Habertürk
    Takipde Kalın!
      Günlük gelişmeleri takip edebilmek için habertürk uygulamasını indirin
        Haberler Ekonomi Sosyal Güvenlik Emekli İşveren için yaşlı, devlet için genç - Sosyal Güvenlik Haberleri
        Sesli Dinle
        0:00 / 0:00

        Emeklilikte yaşa takılanlardan (EYT) prim günü ve sigortalılık süresini doldurup emekli olmak için yaşı bekleyenler devlet tarafından emeklilik için “genç” olarak kabul ediliyor. İşveren ise bu yaş grubundaki kişileri “yaşlı” görüyor ve iş vermiyor. Nitekim Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) işgücü istatistiklerine baktığımızda Türkiye’de istihdama katılım oranının 55 yaşından sonra keskin bir şekilde azalmaya başladığı görülüyor.

         Çalıştıkça emekli aylığı neden düşüyor?
        Çalıştıkça emekli aylığı neden düşüyor? Haberi Görüntüle

        Örneğin 2021 yılında istihdama katılım oranı 50 – 54 yaş grubunda 50,9 iken, 55 – 59 yaş grubunda 37,9’a, 60 – 64 yaş grubunda 27,7’ye düştü. Başka bir ifadeyle 50 – 54 yaş grubundaki her 100 kişiden 50,9’u istihdama katılırken, 55 – 59 yaş grubundaki her 100 kişiden sadece 37,9’u istihdama edilebildi.

        Yaş gruplarına göre istihdama katılım oranı
        Yıl 15+ Yaş 15 - 19 20 - 24 25 - 29 30 - 34 35 - 39 40 - 44 45 - 49 50 - 54 55 - 59 60 - 64 65+ Yaş
        2014 45,5 23,3 45,3 58,3 62,5 63,6 62,5 57,1 44,7 34,7 27,1 11,2
        2015 46,0 23,6 46,5 58,8 62,9 64,1 63,1 58,6 46,2 36,2 26,7 11,6
        2016 46,3 23,6 46,0 58,8 63,1 64,3 64,1 59,8 47,2 38,0 28,3 11,5
        2017 47,1 23,7 46,3 60,0 63,6 65,1 65,0 60,9 49,4 38,9 29,3 11,9
        2018 47,4 24,1 47,1 59,6 63,6 65,4 65,5 61,4 50,1 39,6 30,1 12,1
        2019 45,7 22,8 44,4 57,6 61,8 63,5 63,8 59,7 49,6 38,3 27,9 11,6
        2020 42,8 18,6 40,2 54,6 58,9 61,5 61,5 57,8 47,6 35,4 25,8 9,7
        2021 45,2 20,3 44,5 58,1 61,8 63,7 63,5 60,6 50,9 37,9 27,7 10,9
        Kaynak: TÜİK İşgücü İstatistikleri

        OECD ülkelerinde 2020 yılı verileri itibarıyla yaşlı işçilerin istihdam oranı 55 – 59 yaş grubunda 71,7; 60 – 64 yaş grubunda ise 50,4 olarak gerçekleşti. 55 – 59 yaş grubundakilerde istidam oranı Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Yeni Zelanda, Norveç, İsveç, İsviçre gibi ülkelerde yüzde 80’in üzerinde yer alıyor. Türkiye’de söz konusu yaş grubunda 2020 yılındaki istihdam oranı 35,4 seviyesinde kaldı. Türkiye bu oranla OECD üyesi ülkeler arasında yaşlı istihdamında en geride yer aldı. Türkiye’ye en yakın oran 48,0 ile Suudi Arabistan, 51,9 ile Arjantin oldu.

        Dünyada yaşlı işçilerin istihdamı
        55-59 yaş 60-64 yaş 65-69 yaş 55-59 yaş 60-64 yaş 65-69 yaş
        Avustralya 71,5 55,1 .. Litvanya 75,0 59,6 26,1
        Avusturya 74,9 30,4 8,3 Lüksemburg 63,3 20,2 5,7
        Belçika 70,6 34,3 5,8 Meksika 58,9 44,6 35,1
        Kanada 69,6 50,6 24,0 Hollanda 78,3 62,8 20,1
        Şili 61,6 49,9 30,4 Yeni Zelanda 81,2 71,8 44,5
        Kolombiya 59,5 48,1 35,0 Norveç 80,2 64,8 28,6
        Kosta Rika 55,5 44,3 22,5 Polonya 69,1 37,1 11,3
        Çek Cumhuriyeti 87,4 48,4 15,0 Portekiz 73,3 47,1 21,0
        Danimarka 80,8 60,8 22,3 Slovak cumhuriyeti 78,4 38,3 9,4
        Estonya 79,7 67,2 33,5 Slovenya 73,5 27,3 6,6
        Finlandiya 78,8 55,9 14,6 ispanya 64,8 43,1 7,6
        Fransa 73,3 33,1 7,5 İsveç 85,2 69,5 25,5
        Almanya .. .. .. İsviçre 82,6 62,4 22,5
        Yunanistan 55,1 34,6 12,9 Türkiye 35,4 25,7 15,8
        Macaristan 75,2 45,6 9,9 Birleşik Krallık 73,9 55,3 23,9
        İzlanda 78,8 74,7 44,9 Amerika Birleşik Devletleri 67,3 53,2 30,5
        İrlanda 70,7 54,0 23,9 OECD - Ortalama 71,7 50,4 22,9
        İsrail 72,7 62,8 39,5 Avrupa Birliği (27 ülke) 73,8 46,2 15,6
        İtalya 65,5 41,1 13,5 OECD Dışı Ekonomiler
        Japonya 82,0 71,0 49,6 Arjantin 51,9 35,5 21,6
        Kore 72,2 60,4 48,6 Romanya 66,5 33,6 ..
        Letonya 76,2 60,8 28,0 Suudi Arabistan 48,0 23,9 9,7
        Kaynak: OECD
        REKLAM

        Türkiye’de emeklilerin önemli bir kısmı sigortalı çalışmayı bırakıp kayıt dışı çalışmaya yöneldiği için işgücüne katılım oranının gerçekte olduğundan düşük göründüğü akla gelebilir. Ancak, OECD tarafından da kullanılan TÜİK’in işgücü istatistiklerinde sigortalı veya kayıt dışı çalışan ayrımı yapılmıyor. Kayıt dışı çalışanlar da toplam istihdam rakamları arasında yer alıyor.

