Askerlik ve doğum borçlanma maliyetini nasıl azaltabilirsiniz?

Boşta geçen bazı süreler için Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) çeşitli adlar altında borçlanmalar yapılıyor. Bunların en bilineni askerlik borçlanması. Son yıllarda ise kadınların doğum borçlanması yaygınlaşmaya başladı. SGK’ya borçlanma yapılabilecek süreler şöyle:

– Er veya erbaş olarak silah altında veya yedek subay, yedek astsubay okulunda geçen süreler.

– Ücretsiz doğum ya da analık izni süreleri ile 4/a, 4/b ve 4/c statüsünde çalışan kadınların üç defaya mahsus olmak üzere her bir çocukta 2 yıla kadar boşta geçen süreleri.

– 4/c kapsamında çalışanların aylıksız izin süreleri.

– Sigortalı olmaksızın doktora öğrenimi veya tıpta uzmanlık için yurt içinde veya yurt dışında geçirilen normal doktora veya uzmanlık öğrenim süreleri.

– Sigortalı olmaksızın avukatlık stajını yapanların normal staj süreleri.

– Sigortalı iken herhangi bir suçtan tutuklanan veya gözaltına alındıktan sonra beraat edenlerin tutuklulukta ve gözaltında geçen süreleri.

– Grev ve lokavtta geçen süreler.

– Hekimlerin fahri asistanlıkta geçen süreleri.

– Seçim için görevlerinden istifa eden ancak seçilemeyenlerin açıkta geçirdikleri süreler.

Uzun ve kısa dönem er ve erbaş olarak yapılan askerlik süreleri ile yedek subay okulunda geçen süreler için askerlik borçlanması yapılabiliyor. Kadın sigortalılar ise staj sigortası ile normal çalışmaya başladıkları tarih arasında doğan çocukları ile sigortalı çalışmaya başladıktan sonra doğan çocukları için boşta geçen sürelerinin 2 yıla kadar olan kısmı için doğum borçlanması yapabiliyorlar.

GÜNLÜK PRİM TUTARI EN AZ 38.16 TL

SGK’ya yapılan borçlanmalarda prime esas kazanç tutarını, borçlanmayı yapan kişiler serbestçe belirleyebiliyor. Prime esas kazanç tutarı brüt asgari ücret ile bunun 7.5 katı arasında değişiyor. Prim tutarı, belirlenen kazancın yüzde 32’si üzerinden hesaplanıyor.

Bu yıl borçlanma yapanların 1 gün için ödemesi gereken prim tutarı en az 38.16 TL’dir. Bir günlük prim tavanı ise 286.20 TL’dir. Askerliğini 18 ay yapan kişi, bu sürenin tamamını borçlanmak istediğinde en düşük kazanç üzerinden bu yıl 20 bin 606 TL ödemesi gerekir.

Emeklilik için prim günü eksik olan kadınlar doğum borçlanması ile eksik günlerini tamamlayabiliyorlar. 4/a (SSK), 4/b (BAĞ-KUR) ve 4/c (Emekli Sandığı) statüsündeki kadınlar sigortalı çalışmaya başladıktan sonra doğan çocuklarına bakmak için çalışmaya ara vermişse, her çocukta boşta geçen sürelerin 2 yıla kadar olan kısmı için borçlanma yapabiliyorlar. Toplam 3 çocuk için 6 yıla kadar doğum borçlanması yapma hakkı bulunuyor. Buna göre, bir çocuk için 720, 3 çocuk için de 2 bin 160 güne kadar doğum borçlanması yapılabilir. Bu durumda bir çocuk için doğum borçlanması yapan kadın sigortalı bu yıl 27 bin 475 lira ödemek zorundadır.

BORÇLANMAYI ÇALIŞIRKEN YAPAN MALİYETİ AZALTABİLİR

SGK’ya yapılan her türlü borçlanma için ödenen primlerin gelir vergisi matrahından indirilebilmesi mümkündür. Ancak çoğu kişi böyle bir hakkı olduğunu bilmediği için vergi indiriminden yararlananların sayısı çok az. Askerlik ve doğum borçlanması başta olmak üzere tüm borçlanmalar için ödenen primler, ücret geliri elde eden işçi ve memurlar ile serbest meslek kazancı elde edenlerin vergi matrahından indirilebilir. Vergi indirimi hakkından yararlanabilmek için borçlanmanın sigortalı olarak çalışmakta iken yapılması gerekir.

Çalışanlar, vergi indiriminden yararlanabilmek için borçlanmaya ilişkin ödeme belgesini işyerine vermelidir. Belgenin işverene verildiği aydan başlayarak, takvim yılı sınırlaması olmaksızın, ödenen tutarın tamamı kazançtan indirilir.

Örneğin, bir çocuğu için 720 gün doğum borçlanması yapan kadın çalışan, yüzde 20 vergi diliminde yer alıyorsa ödediği 27 bin 475 liralık borçlanma tutarının 5 bin 500 lirasını vergi indirimi yoluyla geri alır.

GERİYE DÖNÜK BORÇLANMA PRİMİ İÇİN VERGİ İNDİRİMİNDEN YARARLANILABİLİR Mİ?

SGK’ya borçlanma yapanlar daha önce vergi indirimi hakkından yararlanmamış ise beş yıllık zaman aşımı süresince vergi düzeltme talebinde bulunarak geriye dönük indirim hakkından yararlanabilir 2016-2020 yıllarında borçlanma yapmış olanlar, daha önce vergi indiriminden yararlanmamışlar ise bu yıl içinde başvurarak yararlanabilirler.

Vergi düzeltme hakkından yararlanılabilmesi için borçlanmanın yapıldığı tarihte ve vergi düzeltme başvurusu yapılan tarihte sigortalı olarak çalışmak gerekir.