İran'ın 200 adet Boeing ve Airbus siparişi tehlikede
ABD Başkanı Donald Trump'ın nükleer anlaşmadan çekilme ve İran'a yönelik yaptırımların yeniden ve güçlendirilerek uygulanacağını açıklaması piyasaların sıra ticari anlaşmaları da etkileyecek. 2016 yılında İran'a ihracat lisansı alan Boeing ve Airbus'ın İran merkezli hava yolu şirketlerinden aldığı 40 milyar dolar değerindeki 200 adet uçak siparişi iptalin eşiğinde. Üreticilerden de konuyla ilgili açıklama geldi
ABD'nin nükleer anlaşmadan çıkma kararıyla piyasalar hareketli saatler yaşarken, Donald Trump tarafından alınan karar havacılık sektöründe de bomba etkisi yarattı.
İran'a yönelik yaptırımların güçlendirilerek uygulanmaya başlanması ABD merkezli Boeing ve Fransız Airbus şirketlerinin İran'dan aldığı 200 adetten oluşan siparişleri de etkileyecek.
90 İLA 180 GÜN ARASI SÜRE VERİLDİ
Dünyanın en büyük iki uçak üreticisi, ticari ambargonun kaldırılmasınıın ardından İran ile 40 milyar dolarlık uçak satış anlaşmaları yapmıştı. Ambargo dolayısıyla İranlı hava yolu şirketleri eskiyen uçaklarını hemen yenileme yoluna gitmiş ve başkent Tahran'ı yeni bir hub haline getirerek bölgenin havacılık devleri Dubai ve Katar ile rekabet yoluna girmişti.
ABD Maliye Bakanı Steve Mnuchin ise dün gazetecilere yaptığı açıklamada Boeing ve Airbus'ın İran'a ihracat lisanslarının kaldırılacağını söyledi. Trump, mevcut kontratların iptali için şirketlere 90 ila 180 gün arasında süre verdi.
Boeing bir ABD şirketi olduğu için karardan doğrudan etkileniyor.Chicago merkezli havacılık devi, Iran Air ile Aralık 2016'da yapılan anlaşma gereğince, 2022 ve 2024 yılları arasında 80 adet ticari jet teslim edecek.
Liste fiyatı 17 milyar dolar değerindeki sipariş 50 adet Boeing 737-MAX 8 ve 15'er adet de 777-9 ve 777-300ER tipi uçaktan oluşuyor. Aseman Airlines'a teslim edilecek 30 adet 737 MAX ile birlikte İran'a yönelik uçak satışının toplam değeri 20 milyar dolar.
95UÇAK TESLİMATI İPTAL EDİLEBİLİR
Fransa merkezli Airbus ise jetlerdeki parçaların yüzde 10'luk dilimininUnited Technologies, Rockwell CollinsveGeneral Electric gibi ABD menşeli firmalardan tedarik ettiği için karara dolaylı yoldan tâbi oluyor.
Airbus'ın Iran Air Tour ve Zagros Airlines tarafından geçilen ve liste fiyatı 20.8 milyar dolar değerinde siparişi bulunuyor. Bu siparişin 95 adedi henüz teslim edilmedi. Ağustos ayında sivil kullanımına yönelik, Airbus üretimi 45 adet HEMS (Hızır Acil Helikopteri) siparişinin akıbeti ise belli değil.
Sözleşmeye bağlı teslimatlar arasındaA320neo ve A330neo modellerinin yanı sıra hayati önem taşıyan 16 adet geniş gövdeli A350 modellerivar.
Airbus, ABD yaptırımlarının "özenle analiz edileceğini" belirtirken İran İslam Cumhuriyeti ile olan ilişkilerin bundan sonra nasıl sürdürüleceğinin belirlenmesinin zaman alacağını belirtti.
Hatırlanacağı üzere Fransa Cumhurbaşkanı Macron karardan önceden haberdar edilmediklerini söylemiş, Almanya ve İngiltere ile birlikte "Hep birlikte biz JCPOA’ya devam eden bağlılığımızı vurguluyoruz. Bu anlaşma ortak güvenliğimiz için önemini koruyor." ortak bildiri yayımlamışlardı.
Boeing ise "Sonraki aşamalar için ABD hükümetine danışacağız. Bu süreç boyunca ABD hükümetinin yönlendirmelerini izlemeye devam edeceğiz." açıklamasında bulundu.
