Çemberi gevşettik, tırmalanmaktan kurtulduk

-TL likidite bulamayan Londra’daki yatırımcıları adetayağsız tavada kavurduk.Bu hareketle belki amacın da ötesine geçtik. 5.84’e kadar fırlayan doları 5.26 TL’ye kadar düşürdük. Böylece dolar/TL önceki gün,çıkışa geçtiği 21 Mart’taki 5.46’lık düzeyinin bile 18 kuruş altına indi.Dün ise biraz yükselmeyle 5.50 civarında ama geniş bir bantta dalgalandı.

5.30’U GÖREN DÖVİZ ALDI

-Doların 5.26 düzeyine indikten sonra geriye gelmesinde iki gelişme etkili olabilir. Biri düşen kur düzeyinden yerlilerin alım yapması ve kuru yeniden yükseltmesi. Ne de olsa yerliler kur düşükken almayı sever. Zaten geçen yılın eylül ayından beri döviz hesapları sürekli artıyor. Nitekim geçen haftaya yönelik veriler dün açıklandığındayerlilerin döviz hesaplarını 3.5 milyar dolar daha artırdığını ve 179.3 milyar dolara çıkardığını gördük.

DÜŞÜK DOLAR YABANCIYA ÇIKIŞ FIRSATI

-Doların çıkışa geçtiği düzeyin de altına inmesi ayrıca yabancıların Türkiye’den çıkışını daha karlı hale getirdi.Kar realizasyonuna gitmeleri halinde Türkiye’den daha fazla dolar alma imkanının ortaya çıkmasını yabancılar değerlendirmiş olabilir. Bu da önceki günkü satışların sertleşmesini sağladı. ZatenTürkiye’den çıkmaya karar veren yabancılara son anda piyango vurmuş gibi ekstra bir kar sunmak rasyonel değildi.

KÖŞEYE SIKIŞTIRMA SATIŞLARI

-Köşeye sıkışan her canlının çaresizlikten karşı atağa geçmesinde olduğu gibi,yabancılar da TL kaynak yaratmak amacıyla ellerindeki devlet iç borçlanma senetlerini ve hisse senetlerini satışa koydu.Bu nedenledir ki Hazine tahvil faizleri 3 puan, Türkiye CDS’leri yüzde 31 arttı. Borsada hisse senetleri de yüzde 11 geriledi.Yabancıyı köşeye sıkıştırma hareketi sonuçta döndü bizim piyasaları sıkıştırdı ve satışa yöneltti.

LİKİDİTE MUSLUĞU AÇILDI

-Sert satışlarla sadece Londra swap piyasası değil, yerli piyasalar da kavrulmaya başladı.Gelişmeler karşısında dün Londra piyasasına TL likidite muslukları açıldı.Adeta köşeye sıkıştırıldığından dolayı üzerinize sıçrayan ve yüzünüzü, gözünüzü tırmalayan kediye kaçacak bir boşluk bıraktık.

SWAP PİYASASI NORMALLEŞMEYE BAŞLADI

-Gecikmeyle de olsa karşı tarafı tamamen bitirmekten vazgeçerken, daha fazla yara almaktan da kurtulduk.Çemberi gevşettik, tırmalanmaktan kurtulduk.Bu sayede yüzde 1.300’leri gören gecelik TL swap faizi Londra’da yüzde 30’lara geriledi. Yüzde 24’ten başlayan tırmanışta da normalleşme yolunda önemli bir mesafe alındı.

TÜRKİYE DE NORMALE DÖNÜYOR

-Londra piyasası da şiddetli ihtiyaç duyduğu TL likiditesine kavuşunca Türkiye piyasalarında yoğun satış yapmaktan vaz geçti.Bu kez aynı normalleşme Türkiye piyasalarında görülmeye başladı.

-En başta borsa sert bir şekilde çakılmaktan kurtuldu. Bankalar önceki günkü kaybını kısmen geri aldı ve günün kapanışında borsa hafif artıda kapandı. Faiz oranlarındaki tırmanış durdu. CDS’teki sert yükseliş de yerini yatay gidişe bıraktı.

-Bu hareketleTürkiye, hem kendi piyasalarını hem de gelişmekte olan diğer piyasaları, girmekte oldukları türbülanstan kurtardı.Türkiye’nin spekülatif atağa karşı aldığı önlemlerin etkisiyle diğer piyasaları da Türkiye kadar olmasa da türbülans içine girmişti.

SWAP PİYASASINDA BÜYÜK DARALMA

-4 günlük operasyonun ardından TL’nin uydusu niteliğindeLondra swap piyasasının yaklaşık yarı yarıya daraldığı tahmin ediliyor.10-12 milyar dolarlık piyasa toplamının5-6 milyar dolara indiği hesaplanıyor.

-Bu piyasaya Türkiye ikinci büyük müdahalesini yaptı. Birincisi geçen yılın ağustos ayındaydı. O zaman da sorun aynıydı. Sonuç da alındı. Ama operasyon öncesinde piyasanın toplam büyüklüğü 45-50 milyar dolar olarak tahmin ediliyordu. Giderek daraldı ve son olarak da 10-12 milyar dolara indi. İkinci operasyon sonunda da 5-6 milyar dolara geriledi.Şimdiki büyüklük ağustos öncesinin 10’da biri kadar.

KREDİ PİYASASINI ETKİLER

-Bunun önemini ve etkisini krediler üzerinde görebiliriz.Türk bankaları bu piyasadan elde ettikleri kaynakla daha fazla kredi kullandırıyordu.Nitekim krediler ağustos sonunda 2. 58 trilyon lira iken mevduat 2.12 trilyondu.Krediler mevduatın 464 milyar lira üzerindeydi.

-Geçen hafta itibariyle bankacılık sisteminin kredileri 2.38 trilyon ve mevduatları da 2.11 trilyon lira oldu. Mevduatlarda artış yok. Krediler ise 203 milyar lira azaldı.Mevduat ile kredi arasındaki fark da 464 milyar liradan 274 milyar liraya indi.Merkez Bankası fonlamasını her iki dönemde yaklaşık 100 milyar olarak alalım. Geriye kalanı da swaplardan gelen kaynağın azalmasına yazmak gerekiyor.