Oscar'ı kim alır?

EN İYİ YÖNETMEN

‘Oppenheimer’ın yönetmeni Christopher Nolan, ödül gecesinin en güçlü favorilerinden biri. Öyle ki, yapacağı ‘teşekkür konuşması’ üzerinde son rötuşları yaptığı dahi söylenebilir. Martin Scorsese’ye yıllarca vermediği en iyi yönetmen ödülünü yeniden çevrim bir suç filmiyle takdim eden Akademi’nin, 20. Yüzyıl ABD tarihinin kritik noktalarına ışık tutan ‘Oppenheimer’ gibi, ‘tam da Oscarlık bir biyografi’ ile karşılarına gelen Nolan’ı eli boş göndermesi biraz zor görünüyor. Ayrıca çağdaş sinemada Nolan gibi hem geniş kitlelere hem sinefillere hitap eden bir anlatım ustası bulmak çok kolay değil. Ayrıca salonda film seyretme kültürüne verdiği destekle; IMAX, 70mm gibi formatları öne çıkarmasıyla film endüstrisinin saygı duyduğu, önemsediği bir isim. İlk yönetmen Oscar’ını ‘Dunkirk’ ile alabilirdi hiç kuşkusuz. Kaldı ki, o yıl ‘Suyun Sesi’ ile Guillermo Del Toro’nun değil onun alması gerektiğine inanan çok kişi vardı. Bir yönetmenlik şovuydu ‘Dunkirk’; ama Akademi’yi yenilgiden destan çıkaran bir İngiliz filmiyle tavlayamadı. ‘Oppenheimer’ ise ilk Oscar için hayli ideal bir film. Ayrıca yönetmenliğiyle de öne çıkıyor. Bu kategoride ille de ikinci bir isim diyenlere, kendi adıma ‘Uzak ihtimal Lanthimos’ diye yanıt verebilirim. Justine Triet’den (Bir Düşüşün Anatomisi’ söz edenler de var ama Jonathan Glazer (İlgi Alanı) ve Martin Scorsese’ye (Dolunay Katilleri) şans veren pek yok.
Kim alır? Christopher Nolan (Oppenheimer)

EN İYİ KADIN OYUNCU

Geçen yıl tahmin yapması en zor dallardan biriydi. Michelle Yeoh SAG (Oyuncular Birliği), Cate Blanchett ise BAFTA ödülünü almıştı. Bu yıl da benzer bir durum var ve tahmin yapmak yine çok zor. ‘Dolunay Katilleri’nde başrolde oynayan Lily Gladstone SAG, Emma Stone ise ‘Zavallılar’ ile BAFTA’nın tercihi oldu. Altın Küre’de ise Stone komedi, Gladstone dram kategorisinde kazandı. Dolayısıyla, Oscar şansları eşit. Geçen yıl olup bitenleri ölçü alanlar, Lily Gladstone’u biraz daha şanslı görüyor. Çünkü SAG’ın, BAFTA’ya oranla Akademi’nin tercihini daha çok yansıttığı düşünülüyor. Öte yandan, iki farklı oyunculuk karşı karşıya geliyor. Stone, film boyunca duygusal anlamda uç noktalarda dolaşan, kendini açıkça ifade eden eğlenceli bir karakteri canlandırırken, Gladstone daha içedönük, sessiz, sakin ve hüzünlü bir Amerikan yerlisini oynuyor. Akademi’nin oyunculuk dallarında dramı komediye tercih etmesi, atlanmaması gereken bir nokta. Annette Bening (Nyad), Sandra Hüller (Bir Düşüşün Anatomisi) ve Carey Mulligan’a (Maestro) şans verenlerin sayısı ise yok denecek kadar az.
Kim alır? Lily Gladstone (Dolunay Katilleri)

