Hafta tatili yıllık izinden sayılır mı? Hafta tatili yıllık izne dahil mi? Yıllık izin süreleri nedir?

.png

Çalışanların izin hakları 4857 Sayılı İş Kanunu ve Çalışma Bakanlığı’nın yayımlamış olduğu Yıllık Ücretli İzin Yönetmeliği ile düzenleniyor. Kanuna göre, işçilerin haftalık çalışma süresi 45 saati aşamaz. 45 saatlik süre haftanın çalışılan günlerine eşit olarak bölünür. Kanun kapsamına giren işyerlerinde, işçilere yedi günlük bir zaman dilimi içinde kesintisiz en az 24 saat dinlenme verilir. Bu süre, hafta tatili olarak adlandırılır. Her ne kadar Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanun’da hafta tatilinin pazar günü olduğu belirtilse de iş hukukunda belli bir gün değil, işçi ile işveren arasında imzalanan sözleşme uyarınca kararlaştırılan günde hafta tatili yapılabiliyor.

Yıllık ücretli izin günlerinin hesabında, izin süresine rastlayan ulusal bayram, hafta tatili ve genel tatil günleri izin süresinden sayılmaz.

Örneğin pazar günleri hafta tatili yapan işçi 5 Temmuz Cuma gününden başlayarak 15 Temmuz Pazartesi gününe kadar yıllık ücretli izne çıkmışsa, 11 günlük süreden, iki pazar gününün düşülerek 9 gün yıllık ücretli izin kullanmış sayılması gerekir.

Kurban Bayramı bu yıl 11 Ağustos Pazar – 14 Ağustos Çarşamba günlerine rastlıyor. Bu durumda 10 Ağustos Cumartesi ile 18 Ağustos Pazar günü arasında yıllık ücretli izne ayrılan işçinin izin süresinden 4 günlük bayram tatili ve 1 günlük hafta tatilinin düşülerek 9 gün değil 4 gün yıllık ücretli izin kullanmış sayılması gerekiyor.

Bazı işyerlerinde haftanın 6 günü değil 5 günü çalışılıp iki gün izin yapılıyor. Ancak, bu tür işyerlerinde çalışanların yıllık izin sürelerinin hesabında, 7 gün içinde iki gün değil 1 gün hafta tatili kabul ediliyor. Pazar gününe rastlayan izinler yıllık ücretli izinden sayılmazken, cumartesiye rastlayan izinler yıllık ücretli izinden sayılıyor.

HANGİ GÜNLER YILLIK İZİNDEN SAYILMAZ?

Kanuna göre, 1923 yılında cumhuriyetin ilan edildiği 29 Ekim günü ulusal bayramdır. Kurban bayramı, ramazan bayramı, 23 Nisan, 19 Mayıs, 1 Ocak, 1 Mayıs, 15 Temmuz, 30 Ağustos tarihleri ise genel tatil günü olarak kabul ediliyor. Bu günlere rastlayan tarihlerde kullanılan izinler, yıllık izinden sayılmaz.

SÖZLEŞME İLE DEĞİŞTİRİLEMEZ

İş Kanunu, toplu iş sözleşmesi veya iş sözleşmelerinde hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatillerde işçilere tanınan haklara ve ücretli izinlere aykırı hüküm konulmasını yasaklıyor. Bu hususlarda işçilere ancak daha elverişli hak ve menfaat sağlayan sözleşme hükümleri konulabilir.

HAFTA TATİLİNDEKİ ÇALIŞMA İZİNLE TELAFİ EDİLEMEZ

Bazı işverenler hafta tatilinde çalışan işçiye hafta içinde izin verme yoluna gidiyor. Bu konuda sonradan açılan davalar işçi lehine sonuçlanıyor. Hafta tatili kesintisiz en az 24 saat olmak zorunda. Hafta tatilinin 24 saatten az kullandırılması halinde hiç kullandırılmamış sayılıyor.

Hafta tatili yaptırılmayan işçilere hafta içinde telafi izni verilmesi kanunen yasak. Hafta tatilinde çalıştırılan işçiye fazla çalışma ücreti ödenmesi gerekiyor.

YILLIK İZİN SÜRELERİ NASIL HESAPLANIR?

Yıllık izne hak kazanabilmek için en az bir yıl çalışmış olmak gerekiyor. Yıllık izin süresi, aynı işyerindeki toplam çalışma süresine göre belirleniyor. Çalışması bir yıldan beş yıla kadar olanlara 14 gün; 5 yıldan fazla 15 yıldan az olanlara 20 gün; çalışması 15 yıl ve daha fazla olanlara 26 gün yıllık ücretli izin verilir. İzin süreleri bunun altında olamaz ama toplu iş sözleşmesiyle veya işverenle işçi arasındaki iş sözleşmesiyle artırılabilir.

İşçinin daha önce aynı işverenin bir ya da değişik işyerlerinde geçen hizmetlerinin yıllık izne hak kazanma ve izin süreleri hesabı yönünden dikkate alınması gerekir. Kamu kurum ve kuruluşlarında işçi olarak çalışanların da hizmetlerinin aynı gerekçeyle izin hesabı yönünden birleştirilmesi zorunlu.

Ancak, 18 ve daha küçük yaştaki işçiler ile 50 ve daha yukarı yaştaki işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi yirmi günden az olamaz.