Gazda "al ya da öde" sancısı
Özel sektör doğal gaz ithalatçısı şirketlerle Rus Gazprom arasında "al ya da öde" sancısı… Türkiye'nin, 2019 yılında doğal gaz tüketimi düştü. Bu nedenle özel sektör ithalatçılarının, sözleşmede yer alan "al ya da öde" yaptırımı uyarınca tüketilmeyen ya da taahhüt edildiği halde çekilmeyen 6-6.5 milyar metreküp gazın 1.5-2 milyar dolar olarak hesaplanan faturasını, Gazprom'a ödemesi söz konusu olacak. Fatura henüz netleşmedi. Fatura ortaya çıktığında tutarın yüzde 75'i peşin olarak ödenecek. Ancak özel sektör, diken üstünde…
Türkiye ile Rusya arasında doğal gaz alanında bir süredir önemli görüşmeler yürütülüyor. Görüşmelerin eksenini doğal gaz fiyatı ve miktar oluşturuyor. İşte, konu başlıkları:
GAZDA İNDİRİM
Türkiye, Rusya’nın Avrupa’daki en büyük doğal gaz müşterileri arasında yer alıyor. Buna karşılık fiyat, Avrupa’da düşük, Türkiye’de yüksek.
Rusya, Türkiye’ye, doğal gazı her 1000 metreküpü ortalama (ikinci çeyrek fiyatı) 230 dolardan satıyor. Türkiye, 1 Ocak’tan geçerli olmak üzere sözleşmeden doğan hakkını kullanarak fiyatta revizyon talebinde bulundu. Rusya, “indirim” konusunda şu ana dek bir adım atmadı.
“AL YA DA ÖDE”
2019 yılında doğal gaz tüketimi düştü. Bu nedenle tüketilmeyen gazın faturasının ödenmesi gündemde… Özel sektör gaz ithalatçılarının toplam 6-6.5 milyar metreküp gazda, “al ya da öde”ye girdiği hesaplanıyor. Fatura, (her bin metreküpü 250 dolardan) 1.5-2 milyar dolar aralığında bulunuyor. Henüz, resmi olarak fatura gönderilmedi. Ancak, özel sektör bu konuda büyük tedirginlik yaşıyor. Fatura ortaya çıktığında tutarın yüzde 75’i peşin olarak ödenecek.
YENİ ANLAŞMA YAPILACAK MI?
Türkiye’nin, Rusya’dan gaz ithal ettiği sözleşmelerden birinin süresi 2021 yılında dolacak. Bu anlaşmanın süresinin uzatılmayabileceği ifade ediliyor. Türkiye, yeni stratejisi gereğince uzun dönemli fiyatı petrole bağlı gaz anlaşması yerine daha esnek olan sıvılaştırılmış doğal gaza (LNG) ağırlık vermeyi planlıyor.
