Cinsel yolla bulaşan hastalıklar toplumun yüzde 30'unu etkileyerek sağlığımızı tehlikeye atıyor
Cinsel yolla bulaşan 40'tan fazla hastalık, toplumumuzun yüzde 30'dan fazlasını etkiliyor. Bu konuda bilmemiz gereken şeyler var. Bu hastalıkların anne karnındaki bebeğe plasenta yoluyla geçip risk yaratması bunların ilki. Giderek artmaları nedeniyle toplum sağlığını tehlikeye sokan noktaya gelmeleri ikincisi. Cinsel yolla bulaşan bazı hastalıkların tedavilerinin kolaylıkla yapılmasına karşın bazılarının oldukça zorlayıcı olması ise üçüncüsü. Bu noktada dikkatli ve bilinçli olmak, kişinin kendisi, partneri ve hatta doğmamış bebeği için bile çok önemli. Habertürk Sağlık Yazarı Ceyda Erenoğlu'nun haberi.
Toplumu oluşturan kişilerin yüzde 30'undan fazlası, hayatları boyunca en az bir defa bile olsa cinsel yolla bulaşan hastalıklarla karşılaşabiliyor. Bu yolla bulaşan 40'tan fazla hastalık bulunuyor ve bu hastalıkların insandan insana temas yoluyla geçtiği gibi dolaylı olarak da bulaşabildiği belirtiliyor. Memorial Şişli Hastanesi Deri ve Zührevi hastalıklar Bölümünden Uz. Dr. Ahmet Arpacı, "Bu çok yüksek ve önemli bir orandır. Bu oran günümüzde çeşitli kolaylaştırıcı etkenlerle giderek artmakta ve toplum sağlığını tehlikeye sokan bir noktaya gelmektedir. Cinsel yolla bulaşan hastalıklar anne karnındaki bebeğe plasenta yoluyla da geçebilir.
Bu hastalıklar direkt ve dolaylı (eşya, giysi, ortak kullanılan diğer materyaller) olarak; kan, vücut sıvıları ve göbek kordonu ile de anneden bebeğe bulaşabilir" diyerek cinsel yolla bulaşan hastalıklar ve tedavi yöntemleri hakkında bilgiler veriyor:
EN SIK GÖRÜLEN HASTALIKLAR
En sık görülen cinsel yolla bulaşan hastalıkların başında genital siğil, siğil benzeri oluşumlar ve genital uçuklar geliyor. Çeşitli mantar hastalıkları, A B C tipli Hepatit hastalıkları, hala önemini koruyan ve sıklığı giderek artan AIDS hastalığı, Frengi (Syphilis) hastalığı, uyuz hastalığı (Scabies), bel soğukluğu (Gonore), üroplazma, klamidya gibi birçok hastalık da cinsel yolla bulaşan hastalıklar arasında sayılıyor. Bu hastalıkların bölgesel lenf bezlerini büyütebildiğine dikkat çekiliyor.
NEDENİ NE?
Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlara çeşitli patojenler neden olabiliyor. Frengi, bel soğukluğu ve klamidya enfeksiyonlarına bakteriler yol açabiliyor. Cinsel yolla bulaşabilen virüslere örnek olarak HIV (İnsan İmmün Yetmezlik Virüsü), Hepatit B Virüsü, Herpes virüsü ve HPV (İnsan Papilloma Virüsü ) gösteriliyor. Ayrıca mantarlar ( vajinal mantar enfeksiyonu), parazitler (trikomonas) ve eklembacaklılar da (uyuz akarı, kasık biti/kaşıntı akarları) bulunuyor. Uz. Dr. Ahmet Arpacı, "Bulaşma riski, patojene ve enfeksiyon bölgesine (vajinal, anal, oral) bağlı olarak değişiyor" diyor ve en sık görülen cinsel yolla bulaşan hastalıkların bazıları hakkında önemli bilgiler veriyor.
O HASTALIKLAR VE TEDAVİLERİ
*Genital siğiller: HPV virüsünün neden olduğu bu hastalık siğil şeklinde kabartılar olarak ortaya çıkıyor. Günümüzde önemli halk sağlığı sorunlarında biri olarak görülüyor.