EN İYİ ERKEK OYUNCU

En iyi film dalında gecenin favorisi olan ‘Oppenheimer’ın başarısındaki en önemli pay sahiplerinden biri, hiç şüphesiz Cillian Murphy. Başrolde olmasının ötesinde tüm filmin onun canlandırdığı Oppenheimer karakteri üzerine yapılandırılmasını unutmamak gerek. Sonuçta her oyuncunun hayatı boyunca beklediği, hayalini kurduğu bir rol olduğu ve Murphy’nin eline geçen fırsatı çok iyi değerlendirdiği kesin. Karakterin farklı dönemlerini, iç dünyasını, içine düştüğü çelişkileri ve ikilemleri incelikle yansıtıyor. Altın Küre’nin ardından Oyuncular Birliği (SAG) ve BAFTA gibi yılın en önemli iki ödülünü kazanan Murphy, ilk Oscar’ını alacak gibi görünüyor ama usta oyuncu Paul Giamatti’nin ‘The Holdovers’daki mükemmel performansı ve Oscar şansı akıllarda tutulmalı. Anthony Hopkins’in Chadwick Boseman’a karşı nasıl kazandığını unutmayalım. Aslında ‘Maestro’ ile aday olan Bradley Cooper da hafife alınacak isim değil ama SAG ve BAFTA’dan sonra ona şans verenlerin sayısı çok azaldı. Jeffrey Wright (American Fiction) ve Colman Domingo (Rustin) ise adaylıkla yetinecek gibi görünüyorlar.
Kim alır? Cillian Murphy (Oppenheimer)

EN İYİ YARDIMCI KADIN OYUNCU

‘The Holdovers’ filminde lisenin yemekhane yöneticisi Mary Lamb’i canlandıran Da’Vine Joy Randolph’un kazandığı ödülleri peş peşe sıraladığımızda, ABD’deki çeşitli eleştirmen birliklerinin yanı sıra Altın Küre, Eleştirmenlerin Seçimi (CCA), BAFTA ve Oyuncular Birliği’ni (SAG) görüyoruz. Filmde anahtar bir karakteri canlandıran Da’Vine Joy Randolph, an itibarıyla Oscar’ın tek favorisi gibi görünüyor. Ama geçmiş, Akademi’nin özellikle yardımcı oyuncu kategorisinde her zaman BAFTA ve Oyuncular Birliği’ne uyum sağlamadığını gösteriyor. O yüzden tahmincilerin kesin konuşmaktan kaçındığını görmek olası. Öyle ki, America Ferrara’nın ‘Barbie’ ile yılın en önemli ödülünü kazanacağını öne sürenler dahi var. Ama Emily Blunt (Oppenheimer), Jodie Foster (Nyad) ve Danielle Brooks’un (The Color Purple) kazanma olasılığından söz eden kimse yok.
Kim alır? Da’Vine Joy Randolph (The Holdovers)

EN İYİ YARDIMCI ERKEK OYUNCU

Geçen yaz ‘Oppenheimer’ gösterime girdiğinde yayımlanan eleştiri yazılarının çoğunda Robert Downey Jr.’ın çıkardığı performansın altı özellikle çiziliyordu. İnişli çıkışlı kariyerinin parlak dönemlerinde Iron Man olarak Marvel Evreni’nde yıllarını geçiren Robert Downey Jr., yolu Oscar’a kadar uzanabilecek biyografide rolünü akılda kalıcı bir yorumla canlandırıyor; oyunculuktaki ustalığını gösterme fırsatını kaçırmıyordu. Akademi’nin görmezden gelemeyeceği bir performanstı ve filmin başarısının da katkısıyla ödül sezonunda adından söz ettireceği çok belliydi. Ama Oscar törenine Altın Küre, BAFTA ve SAG gibi önemli ödülleri kazanarak favori olarak geleceğini tahmin eden çok kişi yoktu. Ayrıca ulusal ve yerel ölçekte verilen eleştirmen ödüllerinin de yıldızıydı. Özetle, Downey Jr.’ın teşekkür konuşması yapacağı bir törene doğru gittiğimizi söyleyebiliriz. Kategorideki en büyük rakibi ise ‘Barbie’de Ken’i canlandıran Ryan Gosling gibi görünüyor. Aslında diğer 3 rakibi de çok iyi ama Sterling K. Brown (American Fiction), Robert De Niro (Dolunay Katilleri) ve Mark Ruffalo’nun (Zavallılar) kazanacağını öne sürenlerin sesleri hiç duyulmuyor. Çünkü ‘Barbenheimer Yılı’ndayız.
Kim kazanır? Robert Downey Jr. (Oppenheimer)

