Çocuğumun okumaktan zevk almasını nasıl sağlarım?

Çocuklarımıza kitap okumalarını söylüyoruz, çeşit çeşit kitaplar alıyoruz, okumaları için cesaretlendiriyoruz ve onlardan kitap kurdu çocuklar olmalarını bekliyoruz. Kitap için alışverişe gittiğimizde yaşlarına uygun, konuları ilgilerini çekebilecek kitaplar alıyoruz. Bazen çocuklarımız kitap okumayı reddediyor ya da sevmiyor. Yapılan son araştırmalar, çocukların kitaplardan keyif almalarının farklı bir yolunun daha olabileceğini ortaya koyuyor: Kademeli okuma.

Kademeli okuma fikri, çocukların %95’ini anlayabildikleri kendi seviyelerindeki kitaplardansa %75-80 anlayabildikleri bir üst seviye kitapları okumaktan daha fazla keyif almalarından ortaya çıktı.

Kademeli okuma nedir?

Kademeli okuma yöntemi, çocukların giderek yükselen kademelerdeki kitapları okuması anlamına geliyor. Daha zengin içerikleri ve kendilerini zorlayan kitapları okumalarını temel alıyor.

Neden daha zor kitapları tercih ediyorlar?

Uzmanlara göre çocuklar, kendi yaş grupları için yazılan kitapları kolay buluyorlar. Anlamakta zorlandıkları, çözmeye çalıştıkları, bir üst seviye kitaplar ise çocuğun zihnini daha fazla kullanmaya itiyor. Bu zorluk çocuğun kitaba daha fazla ilgi göstermesini sağlıyor.

Hangi kitabın çocuğu nasıl zorlayacağını nasıl anlayacağız?

Belirli bir yaşa kadar çocukların kitaplarını anne babaları seçer. Çoğu kitap, yaş gruplarına göre ayrılmıştır ancak bu gruplandırma genel bir ortalamayı baz alır. Oysa her çocuğun zihin gelişimi birbirinden farklıdır. 7 yaşındaki bir çocuğun 9 yaş grubunun ortalamasında kavrama ve anlamaya sahip olma ihtimali vardır. Farklı zeka seviyeleri de kitabın yaş grubuna uygun olup olmadığına göre değişir. Bir başka deyişle çocuğunuzun kitap okumak istememesinin nedeni ona aldığınız kitapların fazla kolay gelmesi ve yaşıtlarından daha gelişmiş bir zekaya sahip olması olabilir.

Yayınevleri tarafından yaş gruplarına ayrılan kitapların, doğru yaşa ne kadar hitap edebildiği tartışma konusu...

Seviyelendirmeyi nasıl yapacağız?

Seviyeli okuma, tıpkı bir bilgisayar oyununda seviye atlayarak gittikçe daha zor bölümleri oynamaya benziyor. Ancak bilgisayar oyunları sabittir, kitaplar ise değişken. Bir çocuğu sürekli aynı dozda zorlayacak, şaşırtabilecek ve ilgisini çekebilecek kitapları ardı ardına bulabilmek çok kolay değil.

Yaşının üstündeki kitapları okuyan çocuğun bir süre sonra alternatifleri daralabilir. Ayrıca bir çocuğun aynı yaşta olduğu bir yıl boyunca okuma ve zihin becerileri de gelişecektir.

Esnek ve bağımsız kitap seçimi yapmasına izin verin

Okuma sevgisi sürdürülebilir bir şey olmayabilir, zaman içinde çocukların merakında inişlerin ve çıkışların olması normaldir. Farklı zamanlarda farklı seviyelerde, kolay ve zor kitapları bizden bağımsız seçip okuyabilecekleri bir zemin hazırlayabiliriz.

Pek çok okulda kitapları öğretmenler seçer. Uzmanlar, öğretmenlerin sınıfın ortalama seviyesini gözettiklerini, ancak bazı çocukların yaşıtlarının üzerinde olabileceğini de öngörmelerini öneriyorlar.

Kitaptan zevk almak bireyseldir

Çok farklı konularda, çeşitli hikayeler anlatan kitaplar arasından ilgisini çekebilecek kitabı bulmak çocuk için önemlidir. Farklı seviyelerde, değişik perspektifleri anlatan çeşitli kitaplardan alacağı keyif sayesinde çocuk bir üst seviyedeki kitaplara ve onların zorlayıcılığına, tanımadığı yaşamların anlatılmasına daha kolay adapte olabilir.

Tıpkı atletler gibi her defasında biraz daha zorunu başarmak

Çocuklar, kolay ve eğlenceli kitaplardan da keyif alabilirler. Ancak okumayı alışkanlık haline getirmek için ve iyi bir okuyucu olmak için maceraya atılmak, cesur olmasını sağlamak ve yönlendirmek önem taşır. Buna bir örnek verecek olursak; uzun mesafe koşabilmek için bir atlet önce kısa mesafelerle koşmaya başlar, her defasında biraz daha uzağı hedefleyerek antrenman yapar. Ya da ağırlık çalışırken önce düşük kilolardan başlarsınız, sürekli arttırarak daha fazlasını zamanla kaldırabilirsiniz. Kolay kitaplar çocuklar için eğlenceli olsa da, kitabın zorluk derecesini biraz arttırarak çocuğun daha fazla şey öğrenmesini, öğrendiklerinden zevk almasını, bu yolla ne istediğini bilen iyi bir okuyucu olmasını sağlayabiliriz.