         EYT'de son durum
        EYT'de son durum Haberi Görüntüle

        İSTİHDAMDA TARIMIN PAYI YÜKSEK

        Türkiye’de tarımın istihdamdaki payının yüksek olması işgücünün uzun süre istihdamda kalmasını zorlaştırıyor. Hizmetler sektöründeki istihdamın önemli bir bölümünü sırtlayan perakende gibi sektörlerde uzun süreli çalışma imkânının olmaması, işgücünün düzenli istihdamını önlüyor. İşsizliğin uzun süredir çok yüksek oranlarda seyretmesi nedeniyle işini kaybeden çalışanlar yeniden işe girmekte zorlanıyorlar.

         Kaç EYT’li bulunuyor?
        Kaç EYT’li bulunuyor? Haberi Görüntüle

        Tarımın toplam istihdamdaki payı 1991 yılında OECD ve AB ülkelerinde yüzde 9,4, Türkiye’de ise yüzde 47.8 düzeyinde bulunuyordu. Tarımın istihdamdaki payı 2019 yılında OECD ülkelerinde yüzde 4,5’e, AB ülkelerinde ise yüzde 4,1’e geriledi. Türkiye’de ise hala yüzde 19,1 seviyesinde yer alıyor. Beş çalışandan biri tarımda istihdam ediliyor.

        İstihdamın sektörel dağılımı (%)
        OECD Avrupa Birliği Türkiye
        Tarım Sanayi Hizmet Tarım Sanayi Hizmet Tarım Sanayi Hizmet
        1991 9,4 29,6 61,0 9,4 33,2 57,4 47,8 20,2 32,0
        1995 8,4 28,5 63,2 9,2 31,1 59,7 43,4 22,3 34,3
        2000 6,8 27,4 65,8 8,0 29,4 62,7 38,8 23,2 38,0
        2005 5,6 25,4 69,0 6,2 27,6 66,3 26,5 26,1 47,4
        2010 5,1 23,3 71,6 5,0 25,0 69,0 23,7 26,2 50,1
        2015 4,7 23,1 72,2 4,3 24,0 71,4 20,4 27,2 52,4
        2019 4,5 22,5 73,0 4,1 23,7 72,2 19,1 26,1 54,8
        Kaynak: Dünya Bankası

        Tarımda istihdam edilenlerin çok az bir kısmı 4 /1 – a (SSK) veya 4 / 1- b (BAĞ – KUR) statüsünde sigortalı çalışabiliyor. Bu nedenle tarımda çalışanlar emeklilik için gerekli prim günü koşulunu yerine getirmekte zorlanıyorlar.

        REKLAM

        YAŞLI İSTİHDAMINI ARTIRMAK İÇİN DÜNYA NE YAPIYOR?

        Yaşlı işçilerin istihdamının artırılması için dünyada çeşitli politikalar uygulanıyor. Bazı ülkelerde yaşlı işçi çalıştıranlara teşvik sağlanırken, bazı ülkelerde ise belli yaşın üzerindekileri emeklilikten önce işten çıkartan işverenlere yükümlülükler getiriliyor.

         1 emekliye kaç çalışan düşüyor?
        1 emekliye kaç çalışan düşüyor? Haberi Görüntüle

        Fransa’da 50’den fazla işçi çalıştıran işverenlerden, 50 yaş ve üzeri işçiler için bir eylem planı hazırlama zorunluluğu bulunuyor. Her bir işveren, bu yaş üzerinde kaç işçi çalıştırmaya devam edeceğini ve kaç kişiyi işe alacağını resmi makamlara bildirmek zorunda.

        Belçika’da normal emeklilik yaşı 65. Bununla birlikte, 58 yaşından itibaren emekli olmak mümkün. İşveren 58 yaş ve üzerindeki işçisini normal emeklilik yaşından önce işten çıkartırsa normal emeklilik yaşı olan 65’e gelinceye kadar işsizlik yardımı ve ek yardım yapmakla yükümlü tutuluyor.

        REKLAM

        Finlandiya’da normal emeklilik yaşından önce emekli olanların aylıklarında kesinti yapılırken, emekliliği hak ettikten sonra çalışmaya devam edenlerin ise geç emekli oldukları her ay emekli aylıklarının yüzde 0.4 oranında artırılması sağlanıyor.

        Danimarka’da kanuni emeklilik yaşı 67 olmakla birlikte ortalama 60–61 yaşında emekli olma hakkı bulunuyor. Danimarka hükümeti, 60 yaşından büyük kişilerin işgücü piyasasına katılımını artırmak ve çalışmaya devam etmelerini sağlamak amacıyla teşvik politikaları uyguluyor.

        İtalya’da asgari emeklilik koşullarını sağladığı halde emekliliğini en az iki yıl erteleyenler ile bu kişileri istihdam eden işverenlerden uzun vadeli sigorta için işçi ve işveren primi alınmıyor.

        BİTTİ

        ÖNERİLEN VİDEO
        Şurada Paylaş!
        Yazı Boyutu

        GÜNÜN ÖNEMLİ MANŞETLERİ

        Habertürk Anasayfa