmemesi. Bize bunları sağlayan da şirketler. Ve bu şirketlerin çalışıyor olması, ayakta olması ve bunları aynı performansla devam ettiriyor olması bizim için hayati bir önem taşıyor. Bir takım ürünleri kolaylıkla hayatımızdan çıkarabiliriz elbette ama temel ihtiyaçlarımızı şirketlerin ürettiğini unutmamamız gerekiyor. Bu şirketlerin devamlılığı ve sürekliliği açısından bakıldığında insana bağlı noktaların ne kadar kritik olduğunu görürüz. Dijital dönüşümün önemi işte o noktada devreye giriyor. Çünkü önümüzdeki dönemde özellikle bu dijital dönüşüm projelerinde işletmeler insana bağlı olan noktaları, yani kritik noktaları, belki bir oranda otomatikleştirmek ya da teknoloji adı altında insandan uzaklaştırmak eğiliminde olabilirler. Çünkü sistem en zayıf halkası kadar çalışabiliyor. Örneğin siz normal şartlarda üretim hattınızda bir süreci tamamen otomasyon kontrollü bir hale getirmiş olabilirsiniz ama o otomasyon sistemini çalıştırmak için bir insan kontrolü gerekiyor olabilir. Dolayısıyla bu dönemde bunu sağlayamayacağınız için üretim süreciniz tam çalışmayabilir.

AYNI ORTAMDA OLMAYA GEREK YOK

-Bu süreç sonunda iş yaşamında nasıl bir değişim göreceğiz?

Diğer bir konu da, insanların geleneksel hayatlarından, yaklaşımından kaynaklanan bir iş yapış biçimi var. Örneğin biz Türkler, genel olarak konuşmayı, ilişkiyi, birlikte olmayı severiz. Dünyada da bu böyle. Ancak bugün insanlar; aralarına mesafeler koyarak, toplu alanlardan vazgeçerek biraz daha yalnızlaşarak ve farklı tedbirlerle dünyayı saran bu virüsten korunmaya çalışıyor. Şirketler de bu süreçte farklı ve kendileri için en uygun çözümleri almaya başladı. Örneğin; bu hafta İtalya’dan İspanya’dan ve Brezilya’dan yöneticilerle yarım saati aşmayan çok güzel bir konferansla işlerimizi özetledik ve görüştük.

İnsanlar bu kriz döneminde bütün iş yapış biçimlerini baştan tekrar gözden geçirip; “Neden fiziksel olarak görüşmem gerekiyor?”, “Neden toplantı yapmam gerekiyor?” gibi sorularla kendilerini sorgulayacaklar. Buna hiç yatkın olmayan belki bununla hiç tanışmamış olan insanlar da iş yapış şekillerini değiştirecekler. Bence bu konu daha kritik, aslında biraz zorunlu demo diyorum ben buna. Ve bunlardan bir kısmı evet bu dönem geçtiğinde eski yöntemlere geri dönecekler, ama ben inanıyorum ki önemli bir bölümü bu yöntemi sevecekler ve artık eski iş yaşamlarına dönmeyecekler.

Dijital dönüşüm yolculuğuna başlamış her şirket, krizlerden diğer şirketlere göre daha az oranda etkilenir. Siz sisteminizi, alt yapınızı doğru bir şekilde kurduğunuzda ofisin içerisinde bir masada çalışmakla evdeki bir masanın üzerinde çalışmak arasında bir fark olmaz. Yüz yüze konuşma, telefon, mail trafiğinin çok olduğu, her işin kişiye bağlı ilerlediği bir şirkette tabii ki süreç kritik ve zor olacaktır. Fakat kurumsal hafızanın oluşturulduğu bir şirkette, üretimin o gün ne kadar olduğu, stokta ne kadar ürünlerinin kaldığı, satışın ne olduğu, kaç tırın sevkiyata çıktığı görülebiliyor ve fiziksel olarak aynı ortamda olmaya -alışkanlıklarımız dışında- çok da ihtiyacımız kalmamış oluyor.

YAPAY ZEKA DAHA ÇABUK ÖĞRENİYOR

-Yapay zeka iş yapış modellerini nasıl şekillendirir?