EN İYİ ÖZGÜN SENARYO

Ödül sezonu başlamadan önce Cannes’da Altın Palmiye kazanan Fransız filmi ‘Bir Düşüşün Anatomisi’nin ABD’de bu kadar çok sevileceğini tahmin edenlerden biri değildim. Ama Altın Küre ödüllerinden itibaren filmin ABD’deki yükselişi başladı. Fransa’nın resmi Oscar adayı olarak gösterilmemesine karşı gelen tepkilerin tüm bu süreçte ne kadar payı olduğunu bilmek zor. Kesin olan, BAFTA’yı da kazandıktan sonra bir anda özgün senaryo kategorisinin bir numaralı favorisi haline gelmesi… Öte yandan, ‘Başka Bir Hayatta’ ve ‘The Holdovers’ gibi iki güçlü rakibi var. ‘Maestro’ bir yana, aslında harika bir senaryoya sahip olan ‘May December’ın adının hiç geçmemesi ilgiye değer bir durum aslında. ABD’deki havaya baktığımızda ‘Bir Düşüşün Anatomisi’nin ödül şansının yüksek olduğu görülüyor ama bence ‘The Holdovers’ın kazanma şansı da azımsanamaz. Özetle gecenin merakla beklenen ödüllerinden biri.
Kim kazanır? Justine Triet ve Arthur Harari (Bir Düşüşün Anatomisi)

EN İYİ UYARLAMA SENARYO

BAFTA, Eleştirmenlerin Seçimi ve US Scripter ödüllerini kazanan, ‘American Fiction’ filminin bir adım öne çıktığı kesin. İşte bu yüzden, çoğu tahmincinin favorisi durumunda. Ama işler göründüğünden biraz daha karışık. Tek sorun, senaryo kategorisinde Oscar ödüllerinin habercisi olarak görülen Yazarlar Birliği Ödülleri’nin (WGA) grev nedeniyle bu yıl 14 Nisan’da yapılacak olması değil. Kaldı ki, WGA ve Akademi’nin aday tercihleri epey farklı. Mesela, ‘Barbie’, Akademi dışındaki birçok kurum ve kuruluş tarafından özgün senaryo kategorisinde aday gösterilirken, Oscar’da uyarlama olarak kabul edildi. Peki, ‘Barbie’yi seven ve Greta Gerwig’in yönetmen dalında aday gösterilmemesine tepkili olan Akademi üyeleri için bu bir fırsat olabilir mi? Belki. Kaldı ki, ‘American Fiction’ın aldığı diğer ödüller, daha önce ‘Barbie’ ile yarışmadığı için kesin bir gösterge olarak kabul edilmeyebilir. Kesin olan, özgün senaryo dalında Eleştirmenlerin Seçimi ödülünü kazanan ‘Barbie’nin küçümsenmemesi gereken ciddi bir rakip olduğu. ‘Oppenheimer’ın kazanma ihtimali de elbette azımsanamaz. Ama ‘Zavallılar’ ve ‘İlgi Alanı’na şans veren yok.
Kim kazanır? Cord Jefferson (American Fiction)

