Neandertal ve modern insanın zekası karşılaştırıldı: Sanılanın aksine daha mı zekiydiler?

NEDEN "NEANDERTALLER ZEKİ DEĞİLDİR" DÜŞÜNCESİ OLUŞTU?

Jeolog William King, 1864 yılında yeni bir insan türü olan Homo neanderthalensis'i Avrupa bilim camiasına tanıttığında, soyu tükenmiş evrimsel kuzenlerimize karşı pek cömert davranmamıştı.

King, on yıl önce Almanya'nın Neander Vadisi'nde bulunan kafatasını inceledikten sonra, "Bir zamanlar onun içinde yaşayan düşünce ve arzuların asla bir hayvanınkinin ötesine geçmediğine inanmak zorunda olduğumu hissediyorum." dedi.

Kötü ve kalıcı bir ilk izlenimdi. Böylece "Neandertal" sadece yeni bir tür değil aynı zamanda aşağılayıcı bir terim haline geldi. Ancak araştırmalar o zamandan bu yana çok yol kat etti: Peki, bugün bildiklerimize göre Neandertaller ne kadar akıllıydı?

DEVAM EDEN BİR BİLMECE!

Barselona Üniversitesi Katalan Araştırma ve İleri Araştırmalar Enstitüsü'nden (ICREA) profesör João Zilhão, antropologların Neandertallere ilişkin ilk algılarının kısmen, kişinin zekasının veya insanlığının kafatası şekline göre değerlendirilebileceği yönündeki ırkçı ideolojiden kaynaklandığını söyledi.

Bu bilim adamlarının çoğu, evrimin tamamen ilerlemeyle ilgili olduğu ve Neandertaller gibi ata insan türlerinin, bugün insanlardan çok daha "ilkel" olduğu görüşünü de paylaşıyordu. Bu varsayımlar (Batı bilimi ve popüler kültüründen kurtulmak zor olmasa da) geçerliliğini yitirdi.

NEANDERTALLER YENİDEN İTİBAR KAZANIYOR

Geçtiğimiz birkaç on yılda yapılan mütevazı yeni keşifler, Neandertallerin bize çok benzeyen insanlar olarak itibarının yeniden kazanılmasına yardımcı oldu. Zilhão, "Onların zekasını değerlendirmenin tek yolu (bu ne anlama geliyorsa, ama bu farklı bir konu) yaptıklarıdır" dedi. Neandertallerin bir zamanlar modern insan kültürüne özel olduğu düşünülen birçok şeyi yaptığı ortaya çıktı.

TAŞLARI VE KEMİKLERİ İŞLEDİLER

Taşları ve kemikleri işleyerek , aynı zamanda hayatta olan modern insanların yarattığı türden aletlere ve süs eşyalarına dönüştürdüler. (Neandertaller yaklaşık 400.000 ila 40.000 yıl önce Avrupa ve Güneybatı Asya'da yaşadılar.) Taşlara ahşap saplar tutturmak için huş ağacı kabuğundan katran kullanarak tutkal icat ettiler.

Kartal pençelerinden kolyeler yaptılar. Neandertaller yemek pişirmek için ateşi kullanıyordu ve taş aletler üzerinde yapılan yeni araştırmalar, onların da ateş yakacak teknolojiye sahip olduklarını gösteriyor . (Başka bir deyişle, yıldırım düştüğünde ocaklarını yakmak için közleri kovalamak zorunda değillerdi.)

MANEVİ VE RİTÜEL UYGULAMALARA DA SAHİPTİLER

Bazı kanıtlar Neandertallerin de manevi ve ritüel uygulamalara sahip olduğunu gösteriyor. Fransa'nın güneybatısındaki La Chapelle-aux-Saints gibi yerlerde keşfedilen mezarlar, bu arkaik insanların ölülerini gömdüğünü gösteriyor.

Fransa'daki başka bir bölgede araştırmacılar, Neandertallerin 176.000 yıl önce bir mağaranın derinliklerine inip dikitlerden esrarengiz taş daireler oluşturduğunu keşfetti.

HOMO SAPIENS'İN MAĞARA SANATI YAPTIĞI DÖNEMDE ONLAR DA HAYATTAYDI

Neandertallerin sembolik yeteneklerinin kapsamı hâlâ tartışılıyor; Modern insanların ilk soyut ve figüratif mağara sanatlarından bazılarını yarattığı dönemde onlar da hayattaydı, ancak bu insanlara çok az sanat eseri atfedildi.

Ancak 2018'de Neandertallerin kazandığı bir sonuçla araştırmacılar, İspanyol mağaralarındaki 65.000 yıllık soyut resimlerin Neandertaller tarafından yaratılmış olması gerektiğini bildirdi. (Bilim insanları modern insanların Batı Avrupa'ya yaklaşık 42.000 yıl öncesine kadar ulaşamadığını düşünüyor.)

HERHANGİ BİR DİL KONUŞUP KONUŞMADIKLARI KANITLANAMADI

Kemiklerine dayanarak Neandertallerin en azından karmaşık sesler çıkarabildiğini biliyoruz. Neandertallerin dil sahibi olduklarını kanıtlamak zordur çünkü bize herhangi bir yazı bırakmamışlardır. Ancak bazı araştırmacılar, muhtemelen karmaşık iletişim yöntemlerine sahip olduklarını öne sürüyorlar .

ÇOĞUMUZDA HALA NEANDERTAL DNA'SI BULUNUYOR!

Dahası, genetik kanıtlar, modern insanların Neandertallerle , bu bireylerin yaklaşık 40.000 yıl önce ortadan kaybolmasından önce çiftleştiğini gösteriyor. Bugün çoğumuzda hâlâ yüzde 1 ila 2 oranında Neandertal DNA'sı var; bu bulgular, bu bireylerle karşılaşan modern insanların da onları insan olarak gördüğünü gösteriyor.

Kaynak: Live Science