'Jetgiller'in Dünya'ya maliyeti

60'lı yıllarda yayınlanan ancak bizim televizyonlarımızda 90'lardan itibaren neredeyse her gün gördüğümüz ünlü çizgi dizi 'Jetgiller'i hatırlamayan yoktur. Hatta bugün (31 Temmuz 2022),2062 yılında geçen Jetgiller çizgi dizisindeki ailenin babası George Jetson'un doğduğu gün.

Robotların, uzaylıların, enteresan buluşların olduğu gelecek zamanın ütopyasında geçen dizide karakterler uçarak işten eve giderdi. Jetgiller bitti ancak modern dünyadaki 'Jetgiller' tüm hızıyla artıyor. Üstelik çevreye büyük zarar vererek..

24 yaşındaki reality yıldızı Kylie Jenner, havalimanının pistinde kendisinin ve sevgilisi rapçi Travis Scott'ın jetinin yan yana fotoğrafını "Benimki ile mi yoksa seninki ile mi?" notuyla paylaşınca internette hakaretle karşı karşıya kaldı.

Bunun nedeni ünlü ismin jetinin olmasından çok kısacık bir uçuş için özel jetini tercih etmesiydi...

Ünlülerin uçuşlarını izleyen bir Twitter hesabına göre, Jenner'ın 12 Temmuz'daki uçuşu sadece 17 dakika sürdü. Jenner sadece 17 dakika süren bu uçuşta Los Angeles'taki Van Nuys'tan hemen yakınındaki Camarillo kasabasına gitti.

17 DAKİKA İÇİN 1 TON CO2 EMİSYONU

17 dakikalık gezintisinin, kendi içinde çok büyük bir miktar olmasa da, dünya çapında ortalama bir insanın yıllık toplam karbon ayak izinin yaklaşık dörtte biri olan 1 ton karbondioksit (CO2) emisyonuyla sonuçlanacağı tahmin ediliyor. Eğer Jenner yolculuk için yaklaşık 40 dakika sürecek bir arbaa yolculuğunu tercih etseydi bu oran çok daha az olacaktı.

Ancak Jenner, araba kullanmak veya toplu taşıma kullanmak yerine özel uçakla kısa seyahatler yapan tek ünlü değil.

Celebrity Jets hesabının bir incelemesi; geçen ay rapçi Drake'in Ontario'dan Toronto'ya 18 dakikalık bir uçuş yaptığını, Country müzik şarkıcısı Kenny Chesney'in de Ohio ile Pittsburgh arasında sadece 20 dakika havada kaldığını ve aktör Mark Wahlberg'in Dublin'den İrlanda'daki County Clare'e 23 dakikalık bir uçuş yaptığını ortaya koydu.

REKOR TAYLOR SWIFT'İN

Sürdürülebilirlik odaklı dijital pazarlama ajansı Yard'ın araştırması genel tabloda rekorun ünlü şarkıcı Taylor Swift'te olduğunu ortaya koydu. Rapora göre Swift havada 22.000 dakikadan fazla zaman geçirdi bu da 16 güne eşdeğer bir süre anlamına geliyor.

Rapora göre, Swift'in yıl boyunca toplam uçuş emisyonları toplamı 8.240 metrik ton oldu. Bu da ortalama bir kişinin toplam yıllık emisyonlarından 1185 kat daha fazla demek...

SUÇLANAN ÜNLÜLERDEN YANIT GECİKMEDİ

Celebrity Jets hesabının kurucusu Jack Sweeney, Central Florida Üniversitesi'nde bir öğrenci. Sweeney, Tesla'nın multi-milyarder başkanı Elon Musk'ın özel jetini izleyen benzer bir hesaba da sahip. Hatta Musk daha önce bunun bir güvenlik ihlali olduğunu iddia ederek Sweeney'e 5 bin dolar vermesi karşılığında paylaşımlarını durdurmasını teklif etmişti.

Mayıs ayında Musk da; Houston ve Austin, Teksas arasındaki jetiyle 28 dakikalık bir uçuş yaptı, ancak Sweeney'e göre bunun farklı şekilde değerlendirilmesi gerektiğine inanıyor.

