Çatışmalar alevleniyor, muhalifler ilerliyor: Suriye'de son durum nedir?
İç savaşın yeniden alevlendiği Suriye'de, Suriye Devlet Başkanı Esad'a bağlı en büyük kentlerden Hama, muhaliflerin saldırısı altında. Kent merkezine yaklaştıkları bildirilen muhaliflerin civar birçok köyü aldığı duyurulurken, Şam yönetimi ise kentteki güçlerine takviye gönderdiklerini duyurdu. Tahran yönetimi, Suriye'ye asker gönderme seçeneğinin masada olduğunu belirtti. Rusya ve Irak yönetimleri de Esad'a destek açıklamaları yaptı. BM Zirvesi'nde Rusya ve ABD birbirini terörizmle suçlarken, Pentagon Suriye'de bir noktayı vurduklarını açıkladı. Suriye ordusu, terör örgütü PKK/PYD ile de çatışıyor.
Suriye, 27 Kasım'dan beri iç savaşın kanlı günlerine yeniden dönüş yaşıyor. Heyet El Tahrir Şam grubunun (HTŞ) başını çektiği silahlı muhalifler, 2016 yılından beri Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad'a bağlı Suriye ordusunun elinde olan ülkenin en büyük ikinci kenti Halep'i ele geçirmişti. Muhaliflerin yeni hedefi ise bir diğer büyük kent Hama.
Muhalifler ve gözlemciler, Suriye ordusuna karşı çatışmalarda üstünlük sağladıklarını ve Hama'ya yaklaştıklarını duyurdu.
Suriye İnsan Hakları Gözlemevi, muhaliflerin şehrin birkaç km kuzeyindeki Maar Şahur ve komşu köyleri ele geçirdiklerini söyledi.
Suriye devlet medyası, bölgeye takviye birliklerin geldiğini belirtti.
Hama'nın düşmesinin, Rus ve İranlı müttefiklerinin yeniden canlanan iç savaşa karşı kendisini desteklemek için çabaladığı Esad üzerindeki baskıyı artıracak. Kent, 2011'de patlak veren iç savaştan bu yana Şam hükümetinin elinde bulunuyor.
Tahran Suriye'ye asker gönderebilir
İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, Arapça verdiği bir mülakatta Şam'ın istemesi halinde Tahran'ın Suriye'ye asker göndermeyi düşünebileceğini söylerken Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin de Suriye'deki “terörist saldırganlığa” son verilmesi çağrısında bulundu.
Irak Başbakanı Şii El Sudani de Bağdat'ın Suriye'de “seyirci” kalmayacağını söyledi ve muhaliflerin ilerleyişinden İsrail'in Suriye hükümetine yönelik askeri saldırılarını sorumlu tuttu.
Esad'ın sorunlarını daha da derinleştiren ABD destekli PKK/PYD terör örgütü, kuzeydoğuda Suriye ordusuyla savaşıyor.
Esad'ın Rus hava gücü ve İran ile bölgedeki Şii milis gruplardan oluşan ağının askeri yardımı sayesinde ülkenin büyük bölümünü isyancılardan geri almasının ardından 2020'den bu yana çatışmanın ön hatları donmuş durumdaydı.
Ancak şimdi Rusya Ukrayna'daki savaşa odaklanırken, İsrail'in son üç aydaki saldırıları Suriye'de savaşan en güçlü İran destekli güç olan Hizbullah'ın lider kadrosunu yok etti.
Iraklı ve Suriyeli kaynaklar, İran destekli yüzlerce Iraklı milisin Suriye hükümet güçlerine destek vermek üzere Suriye'ye girdiğini, ancak Hizbullah'ın şu anda güç göndermeyi planlamadığını bildirdi.
Muhalifler, Hama dışında savaştıkları güçler arasında İran destekli milis savaşçıların da bulunduğunu belirtiyor.
Her iki taraf da son günlerde Rus ve Suriye hükümetine ait savaş uçaklarının muhaliflere yönelik hava saldırılarını yoğunlaştırdığını vurguladı.
Rusya ve ABD'den karşılıklı suçlamalar
Rusya ve ABD Birleşmiş Milletler'de karşı karşıya geldi ve Suriye'deki çatışmaların aniden tırmanması üzerine toplanan Güvenlik Konseyi'nde birbirlerini terörizmi desteklemekle suçladı.
ABD'nin BM Büyükelçi Yardımcısı Robert Wood, Suriye'deki çatışmaların yatıştırılması ve sivillerin korunması çağrısında bulundu. Wood ayrıca muhaliflerin saldırısının Heyet Tahrir El Şam tarafından yönetilmesinden duyduğu endişeyi de dile getirdi.
Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'ın güçlerini ve Rusya'yı okul ve hastanelere yönelik saldırılarda sivil kayıplara neden olmakla suçlayan Wood, “HTŞ'nin ABD ve BM tarafından terör örgütü olarak listelenmiş olması, Esad rejimi ve destekçisi Rusya'nın daha fazla zulüm yapmasını haklı çıkarmaz” dedi.
Rusya'nın BM Büyükelçisi Vassily Nebenzia ise Wood'a yönelik açıklamalarında şunları söyledi:
“Barışçıl Suriye şehirlerinde barışçıl sivillere karşı gerçekleştirilen açık bir terör saldırısını kınama cesaretini gösteremediniz. Açıkçası şu anda sizinle barikatların karşı tarafında olmaktan memnuniyet duyuyoruz.”
ABD: Suriye'nin doğusundaki bir noktayı vurduk
Pentagon dün akşam yaptığı açıklamada ABD ordusunun kendini savunmak amacıyla Suriye'nin doğusundaki bir noktaya saldırı gerçekleştirdiğini ve bunun ülkede devam eden iç savaşla ilgisi olmadığını belirtti.
Pentagon sözcüsü Tümgeneral Pat Ryder gazetecilere yaptığı açıklamada Salı günü erken saatlerde ABD ordusunun, Fırat Askeri Destek Bölgesi'ndeki (MSS) ABD birliklerine saldırılmasının ardından aralarında üç mobil roketatar ve bir T-64 tankının da bulunduğu silah sistemlerini vurduklarını açıkladı.
