Çalışana hediye edilen altından prim kesilir mi?
İşverenlerce çalışanlara evlenme ve doğum yardımları yapılıyor veya çeşitli adlar altında altın hediye ediliyor. Peki evlenme ve doğum yardımlarında vergi ve prim kesintisi yapılır mı? İşverenin hediye ettiği altın prim kesintisine tabi midir? Habertürk'ten Ahmet Kıvanç, işverence yapılan hediyelerden yapılan kesintileri yazdı
İşverenler personeline evlenme, doğum, bayram, yılbaşı veya 25’inci, 30’uncu hizmet yılı gibi adlar altında hediye verebiliyor. Bu hediyeler nakit para şeklinde olabileceği gibi altın da olabiliyor. Bu şekilde yapılan hediyelerin hem vergi hem de sosyal güvenlik primi boyutu bulunuyor. Konuyu öncelikle sosyal güvenlik primi boyutuyla inceleyelim.
5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun “Prime esas kazançlar” başlıklı 80. maddesine göre, “Ayni yardımlar ve ölüm, doğum ve evlenme yardımları” prime esas kazanca dahil edilmez. Kanunda sayılan istisnalar dışında her ne adla yapılırsa yapılsın tüm ödemeler ile ayni yardım yerine geçmek üzere yapılan nakdi ödemeler prime esas kazanca tabi tutulur.
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) 2016 yılına kadar, işverenlerce çalışanlara sosyal amaçlı olarak bayram, yılbaşı veya 25’inci, 30’uncu hizmet yılı gibi nedenlerle verilen çeyrek, yarım, tam altın bedellerinin prime esas kazanca dahil etmiyordu. Bunları ayni yardım olarak kabul ediyordu.
Mevzuata göre ayni yardım yiyecek, giyinme, ısınma gibi doğrudan çalışanların ihtiyacını gidermeye yönelik para olarak değil de mal veya hizmet olarak yapılan yardımlar olarak kabul ediliyor. Personeline giyim yardımı adı altında nakit ödeme yapan işverenin bu yardımı ayni yardım değil, nakdi yardım olarak değerlendirilerek prime esas kazanca dahil ediliyor.
SGK 2016 yılında yayımladığı genelge ile önceki yorumunu değiştirdi. Altının günlük değerinin belli olması ve her an kolayca nakde dönüştürülebileceğinden hareketle altın olarak yapılan ödemeleri de nakit yardım olarak değerlendirerek prime esas kazanca dahil edilmesini kararlaştırdı. Buna göre, hatıra altınların ilgili aydaki sigorta primine dahil edilmesi veya çalışanlara altın hediye edildiğinin sonradan tespit edilmesi halinde altının verildiği ayın son günündeki Merkez Bankası satış fiyatı üzerinden hesaplanacak tutarın sigorta primine esas kazanç tutarına dahil edilmesi gerekiyor.
ALTIN OLARAK VERİLEN EVLENME VE DOĞUM YARDIMINDA PRİM KESİNTİSİ
SGK’nın yorum değişikliği bayram, yılbaşı, 25’inci, 30’uncu veya 50’inci hizmet yılı gibi nedenlerle verilen altın bedellerinin sigorta primine esas kazanç olarak kabul edilmesini öngörüyor. Buna karşılık, “doğum ve evlenme yardımları” kanunda prime esas kazançlardan açıkça istisna tutuluyor. Bu nedenle doğum ve evlenme yardımının altın olarak verilmesi halinde de prim kesintisi yapılmaz.
EVLENME VE DOĞUM YARDIMINDA VERGİ KESİNTİSİ
Gelir Vergisi Kanunu’nun 25. maddesine göre, “Evlenme ve doğum münasebetiyle hizmet erbabına yapılan yardımlar” vergiden istisnadır. Sosyal güvenlik primi yönünden evlenme ve doğum yardımında miktar sınırlaması bulunmazken, vergide durum farklıdır. Evlenme ve doğum yardımının “iki aylık brüt ücret” tutarındaki kısmı vergiden istisnadır. Brüt ücretin iki katını aşan evlenme ve doğum yardımları vergiye tabidir.
EVLENME VE DOĞUM YARDIMI HER AY VERİLEBİLİR Mİ?
Maliye Bakanlığı, evlenme ve doğum yardımının her ay verilmesi durumunda vergi istisnasından yararlanılıp yararlanılamayacağına ilişkin bir soru üzerine yayımladığı özelgede, söz konusu yardımın her ay verilmesi durumunda evlenme yardımından söz edilemeyeceğini, yapılan ödemelerin ücret kabul edilerek vergi kesilmesi gerektiğini bildirdi.
