Döviz mevduatları neden artıyor?
Merkez Bankası tarafından yayımlanan analizde yaz aylarında cari fazla verilmesi son dönemde döviz mevduatlarındaki artışı destekledi. Bunun yanında KKM'den çıkışların da bu artışa katkıda bulunduğu belirtilen çalışmada "Son iki ayda KKM bakiyesi 14 milyar doların üzerinde azalırken vade dönüşünde döviz veya altın olarak tercih edilen miktar yaklaşık 4.7 milyar dolar oldu. KKM ve yabancı para cinsi mevduatın toplamını incelediğimizde, düşüş eğiliminin devam ettiğini görüyoruz. Nitekim, son iki aylık dönemde toplam mevduat içinde TL mevduat payı yüzde 48.4'ten yüzde 51.8'e yükseldi" değerlendirmesi yer aldı
TCMB Genel Müdür Yardımcıları Fazilet Çavuşoğlu ve Cihan Fırat ile TCMB Uzman Yardımcısı Erinç Menekşe tarafından yabancı para (YP) cinsi mevduat tutarındaki artışın kur korumalı mevduat bakiyesinin azaltılması süreciyle ilişkisini ele alan bir analiz yayımlandı.
TCMB'nin blog sayfası Merkezin Güncesi'nde yayımlanan analizde mart ayındaki sıkılaşma adımlarının etkisiyle nisan ve mayıs aylarında mevduat tercihlerinde hızla Türk Lirası’na yönelim gerçekleştiği ve YP mevduat bakiyesinin 210 milyar dolardan haziran başında 190 milyar dolara kadar gerilediği ifade edildi.
TARİHSEL ORTALAMAYA YAKLAŞTIKÇA YAVAŞLAMA BEKLENİYOR
Temmuz ve ağustos aylarında TL payındaki artışın gerçek kişiler için yavaşlamakla birlikte devam ettiği belirtilen analizde "TL payı tarihsel ortalamalara (yüzde 60) yaklaştıkça bu eğilimin yavaşlaması beklenen bir durum. Öte yandan, tarihsel ortalamaların (yüzde 49) üzerine çıkan tüzel kişi TL payı istikrarlı bir patika izliyor" ifadeleri yer aldı.
TL tercihlerinin güçlenerek devam ettiği bir ortamda, YP mevduattaki artışın arkasındaki nedenlerden birinin yaz aylarında cari fazla verilmesi olabileceği belirtilen çalışmada ekonominin cari fazla verdiği yaz aylarında şirketler döviz tevdiat hesaplarını mevsimsel olarak artırabildiğine dikkat çekildi. YP mevduat hesaplarındaki artışı sürükleyen bir diğer önemli faktörün ise atılan politika adımlarıyla hızlanarak devam eden KKM’den çıkış süreci olduğu vurgulandı.
Nisan 2024’ten itibaren yurt içi ve yurt dışı yerleşiklerin TL varlıklara olan artan talebi ve iyileşen rezervlerle birlikte, TCMB’nin KKM arz ve talebini azaltmaya yönelik attığı adımlar sonucunda KKM hesaplarındaki azalışın hız kazandığı hatırlatılan analizde şu ifadeler yer aldı:
"Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından KKM hesaplarına yönelik yapılan vergi düzenlemeleri de bu süreci destekledi. Bu düzenlemelerin etkisiyle KKM bakiyesindeki azalmanın teşvik edilmesiyle KKM yenilemelerinin azalması, vade bitiminde TL ve YP’ye geçişleri arttırdı. YP ve TL’ye geçişlerdeki bu gelişme TCMB beklentileri ve düzenlemelerin amaçları ile uyumlu. Son iki ayda KKM bakiyesi 14 milyar ABD dolarının üzerinde azalırken vade dönüşünde döviz veya altın olarak tercih edilen miktar yaklaşık 4.7 milyar dolar oldu."
ENFLASYONDAKİ DÜŞÜŞ TL MEVDUAT PAYINDAKİ ARTIŞI DESTEKLEYECEK
Son iki ayda KKM’de 14 milyar dolar çözülmeye karşın YP mevduatın yalnızca 3.3 milyar dolar arttığı bilgisi verilen çalışma şu değerlendirmeyle son buldu:
"KKM ve YP mevduatın toplamını incelediğimizde, düşüş eğiliminin devam ettiğini görüyoruz. Nitekim, son iki aylık dönemde toplam mevduat içinde TL mevduat payı yüzde 48,4’ten yüzde 51,8’e yükseldi. YP mevduattan TL mevduata hızlı bir geçişin ardından, KKM’den çıkışın hızlanması ile birlikte YP mevduat bakiyesi dengelenmektedir. İlerleyen dönemde enflasyonda yaşanacak olan düşüş TL mevduat payındaki artışı destekleyecektir.
