Anadolu'da fiyat az arttı, enflasyon frenlendi
Nisanda aylık enflasyon yüzde 1.69 ve yıllık enflasyon ise yüzde 19.50 oldu. Oysa İstanbul'da İTO rakamları yüzde 2.81 gıda da ise yüzde 3.25'i gösteriyordu. Ankara'da da aynı durum söz konusuydu. Bu nedenle ekonomistlerin aylık enflasyon tahminleri yüzde 2.3'ün üstündeydi. Sosyal medyada tartışmalar yaşandı ancak TÜİK rakamlarının ayrıntılarına bakılınca Ankara, İstanbul, İzmir ve bazı Batı illerinde enflasyonun gerçekten tahminlere yakın Anadolu'da ise düşük kaldığı görüldü. Temel nedenin talep eksikliği olduğu tahmin ediliyor. Giyimde ise hesap yöntemi ciroya dayalı örnek toplama olarak değişti. Bu da önceki yıllarda nisan ayında yüzde 15 civarında gelen giyim enflasyonunu yüzde 5.3'e düşürdü. Toplam enflasyon da düşük çıktı. Rahim Ak'ın analizi
Nisan ayı enflasyonrakamları tartışma yarattı. Nisanda aylık enflasyon yüzde 1.69 ve yıllık enflasyon ise yüzde 19.50 oldu. Bazı ekonomistler rakamların düşük geldiğini kaydederken özellikle 2 gün önce açıklanan İstanbul ve Ankara'daenflasyonlarını örnek gösterdi. İstanbul'da İTO'nun yayımladığı rakamlar ile Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) rakamları elbette birbirinden farklı çıkıyor ancak fark bu kadar olmuyordu.
İşte nisan ayında fark yüksek olunca şüpheler de arttı. Ancak TÜİK rakamlarının ayrıntılarına bakılınca endişelerin en azından fazla abartılmaması gerektiği de ortaya çıkıyor. Çünkü ayrıntılardaİstanbul enflasyon rakamının İTO'nunyüzde 2.81'ine daha yakın yüzde 1.92 olduğu görülüyor. Ankara'da ise nisan enflasyonu yüzde 1.81 oldu. Nisan ayı enflasyonu en yüksek Zonguldak, Bartın ve Karabük'te yüzde 2.28 olarak gerçekleşti. İzmir'de ise yüzde 2.01 oldu.
Anadolu illerinde ise oldukça düşük enflasyon oranları gerçekleşti. Şanlıurfa ve Diyarbakır'da yüzde 0.56 olarak gelen nisana ayıenflasyonu Gaziantep, Kilis ve Adıyaman'da yüzde 1, İç Anadolu şehirlerindeyüzde 1'e yakın oldu. Böylece toplam enflasyonda aşağı çekilmiş oldu. Bu durum daha çok kurdaki yukarı yönlü seyir ile bozulan tüketici güveni nedeniyle Anadolu illerinde talebinazalması nedeniyle fiyat artışına gidilememesine bağlanıyor.
31 İLDE YÜZDE 1'İN ALTINDA
Enflasyonu en çok etkileyen kalem olan gıda enflasyonundaki rakamlar durumu daha da net özetledi. Ankara'nın gıda enflasyonu yüzde 2.92 ile başı çekti.Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (Türk-İş), Ankara’da hesaplanan gıda enflasyonu da Nisan’da yüzde 4.61 hesaplamıştı. İstanbul'da yüzde 2.21 (İTO'ya göre yüzde 3.25) olan enflasyon Zonguldak, Bartın ve Karabük'te yüzde 2.91 olarak gerçekleşti. Güneydoğu illerinde ise gıda enflasyonueksi geldi. Güneydoğu, Adana Mersin ve İç Anadolu'da da gıda enflasyonuyüzde 1'in altında seyretti. Toplam 39 Anadolu ilinde gıda fiyatı artışı yüzde 1'in altında kalınca toplam gıda enflasyonu yüzde 1.40'e çekildi.
GİYİMDE HESAPLAMA YÖNTEMİ DEĞİŞTİ
Enflasyonun düşük gelmesinde ikinci önemli etki giyimden geldi. Nisan ayı mevsim geçişiolduğu için yeni sezon için fiyatlar normalde yüzde 15 civarında yükselir. Oysa bu ay yüzde 5.3 arttı. Bununnedeni ise TÜİK'in hesap yöntemini değiştirmesi. TÜİK her mağaza yerine ciro büyüklüğüne göre mağazaları belirleyip ağırlık olarak bu mağazaların fiyatlarını alınca bu kez fiyatlar daha az yükselmiş oldu. Büyük montanlı satış yapan bu mağazalarda genellikle fiyatlar daha uygun oluyor ve daha az artıyor. İl bazında bakıldığında ise İzmir'de giyim fiyatları artışınınyüzde 13 ile eski artış rakamlarına yakın olduğu görülüyor. İstanbul'da ise giyim fiyatı yüzde 3.88 ile belki de tarihi en düşük artışını yaptı. Ankara'da rakam yüzde 5.81 oldu. Küçük illerde eksi ve çok daha düşük artışlar olduğu görüldü.
HESAP DEĞİŞİKLİĞİ NEDEN NİSANDA ETKİLİ OLDU?
TÜİK aslında hesaplama yöntemideğişikliğini yıl başında yaptı. Ancak ocak ayından bu yana sezon değişikliği olmadığı için bufarklılıkhissedilmedi. Çünkü ağırlıklı olarak yüksek ciro yapan mağazalarda fiyat artışı diğerlerine göre daha düşük oluyor. İlk sezon değişikliğinde de etkisini gösterdi.