EN İYİ ULUSLARARASI FİLM

Geçtiğimiz yıl Cannes’da Altın Palmiye ve Büyük Ödül’ü kazanan iki film, ‘Bir Düşüşün Anatomisi’ ve ‘İlgi Alanı’, ABD’deki ödül sezonundaki rekabetlerini sürdürdüler. Her ikisinin de En İyi Uluslararası Film kategorisinde bir kez daha yan yana gelmesi beklenirken Fransız sinema sektörü jürisi, hayli tartışmalı bir karara imza attı. ‘Bir Düşüşün Anatomisi’ni değil, Vietnamlı yönetmen Ang Hung Tran’ın yönettiği ‘La passion de Dodin Bouffant’ı (The Taste of Things) seçti. Kararın ardından İngiliz yönetmen Jonathan Glazer’ın Alman oyuncularla Almanca olarak çektiği ‘İlgi Alanı’ uluslararası kategorinin bir numaralı favorisi oldu. İkinci favori ise J. A. Bayona’nın yönettiği Netflix yapımı İspanyol filmi ‘Kar Kardeşliği’ gibi görünüyor genelde. Tahmincilerin üçüncü sırasında ise ‘Japonya’nın adayı Wim Wenders’in yönettiği ‘Perfect Days’ var ki sürpriz yapma ihtimali azımsanamaz. Gönlümüz Türkiye kökenli İlker Çatak’ın yönettiği Alman yapımı ‘Öğretmenler Odası’nda ama adaylıkla yetineceği nerdeyse kesin gibi görünüyor. İtalya’nın temsilcisi ‘Kaptan Benim’ için de durum çok farklı değil.
Hangi film kazanır? ‘İlgi Alanı’ (The Zone of Interest)

EN İYİ ANİMASYON

Animasyon kategorisinde uzun yıllardır böylesi bir rekabete tanık olduğumuzu pek hatırlamıyorum. Ödül sezonunun başlamasıyla öne çıkan ‘Pinokyo’ (2023), ‘Encanto’ (2022), ‘Soul’ (2021) gibi filmler genelde törene favori olarak geliyor ve Oscar’larını alıp gidiyorlardı. Bu yıl ise manzara farklı. Japon animasyon ustası Hayao Miyazaki’nin ‘Çocuk ve Balıkçıl’ı (Kimitachi wa Dō Ikiru ka) ile ‘Örümcek-Adam: Örümcek Evrenine Geçiş’ (Spider-Man: Across the Spider-Verse) arasında sıkı bir rekabet yaşanıyor. Aldıkları ödüllere baktığımızda aralarında eşitlik olduğunu görüyoruz. ‘Çocuk ve Balıkçıl’ BAFTA’yı, diğeri ise Yapımcılar Birliği’nin (PGA) ödülünü almış durumda. ABD’deki tahminciler PGA Ödülü’nün daha önemli bir gösterge olduğunu öne sürerek, gişelerde de başarılı olan ‘Örümcek-Adam’a daha çok şans veriyorlar. Haklılar. Buna karşılık, ‘Çocuk ve Balıkçıl’, Hollywood’da çok sevilen, ‘Ruhların Kaçışı’ ile Oscar kazanan Miyazaki’nin en iyi filmlerinden biri. Ayrıca, ABD’de filmle ilgili çok iyi eleştiriler çıktığını unutmamak gerek. Aslında animasyon tekniği ve estetiği olarak hayli farklılar. Eski usul el çizimiyle gerçekleştirilen ‘Çocuk ve Balıkçıl’, art-house sevenlere hitap eden masalsı bir fantazi; diğeri ise bilgisayar animasyonuyla gerçekleştirilen bir süper kahraman filmi. O yüzden süper kahraman filmlerini sevmeyen Eski Akademi ile ‘art house’ seven Yeni Akademi’yi buluşturan film olabilir. ‘Elemental’, ‘Nimona’ ve ‘Robot Dreams’ ise adaylıkla yetinecek gibi görünüyorlar.
Hangi film kazanır? ‘Örümcek-Adam: Örümcek Evrenine Geçiş’