Sweeney "Elon iş için mümkün olduğunca hızlı ve verimli olmaya çalışıyor, ancak kendisi de kısa özet jet uçuşları yapan Kim Kardashian gibi biri için bu 'Kim Havayolları' paylaşımını gönderip uzanmaktan ibaret" dedi.

CO2 emisyonunda genel tabloda Kylie Jenner'ı geçen şarkıcı Taylor Swift'in sözcüsü TMZ'ye, "Taylor'ın jeti diğer kişilere düzenli olarak ödünç veriliyor. Bu seyahatlerin çoğunu veya tamamını ona atfetmek kesinlikle yanlış" ifadelerini kullandı.

ÖZEL JETLER, DANİMARKA'DAN DAHA FAZLA SERA GAZI SALIYOR

Özel jetler, 2016 yılında yapılan bir araştırmaya göre, tüm havacılık emisyonlarının yaklaşık %4'ünden sorumlu.

Bununla birlikte, özel uçaklar hala 33 milyon tondan fazla sera gazı salıyor ve bu ülke olarak Danimarka'dan daha fazla.

Biyolojik Çeşitlilik Merkezi İklim Hukuku Enstitüsü'nden avukat Scott Hochberg, "Bu şaşırtıcı derecede kısa uçuşlar, genel havacılık emisyonlarına aslında zenginlerin ne kadar etki ettiğini gösteriyor. Sorun en başta Kylie Jenner ve özel jetlere sahip diğer ünlülerle başlıyor. Ancak uçma lüksüne sahip zengin seçkinlerin çoğunluğunu da ABD oluşturuyor" açıklamasında bulundu.

ABD'de özel jetlerden kaynaklanan emisyonlar 1990'lardan bu yana arttı ve daha büyük jetler piyasaya çıktıkça daha da artacak. Ancak özel jetlerle yapılan kısa yolculuklar yalnızca bir ABD fenomeni değil. 2019'da Fransa'dan kalkan tüm uçuşların onda biri özel jetlerdi ve yarısı 500 km'den az seyahat ediyordu. Tüm bunlarla beraber havacılığın sık kullanımı dünyanın en zenginlerinin alanı ve küresel nüfusun sadece %1'i uçuşla ilgili emisyonların yarısından sorumlu...

Sürdürülebilirlik odaklı dijital pazarlama ajansı Yard'ın araştırması, bu yıl şimdiye kadar özel jet kullanımıyla ortalama bir ünlünün 3376.64 ton CO2 emisyonu yarattığını ortaya koydu. Netleştirmek gerekirse, bu, yılda ortalama 7 ton ticari uçuş yapan sıradan bir kişiden 482.3 kat daha fazla olduğu anlamında geliyor.

ÜLKELER NE YAPIYOR?

CO2 emisyonunda en büyük pay sahibi ülkelerden ABD'de Başkan Joe Biden, Aralık 2021'de federal hükümete 2050'ye kadar "sıfır karbon emisyonu" seviyesine ulaşma hedefi koyan bir kararname imzaladı.

Kararname kapsamında hükümet faaliyetlerinde ortaya çıkan karbon emisyonunun yüzde 65 oranında düşürülmesi beklenirken 2050'ye kadar "sıfır karbon emisyonlu" bir federal hükümete ulaşılması hedefi konuluyor.

IPCC raporuna göre aralarında Fransa, ABD gibi ülkelerin de yer aldığı 10’dan fazla ülkenin emisyonlarını +2°C ile uyumlu bir şekilde ortalama olarak yüzde 4 oranında azalttığı belirtiliyor.

BİZ NE YAPABİLİRİZ?

Karbon ayak izinizi anlamak, tüketiminizin çevre üzerindeki etkisini sınırlamanıza yardımcı olabilir. Küçük değişiklikler ise uzun vadede büyük bir fark yaratabilir...

Avrupa Birliği'nin internet sitesinde yer alan sürdürülebilir kalkınma sayfasında ulaşıma yönelik tavsiyeler arasında 'bisiklete binme, toplu taşıma kullanma, bir sonraki tatiliniz için treni deneme' yer alıyor.

Rusya-Ukrayna savaşı ile birlikte krizin her geçen gün arttığı ve derinleştiği dönemde kişisel önlemleri almak çevre için artık daha da hayati bir anlam taşıyor.

* Haberin görselleri Associated Press'ten servis edilmiştir.