Habertürk
    Takipde Kalın!
      Günlük gelişmeleri takip edebilmek için habertürk uygulamasını indirin
        Haberler Kültür-Sanat Sinema Türk sineması 107 yaşında
        Sesli Dinle
        0:00 / 0:00

        Pandemi nedeniyle gösterimi ertelenen filmler, sinema salonlarının yaklaşık 9 ay sonra yeniden açıldığı 1 Temmuz'dan itibaren izleyicilerle buluşmaya başladı.

        Bazı yapımcılar, filmlerini gösterime çıkarırken bazı yapımcılar bulaş riskinden dolayı izleyicilerin sinema salonlarına girmeyeceğini düşünerek filmlerinin vizyon tarihlerini biraz daha öteledi.

        Nurgül Yeşilçay, Alper Kul ve Esat Polat Güler'in  başrollerini paylaştığı 'Mahalleden Arkadaşlar', pandemi nedeniyle gösterimi ertelenen filmler arasında bulunuyor.
        Nurgül Yeşilçay, Alper Kul ve Esat Polat Güler'in başrollerini paylaştığı 'Mahalleden Arkadaşlar', pandemi nedeniyle gösterimi ertelenen filmler arasında bulunuyor.

        2020 ve 2021 vizyon takviminde bulunan birçok projenin çekimlerinin yine pandemiden dolayı ertelenmesiyle yeni film sorununu daha da büyüttü. Yeteri kadar yeni film olmaması sonucu sektörün toparlanma süreci başlayamadı. Seanslarda oluşan boşluk, vizyon tarihi eski filmlerle doldurulmaya çalışıldı.

        1 Temmuz - 12 Kasım arasında gösterime 44'ü yeni, 13'ü eski olmak üzere toplamda 57 Türk filmi izleyicilere sunuldu.

        En çok izlenen Türk filmi 589.669 kişiyle Mehmet Âkif Ersoy'un İstiklal Marşı'nı yazma sürecinin hikâye edinildiği 'Âkif' oldu.

        En az izlenen Türk filmi ise ilk gösterimi geçtiğimiz yıl yapılan 'Randıman'...

        İkinci gösterim döneminde 3 biletin kesildiği bu filmin toplam gişesi 5.009'a yükseldi.

        2021'de en çok izlenen filmler listesinin başında 959.885 biletin kesildiği 'Hızlı ve Öfkeli 9: Hız Efsanesi' bulunuyor.

        Bu durumun sonucunda da uzun yıllar sonra bir ilk yaşandı.

        Yabancı filmlerin izleyici sayıları, Türk filmlerinin izleyici sayılarını geçti. Türk sineması, 2000'lerin başından itibaren egemen olduğu gişeyi yabancı filmlere kaptırdı.

        REKLAM

        YENİ TÜRK FİLMLERİ

        Film Sayısı... 44

        Toplam İzleyici Sayısı... 1.335.545

        Film Başına İzleyici Sayısı... 30.353

        ESKİ TÜRK FİLMLERİ

        Film Sayısı... 13

        Toplam İzleyici Sayısı... 38.340

        Film Başına İzleyici Sayısı.... 2.949

        YABANCI FİLMLER

        Film Sayısı... 164

        Toplam İzleyici Sayısı... 5.549.807

        Film Başına İzleyici Sayısı... 33.840

        Türk filmlerinin izlenme oranı... % 20

        Yabancı filmlerin izlenme oranı... % 80

        Türk filmlerinin toplam seanslarında 2019 ila 2020 arasında % 62.2'lik bir azalma yaşandı. İlker Ayrık, Hande Soral ve Erdal Özyağcılar'ın başrollerini paylaştığı 'Müstakbel Damat' da pandemi nedeniyle gösterimi ertelenen filmler arasında bulunuyor.

        2018 ve 2019'da artan sinema salonu sayısı, pandeminin ilk yılında azaldı. Özellikle bir gruba bağlı olmayan çok sayıda sinema salonu ekonomik şartlardan dolayı kapatıldı. Sinema salonlarının % 4.5'i kapandı.

