Engellilik gerekçesiyle emeklilikte kontrol muayenesine dikkat!
Engelliler, çalışma gücündeki kayıp oranına bağlı olarak değişen koşulları sağlamaları halinde yaşa bakılmaksızın emekli olabilirler. Engellilik dolayısıyla aylık bağlananların kontrol muayenesinde çalışma gücündeki kayıp oranı düşük çıkarsa emekli aylıkları kesilir. Habertürk'ten Ahmet Kıvanç, engelli raporuyla nasıl emekli olunabileceğini yazdı
5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu uyarınca, sigortalı olarak çalışmaya başlamadan önce çalışma gücünü yüzde 60 ve üzerinde kaybedenler ile işe başlamadan önce veya sonra yüzde 40 ve üzeri engelli olanlara belli koşulları yerine getirmeleri halinde yaşa bakılmaksızın emekli aylığı bağlanır.
SSK ve BAĞ-KUR’lular ile 1 Ekim 2008’den sonra çalışmaya başlayan 4/c’lilerden, ilk defa sigortalı çalışmaya başlamadan önce yüzde 60 ve daha fazla oranda çalışma gücü kaybı bulunanlar 15 yıl sigortalılık ve 3960 gün ile yaşlılık aylığına hak kazanırlar. Çalışmaya başlamadan önce en az yüzde 60 oranında maluliyeti bulunan 4/a’lılar için prim gün sayısı işe giriş tarihlerine göre kademeli uygulanır. Bunların, işe giriş tarihine göre tabi oldukları prim gün sayısı şöyle:
30 Eylül 2008 öncesi işe girenler: 3600
1 Ekim – 31.12.2008 arasında işe girenler: 3700
2009 yılında işe girenler: 3800
2010 yılında işe girenler: 3900
1 Ocak 2011’den sonra işe girenler: 3960
Sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce veya sonra çalışma gücündeki kayıp oranı yüzde 50-59 arasında olanlar 16 yıl sigorta ve 4320 prim günüyle; yüzde 40-49 arasında olanlar ise 18 yıl sigorta ve 4680 prim günüyle emekli olabilirler.
Bunlar için de prim gün sayısı bakımından kademeli geçiş kuralları uygulanır. Sigortalılık süresi 16 ve 18 yıl olarak aynı kalır. Prim gün sayıları işe girdikleri tarihe göre şöyledir:
1 Ekim 2008 – 31 Aralık 2009: 3700 – 4100
1 Ocak – 31 Aralık 2009: 3800 – 4200
1 Ocak – 31 Aralık 2010:3900 – 4300
1 Ocak – 31 Aralık 2011: 4000 – 4400
1 Ocak – 31 Aralık 2012: 4100 – 4500
1 Ocak – 31 Aralık 2013: 4200 – 4600
1 Ocak – 31 Aralık 2014: 4300 - 4680
1 Ocak 2015’ten sonra: 4320 – 4680
1 EKİM 2008 ÖNCESİ İŞE GİREN SSK’LILAR
1 Ekim 2008 tarihinden önce işe girip, işe girmeden önce malûl sayılmayı gerektirecek derecede (2/3 oranında) hastalık veya engeli olup engelliliği nedeniyle vergi indiriminden yararlanmaya hak kazandığını 2008 yılından önce veya sonra tespit ettirenler, 506 sayılı Eski Sosyal Sigortalar Kanunu uyarınca 15 yıl sigortalılık ve 3600 prim günüyle emekli olabilir.
1 Ekim 2008 öncesi işe girenlerin engellilik nedeniyle emekli olabilmeleri için vergi indiriminden yararlanıyor olmaları gerekir. Bunun için işyerinin bağlı olduğu vergi dairesinden vergi indirimi belgesi almalılar. Vergi indirim belgesi almak için bir işyerinde çalışıyor olmak ve en az yüzde 40 oranında engelli raporu bulunması gerekiyor.
KONTROL MUAYENESİNE DİKKAT! EMEKLİ AYLIĞI KESİLEBİLİR
5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 94. maddesi uyarınca, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), engellilik nedeniyle yaşa bakılmaksızın erken emekli olanların engellilik raporlarında belirtilen rahatsızlıklarının mevcut olup olmadığını tespit amacıyla kontrol muayenesi ve tetkik yapılmasını talep edebilir.
Kontrol muayenesinde yeniden tespit edilecek engellilik derecesine göre, rapor tarihini takip eden ay başından itibaren kesilir. Aylığın yeniden bağlanabilmesi için gerekli engellilik oranı bulunduğuna dair rapor alınması gerekir.
