Fed eski Başkanı Janet Yellen ABD'nin ilk kadın Hazine Bakanı olacak

ABD'de başkanlık seçimlerini kazanan Demokrat Joe Biden Hazine'nin başına Fed eski Başkanı Janet Yellen'i getirmeye hazırlanıyor. 2014 yılında Fed'in ilk kadın başkanı olan Yellen, Senato'nun onaylaması durumunda ABD'nin ilk Hazine Bakanı olacak. ABD Hazine Bakanlığı 231 yıl önce kurulmuştu.

Yellen'in Hazine Bakanı olacağı haberinin ABD basınında yer alması üzerine dün S&P 500'de yüzde 0.6, Dow Jones'ta ise yüzde 1.2'lik yükselişler yaşandı.

Bu yükselişler tam bir bayram havası olarak nitelendirilmese de Yellen isminin piyasaları rahatlattığı aşikar. Joe Biden'ın kabine atamalarının neden bir rahatlamaya yol açtığını anlamak için ise ABD siyaseti, daha özelde ise Demokrat Parti'deki gelişmeleri anlamak gerekiyor.

SIK SIK ELEŞTİRSE DE BİDEN'İ DESTEKLEDİ

Demokrat Parti son yıllarda, özellikle de Başkan Donald Trump döneminde Cumhuriyetçilerin politikalarına tepkili olan merkez ve uç sol siyasetçilerin gönülsüz koalisyonuna dönüştü. Senatör Bernie Sanders'ın başını çektiği Demokrat Parti'nin 'sol kanadı' merkezi temsil eden Joe Biden'ı sık sık eleştirse de Trump'a karşı kendisini destekledi.

Piyasalar Joe Biden'ın bu desteğe karşılık ne vereceğini endişeyle bekliyordu. Çünkü Demokrat Parti içindeki sol kesim büyük şirketlere ve zenginlere çok daha yüksek vergiler getirilmesini, çalışanlara daha yüksek asgari ücret ve sosyal haklar verilmesi gerektiğini, ayrıca devletin ekonomide daha fazla etkin olması gerektiğini savunuyor.

ULUSLARARASI İŞBİRLİKLERİNE ÖNEM VERİYOR

Fed Başkanlığı döneminden piyasalar tarafından saygı duyulan ve siyaseten merkezde yer alan Janet Yellen'in atanması bu sebeple bir rahatlamaya yol açtı.

Bunun yanında Yellen ekonomide uluslararası işbirliklerine önem veren birisi olarak tanınıyor. Bu da Biden başkanlığında ticaret savaşlarının damga vurduğu Trump döneminin politikalarına göre farklı bir yol izleneceğinin göstergesi olarak kabul ediliyor.

ÖNCELİĞİ DESTEK PAKETİ OLACAK

Yellen, bakanlığının onaylanması durumunda 1929 Büyük Buhran'ından bu yana ABD ekonomisinin en zor döneminde dümene geçecek. Kendisinin hızlıca koronavirüs salgınından olumsuz etkilenen işletmeler ve vatandaşlar için büyük çaplı bir destek paketini hayata geçirmesi bekleniyor. Bu beklentiyi yükselten ise ağustos ayında New York Times için kaleme aldığı köşe yazısı.

Yellen, Fed Guvernörler Kurulu Üyesi Lael Brainard'la ortak yazısında o dönem devam eden teşvik paketi pazarlıklarıyla ilgili olarak "Eğer senatörler uzayan pazarlıkları sonuçlandırmazsa ihtiyaç sahibi milyonlarca Amerikalı bunun acısını çekecek. Ayrıca bunun sonucu olarak ekonomideki yavaş toparlanma, hiç büyümemeye dönebilir" ifadelerini kullandı. Bu ifadelerden Yellen'in yeni görevindeki ilk önceliklerden birisinin ekonomik destek paketi olacağı anlaşılıyor.

Yellen'in piyasaları memnun eden başka bir yönü ise kurumların bağımsızlığına olan inancı. Yellen 2018 yılında verdiği bir röportajda Trump yönetiminin Fed'e ilişkin yaptığı eleştirilerle ilgili yaptığı açıklamada bu yaklaşımın kurumların itibarını zedelediği görüşünü dile getirmişti. Başkan Trump 4 yıllık dönemde sık sık Fed'i faizleri yüksek tutmakla eleştirdi.

EMLAK BALONU HAKKINDA UYARIDA BULUNMUŞTU

74 yaşındaki tecrübeli ekonomist Janet Yellen 2014 yılında Barack Obama tarafından Fed Başkanlığına atandı ve 2018 yılına kadar bu görevini sürdürdü. Obama bu atamayı ilk duyurduğunda Yellen'i 2008 yılında patlayan emlak balonu konusunda erken uyarılarda bulunduğu için takdir etmişti. Obama o dönem yaptığı açıklamada "Yellen sadece teoride değil reelde de ekonomi ve piyasaların nasıl işlediğini anlıyor" değerlendirmesinde bulunmuştu.

Brown Üniversitesi'nde Ekonomi alanında eğitim görerek mezun olan doktorasını ise Yale Üniversitesi'nde yaptı. 1997-1999 arasında Beyaz Saray Ekonomi Danışmanları Kurulu Başkanlığını yürüten Yellen 2004-2010 arasında Fed San Francisco Başkanı, 2010-2014 arasında ise Fed Başkan Yardımcısı olarak görev yaptı.

2014-2018 yılında Fed Başkanlığını yürüten Yellen, 2015'te Fed'in 7 yılın ardından ilk faiz artırımına imza atmıştı. Yellen'in Fed Başkanlığı döneminde ABD'de işsizlik oranı yüzde 6.7'den yüzde 4.1'e geriledi.

Kendisinin bu başarılı ve uzun kariyeri Hazine Bakanlığı için Joe Biden'ın adayı olmasını sağladı. Bu atama gerçekleştiğinde Yellen belki de hayatının en zor görevini üstlenecek ve gelecekte nasıl anılacağını önümüzdeki 4 yıldaki performansı belirleyecek.