        Kapanan sinema salonları, doğal olarak koltuk sayısının da azalmasına neden oldu. Sinema sektörü, 2020'de koltukların % 6'sını kaybetti.

        Türk filmi üretimi ve gösterimi, sinema salonuyla koltuk sayısındaki azalışlarla son iki yıldır zor bir süreç geçiren Türk sineması, kuruluşunun 107'nci yılını buruk kutuyor.

        Türk sinemasının kuruluş hikâyesi şöyle;

        1877 - 1878 arasında gerçekleşen Osmanlı İmparatorluğu ile Rus İmparatorluğu arasındaki 93 Harbi'ni kazanan Ruslar, savaşta ölen askerlerinin anısına bir anıt dikilmesini talep etti. Anıtın dikilmesini istedikleri yerse savaşta Rus askerlerinin en son ilerlediği ve savaşın bittiğini ilan eden antlaşmanın imza edildiği, o zamanki adı Ayastefanos olan Yeşilköy'dü.

        Savaş sonrasında böyle bir antlaşma yapılmıştı yapılmasına ama anıtın dikilmesi Osmanlı halkı üzerinde kötü bir etki bırakacağından dolayı yapım izni uzun süre ertelendi. Rusların diretmesi üzerine antlaşmaya uyularak Ayastefanos Rus Abidesi'nin yapımına izin verildi. Anıt, savaşın bitiminden 20 yıl sonra inşa edilip 18 Aralık 1898'de açıldı.

        Osmanlı İmparatorluğu, 11 Kasım 1914'te Rusya'ya savaş ilan etti. Halktan gelen tepkiler üzerine de Ayastefanos Rus Abidesi, 14 Kasım 1914'te dinamitlenerek yıkıldı.

        O sırada asker olan Fuat Uzkınay, askerlik öncesinde Sigmund Weinberg'den aldığı sinema bilgisiyle Ayastefanos Rus Abidesi'nin yıkılışını filme çekti. İşte o film, Türk sinemasını başlatan İşte o çalışma olarak tarihe geçti.

        Fuat Uzkınay (1888 - 1956)
        Fuat Uzkınay (1888 - 1956)

        TÜRK SİNEMASINDA ENLER

        En Çok Film Çekilen Yıl... 1972 (302 Film)

        En Çok Film Çeken Şirket... Erler Film (202)

        En Çok Başrolde Rol Alan Kadın Oyuncu... Türkan Şoray (196 Film)

        En Çok Başrolde Rol Alan Erkek Oyuncu... Cüneyt Arkın (294 Film)

        En Çok İzlenen Film... 'Recep İvedik 5'

        * 2020'ye kadar 8.357 film çekildi.

        TÜRK SİNEMASINDA İLKLER

        İlk Sinema Salonu: Milli Sinema (19 Mart 1910'da İstanbul Şehzadebaşı'nda açıldı.)

        .png
        .png

        Konulu İlk Türk Filmi: Leblebici Horhor Ağa (1916)

        Yönetmen: Fuat Uzkınay

        Merkez Ordu Sinema Dairesi'nin yapımcısı olduğu 'Leblebici Horhor Ağa', Dikran Çuhacıyan ile Tekfor Nalyan'ın birlikte yazdığı operetten aynı adla sinemaya uyarlandı. Başrol oyuncularından birinin ölmesi üzerine filmin çekimleri yarım kaldı.

        Muhsin Ertuğrul, 1923'te 'Leblebici Horhor Ağa'yı sinemaya yeniden uyarladı. Filmde başrolleri Behzat Feriha, Vasfı Hazım Ferdi, Muammer Mahmut ve Deniz Kızı Eftalyah paylaştı.

