Okulu kim buldu? Okulu kim icat etti, ne zaman ve nasıl bulundu?
Eğitim tarihi en az insanlık tarihi kadar uzun bir süreyi kapsamaktadır. İnsanların bir plan ve sistem çerçevesinde eğitilmesi için oluşturulmuş kurumlar olarak öne çıkan okulu kim buldu? Okul ne zaman bulundu? İlk çağlarda, tapınaklarda dönemin gerekliliklerine uygun olarak verilen eğitim ile başlayan okul ilk kez nerede bulundu? Günümüzde toplumun eğitim gereksinimini karşılayan bir eğitim kurumu olarak var olan ortak bir eğitimin topluma iletilmesi amacını güden okul nasıl bulundu? Ayrıntılar, içeriğimizin devamında…
İlk Çağ’dan günümüze okulun tarihçesi hakkındaki bilgileri derlediğimiz yazımızı sizler için hazırladık. İşte okul kurumu hakkındaki tüm detaylar.
Okulu Kim İcat Etti?
Belirli bir eğitim veren kurumların tarihi çok eskiye dayansa da modern anlamdaki okulun mucidi Amerikalı Horace Mann olarak kabul edilmektedir. Amerikalı bir eğitimci olan ve üniversitede Latince ile Yunanca dersleri veren Horace Mann; iç savaş sonrası dağılmış olan Amerika’da, 1830’lu yıllarda bugünkü şekline yakın bir okul sistemini başlatmıştır.
Okul İlk Kez Nerede Bulundu?
İnsanlara eğitim verilen ve bu özelliğiyle bir okul olarak değerlendirilebilecek sistemlerin kökü ilk çağlara kadar dayanmaktadır. Genellikle tapınaklarda, hem dini bilgi hem de dönemin gerektirdiği bilgileri öğrencilere aktaran bu yapıların Sümerler ile birlikte başladığı tahmin edilmektedir. Sümer zigguratlarının orta katlarında yer alan ve Tablet Evi olarak adlandırılan bölümlerde insanlara mesleki eğitimler verildiği bilinmektedir. Sümerlerin yanı sıra; Mısır, Çin ve Hint uygarlıklarında da buna benzer eğitim faaliyetlerinin yürütüldüğü ve çağa uygun bilgilerin belirli bir sistemde insanlara aktarıldığı bilinmektedir.
Okulun Tarihçesi
Günümüzdeki modern okulların tarihi Yunan ve Roma dönemine kadar dayanmaktadır. M.Ö. 6. yüzyılda İyonya’da kurulmuş bir düşünce okulu olan Milet Okulu ve Platon tarafından kurulan Akademi okulun ilk örnekleri olarak dikkat çekmektedir.
Roma’da ise başlangıçta evler birer okul olarak değerlendirilmiş ve çocuklar bilgi sahibi köleler tarafından evlerde yetiştirilmiştir. Roma’da tüm özgür yurttaşların katılabileceği okullar ise imparator Vespesianus döneminde açılmıştır. Bu okullarda çocuklar, erdemli davranış ve iyi bir yurttaş olma dersleri alırlardı. Bu dönemden itibaren Roma’da dil ve felsefe okulları da açılmaya başlandığı da görülmektedir.
Orta Çağ’da ise öne çıkan okullar kilisenin yönetimi altındaki Manastır okullarıdır. Bu okullarda bir teoloji eğitiminin yanı sıra aritmetik, geometri ve astronomi gibi dallarda da eğitim verilmekteydi. Ayrıca üniversitelerin ilk örnekleri de Orta Çağ’ın ikinci yarısında ortaya çıkmaya başlamıştır. Kurulan bu üniversitelerin tanınmaları ise papa ve kralların onayına bağlı olarak gerçekleşmiştir.
Orta Çağ’ın arkasından gelen Reform ve Rönesans hareketleriyle okul ve eğitim fikri önem kazanmaya başlamıştır. Skolastik düşüncenin yıkılması ve yerine akıl ağırlıklı bir anlayışın hâkim olmasıyla sanat, kültür ve bilimsel faaliyetler de eğitimde kendine yer bulmaya başlamıştır. Deney ve gözleme dayanan modern eğitimin temelleri de yine bu dönemde atılmıştır.
Osmanlı Devleti’nde ise üç farklı alanda üç eğitim kurumundan söz etmek mümkündür. Bunlardan ilki olan sıbyan mektepleri ilköğretim seviyesindeki okullar olup burada çocuklara dini eğitim, yazı yazmak ve dört işlem gibi temel bilgiler verilirdi. Bir diğer eğitim kurumu olarak öne çıkan yapı ise medreselerdi. Buralarda din eğitimin yanında fen ve tıp gibi pozitif bilimlere de ağırlık verilmiştir. Buradan mezun olan öğrenciler icazetname adında bir diploma alırlardı. Üçüncü ve son eğitim kurumu ise Enderun’dur. Enderun devlete mülki ve askeri idareciler yetiştiren bir eğitim kurumudur. Burada yatılı eğitim alan öğrenciler aynı zamanda ilk aydan itibaren maaşa bağlanırlardı.