Kadınlarda rahim ağzı kanseri ve erkeklerde penis kanserine yol açabiliyor. Bu hastalığı tamamen ortadan kaldıracak bir tedavi bulunmuyor. HPV'nin 200'e yakın türü olduğu ve rahim ağzı kanserine yol açan riskli türlerine karşı aşılar geliştirildiği belirtiliyor. Bu aşılar virüsün bulaşmasını önlemese de kansere neden olan riskli türlerin rahim ağzı kanseri ve penis kanserine dönüşmesini engelliyor. 9 yaşından itibaren kız ve erkek çocuklarına aşılar uygulanabiliyor.
*Uçuklar: Herpes virüsünün neden olduğu uçuklar içi sıvı dolu kabarcıklar olarak tanımlanıyor. Bu virüsün farklı tipleri bulunuyor. Virüs vücuda girdiğinde bir daha yok olmadığı için kişi ömür boyu bu virüsle yaşamak zorunda kalıyor. Bağışıklık sistemi zayıfladığında virüs aktif hale gelerek aynı lezyonları tekrarlayabiliyor.
*Bel soğukluğu: "Neisseria gonorrhoeae" bakterisinden kaynaklanıyor. "Gonore" adıyla da biliniyor. İlişki sonrası belli bir kuluçka dönemi bulunuyor. Bel soğukluğu; akıntılı kaşıntılı sık idrara çıkma, yanma, çamaşırı lekeleyen görüntü ve yakınmalarla ortaya çıkıyor. Bel soğukluğu, üroplazma, Candida ve trikomonas gibi bakteri kaynaklı akıntılı hastalıkların tedavileri virüs kaynaklı hastalıklara göre daha kolay ve başarılı bir şekilde yapılabiliyor.
*Frengi hastalığı: "Sifiliz" adıyla da anılan bu hastalığa, "Treponema pallidum" bakterileri neden oluyor. Frengi en önemli cinsel hastalıkların başında geliyor. Yavaş gelişen ve her evrede farklı klinik tablo gösteren cinsel yolla bulaşan bir hastalık olarak tanımlanıyor. Enfekte olanların yaklaşık yarısında enfeksiyondan sonra herhangi bir semptom görülmüyor. Hastaların yaklaşık yüzde 50'sinde ilk semptomlar frengi patojeni ile enfeksiyondan 10 - 90 gün sonra ortaya çıkıyor. Enfeksiyon bölgesinde ülsere dönüşen kırmızı bir nokta oluşuyor. Frengi tedavisi için etkili antibiyotikler mevcut olup genellikle penisilin tedavisi uygulanıyor.
Üroplazma: Bu soruna ""Ureaplasma urealyticumun" bakterisi neden oluyor. En yaygın bulaşma yolunun korunmasız cinsel ilişki olduğu belirtiliyor. Enfeksiyon kan, açık yaralar veya tükürük yoluyla da oluşabiliyor. Belirtiler, bulaştıktan yaklaşık 2 hafta sonra ortaya çıkıyor. Karın ağrısı, kızarıklık, iltihaplanma ve olağandışı akıntı da belirtiler arasında bulunuyor. Ek olarak, sık idrara çıkma ve idrar yaparken ağrıyla karşılaşılıyor. Teşhis konulduktan sonra üroplazma enfeksiyonuyla hızlı ve kolay şekilde mücadele edilebiliyor.
Uyuz: Uyuz hastalığı önemli bir halk sağlığı sorunu olarak değerlendiriliyor. "Sarcoptes scabiei von hominis" akarının neden olduğu hastalık her sınıfı tutabiliyor. Yaygınlığı nedeniyle salgın şeklinde görülüyor. Tedavisinde güçlük yaşanabilen bu hastalık direkt ve dolaylı olarak her şekilde bulaşabiliyor. Uyuz akarları, cinsel ilişki de dahil olmak üzere yakın fiziksel temas yoluyla bulaşıyor. Dolaylı olarak ortak yatak çarşafları, havlular veya giysiler yoluyla da geçebiliyor. Bu hastalık genellikle görsel tanıyla teşhis ediliyor. Uyuzun tedavisi yüz bölgesi hariç tüm vücuda uygulanan ve birkaç saat etki etmesi gereken özel losyonlar veya kremlerle yapılıyor. Tekrar enfeksiyon kapmamak için kıyafet ve nevresimlerin birkaç gün boyunca her gün değiştirilmesi ve en az 60 derece sıcaklıkta yıkanması gerekiyor. Tedavinin sonuna kadar başkalarına uyuz bulaştırmamak için yakın fiziksel temastan ve cinsel ilişkiden kaçınılması büyük önem taşıyor.