        İlk Komedi Filmi: Bican Efendi Vekilharç (1917)

        Yönetmen: Hüseyin Şadi Karagözoğlu

        Oyuncular: Hüseyin Şadi Karagözoğlu, Galip Arcan, Behzat Butak

        Bir köşkte vekilharç olarak görev yapan 'Bican Efendi'nin öyküsünün anlatıldığı film, gördüğü ilgi üzerine seri haline dönüştü.

        Bican Efendi Mektep Hocası (1921)

        Bican Efendi'nin Rüyası (1921)

        Sansüre Uğrayan İlk Türk Filmi: Mürebbiye (1919)

        Yönetmen: Ahmet Fehim

        Oyuncular: Raşit Rıza Samako, Behzat Butak, Mme. Kalitea

        Fransa'da dostuyla kavga edip İstanbul'a gelerek 'Dehri Efendi'nin evinde mürebbiyelik yapan 'Angel', bir süre sonra herkesi baştan çıkarır.

        İstanbul'daki işgal kuvvetlerinde görevli Fransız subayı General Franchet D'Esperey, "Bir Fransız kızı, bu şekilde ahlaksızca gösterilemez" diyerek filmin gösterimini yasakladı. Böylelikle Türk sinemasının ilk sansürü bir Fransız tarafından gerçekleştirildi.

        Yurt Dışında Gösterilen İlk Film: Binnaz (1919)

        Yönetmen: Ahmet Fehim

        Oyuncular: Mlle. Blance, Eliza Binemeciyan, Hüseyin Kemal Gürmen, Rana Dilberyan

        'Binnaz', 'Efe Ahmet' ile 'Hamza'nın Lale Devri'nin ünlü güzellerinden 'Binnaz'ı elde etmek için birbirleriyle yarışmasını konu edindi.
        'Binnaz', 'Efe Ahmet' ile 'Hamza'nın Lale Devri'nin ünlü güzellerinden 'Binnaz'ı elde etmek için birbirleriyle yarışmasını konu edindi.

        İlk Film Şirketi: Kemal Film

        Kemal Seden ve Şakir Seden tarafından 1922'de kurulan şirket, günümüze kadar 130 film üretti.

        Müslüman Kadınların Rol Aldığı İlk Film: Ateşten Gömlek (1923)

        Yönetmen: Muhsin Ertuğrul

        Oyuncular: Bedia Muvahhit, Neyyire Neyir, Behzat Butak

         Halide Edip Adıvar'ın aynı adlı eserinden sinemaya uyarlanan film, gerektiği kadar uzun olmadığı için gerçek savaş görüntüleri de eklenerek süresi uzatıldıktan sonra 23 Nisan 1923'te gösterime çıkarıldı.
        Halide Edip Adıvar'ın aynı adlı eserinden sinemaya uyarlanan film, gerektiği kadar uzun olmadığı için gerçek savaş görüntüleri de eklenerek süresi uzatıldıktan sonra 23 Nisan 1923'te gösterime çıkarıldı.

        O tarihe kadar sinemada Müslüman kadınların oynaması yasaktı. Ancak Muhsin Ertuğrul, Kurtuluş Savaşı ruhunu yansıtması için filmde Müslüman kadın oyuncuların rol almasında ısrarcı oldu.

        Muhsin Ertuğrul, gerekli izinleri alınca gazeteye ilan verdi. İlana yapılan geri dönüşlerden sonra Ertuğrul, filmde rol almaları için Bedia Muvahhit ve Neyyire Neyir'de karar kıldı.

        Sesli İlk Türk Filmi: İstanbul Sokakları'nda (Türkiye - Mısır - Yunanistan Ortak Yapımı 1931)

        Yönetmen: Muhsin Ertuğrul - İhsan İpekçi

        Oyuncular: Semiha Berksoy, Hazım Körmükçü, Talat Artemel

        'İstanbul Sokakları'nda aynı kadına âşık olan iki kardeşin yaşamlarında meydana gelen sıra dışı olaylar konu edildi.
        'İstanbul Sokakları'nda aynı kadına âşık olan iki kardeşin yaşamlarında meydana gelen sıra dışı olaylar konu edildi.