Yapay zekanın özelliği ona yüklenen temel bilgiyi, tıpkı bir insan beyni gibi zamanla bilgi katarak öğrenmesidir. Ancak öğrenme hızı, insanın öğrenme hızının kat kat üstüne çıkabilir, insan zihninin 30 yılda öğrendiği bilgiyi yapay zekâ iki saatte öğrenebilir. Örneğin hammadde stoğunun planlanması konusunu ele alalım. Soru şu, sipariş miktarınızı, optimum hammadde miktarını nasıl planlarsınız? Toplu alırsanız indirim alıyorsunuz ama o zaman da çok stoğunuz oluyor ve bir finansman yatırıyorsunuz. Az alırsanız da yetmeyebilir ve bu üretiminizi etkileyebilir. Eskiden optimum hammadde miktarını hesaplayabilmek için çok basit, endüstri mühendisliğinde okutulan "Ekonomik Sipariş Miktarı" gibi formüller kullanılırdı ki bunlar geçmiş bir periyottaki kullanım miktarına dayalıydı ve tahminleri dikkate almıyordu. Oysa şimdi hesaplama yetenekleri ve hızı sonsuz olduğu için yapay zeka algoritmaları kullanılıyor. Sonuçta verilebilecek en doğru rakamı çıkararak sipariş verebiliyor. Kanada’lı şirket BlueDot, bu virüsle ilgili alarmı Aralık 2019 gibi erken bir zamanda, yapay zeka destekli doğal dil işleme (NLP) yöntemiyle, sosyal ağlardaki dil analizi ve insanların kendilerini ifade etme biçimlerinin analiz edilmesiyle başardı.

SAĞLIK ALANINDA BAŞLADI

-Hangi alanlarda bu dönüşümün etkisini ağırlıklı olarak göreceğiz?

Özellikle sağlık alanında birçok gelişmeyi şimdiden görmeye başladık. Yapay zeka teknikleri sayesinde makinelerin tanı raporlarındaki sıra dışı değişiklikleri okuma ve tanımlama yeteneği gittikçe daha doğru hale geliyor. Örneğin, akciğer CT taramasının okunması bir doktor tarafından ortalama 15 dakika sürerken, yapay zeka için bu süre 10 saniyeye kadar düşebiliyor. Diğer bir örnek; Çin de yeni geliştirilen bir robot ultrason kullanabiliyor, tetkik sırasında kullanılan ağız çubuklarını toplayabiliyor ve bir stetoskop ile bir hastanın organlarının seslerini dinleyebiliyor. Bu tür görevler normalde doktorlar tarafından şahsen gerçekleştirilir. Ancak kameralarla donatılmış bu robotla, doktorun hasta ile aynı odada olması gerekmez ve hatta farklı bir şehirde bile olabilir. Yapay zeka ve Robotik, özellikle fiziksel insan etkileşimini azaltacak/ortadan kaldıracak teknolojilerin başında geldiği için bu kriz ortamında orta vadede kullanımının daha da artacağı tahmin ediliyor.

AVANTAJ VE DEZAVANTAJLARI VAR

-Bu durumun online çalışmaya adapte olmak durumunda kalacak şirketlere avantajları ve dezavantajları nelerdir?

Corona virüsünün etkisiyle birçok şirket belki de ilk kez çalışanlarının evden çalışabilmelerini düşünmek zorunda kaldı ve uygulayan birçok şirket oldu. Buradaki önemli konu çalışanların iş birliği, verimlilik veya güvenlikten ödün vermeden çalışabilmeleri. Ayrıca tekrar belirtmek isterim ki şirketin süreçlerinin ve BT altyapısının buna uygun olması gerekiyor. IFS Applications coğrafyadan ve cihazdan bağımsız her yerden çalışabilme özelliğine sahip. Hem güvenlikten ödün vermeden hem de sanki şirketinizdeki bir bilgisayarda çalışıyormuş gibi evden çalışabilmek mümkün.

Şirketinizde evden çalışmaya yönlendiğinizde en çok avantaj sağlayacak alan kuşkusuz maddi yönde olacaktır. İç ve dış servis hizmetleriniz, enerji tüketiminiz, personel fazlalığı gibi durumlardan kaynaklanan maliyetleriniz düşecek. Kalabalık ofislerdeki ses ve gürültülerden dolayı çalışan dikkatinin azalmasından kaynaklı iş verimsizliğinin önüne geçmiş olursunuz. Bunlar gibi birçok avantajdan bahsedebiliriz ama elbette bunun yanında alışkanlıklarımıza bağlı dezavantajlarımızda ortaya çıkabilecektir. Çalışanların belli bir rutini oturtma zorluğu, zaman yönetimini doğru yapamamak ve ekipler arasındaki koordinasyonsuzluk gibi dezavantajlara da neden olabilecektir. Ayrıca, uzun süreli uzaktan çalışma düzeninin getireceği şirket aidiyetinin azalması, olası verimlilik düşüşleri ve değişime olan direnç de diğer dikkat edilmesi gereken konular olarak gösterilebilir.