        Yurt Dışında Ödül Kazanan İlk Sinemacı: Muhsin Ertuğrul

        Muhsin Ertuğrul, 1934'te 'Leblebici Horhor Ağa'yı bir kez daha sinemaya uyarladı. Filmin senaryosunu 'Mümtaz Osman' mahlasıyla Nazım Hikmet yazdı.

        'Leblebici Horhor Ağa', 1934'te ikinci kez düzenlenen Uluslararası Venedik Film Şenliği'ne katıldı. Muhsin Ertuğrul, festivalde 'Onur Diploması' adı verilen ödüle layık görüldü.

        Muhsin Ertuğrul (1892 - 1979)
        Muhsin Ertuğrul (1892 - 1979)

        İlk Korku Filmi: Çığlık (1949)

        Yönetmen: Aydın Arakon

        Oyuncular: Muzaffer Tema, Emine Engin, Abbas Temizer

        'Çığlık'ta beyazperdeye genç bir doktorun fırtınalı havada sığındığı köşkte öldürülmek istenmesi üzerine gelişen olaylar yansıtıldı.
        'Çığlık'ta beyazperdeye genç bir doktorun fırtınalı havada sığındığı köşkte öldürülmek istenmesi üzerine gelişen olaylar yansıtıldı.

        İlk Renkli Türk Filmi: Halıcı Kız (1953)

        Yönetmen: Muhsin Ertuğrul

        Oyuncular: Heyecan Başaran, Asuman Korad, Müfit Kiper

        Aynı zamanda sponsor desteğiyle çekilen ilk film olan 'Halıcı Kız', beyazperdeye Isparta'da halı dokuma tezgâhında işçilik yapan, patronunun oğlu tarafından kullanılan, çıkış yolunu İstanbul'a gitmekte arayan 'Gül'ün öyküsünü yansıttı. Her ne kadar ilklerin filmi olsa da büyük ölçüde zarar etti.

        İlk Sinema Yarışması: Türk Sineması Cemiyeti tarafından 1948'de düzenlendi.

        Şakir Sırmalı'nın yönettiği; Türkan Pasiner, Reşit Gürzap, Servet Cengiz ve Aziz Basmacı'nın başrollerini paylaştığı 'Unutulan Sır / Domaniç Yolcusu' birinci oldu. Şukufe Nihal'in 'Domaniç Dağlarının Yolcusu' adlı kitabından uyarlanan filmin konusu Milli Mücadele döneminde yaşananlardı.

        Uluslararası Ödül Kazanan İlk Türk Filmi: Susuz Yaz (1963)

        Yönetmen: Metin Erksan

        Oyuncular: Hülya Koçyiğit, Ulvi Doğan, Erol Taş

        Necati Cumalı'nın aynı adlı eserinden sinemaya uyarlanan filmde çiftçi 'Osman' arazisinde çıkan suyu kendi başına sahiplenmek ister, ancak suya ihtiyaçları olan diğer köylüleri karşısına alır. Bu çatışmada hapse düşen kardeşi 'Hasan'ın eşi 'Bahar'a da göz koyar.

        'Susuz Yaz', aynı zamanda Hülya Koçyiğit'in sinemaya adım attığı film olma özelliğine de sahip.

        'Susuz Yaz', kadının ölen kocasının kardeşiyle evlendiği gerekçesiyle sansürlenmesinin yanı sıra yurt dışında gösterimi yasaklandı. Aynı zamanda filmin yapımcısı olan Ulvi Doğan, 'Susuz Yaz'ın bir kopyasını otomobilin bagajında Almanya'ya kaçırdı.

        'Susuz Yaz', katıldığı Berlin Film Festivali'nde 'En İyi Film' dalında 'Altın Ayı' kazandı. Ödül kazanmasıyla cesaretlenen Ulvi Doğan, 'Susuz Yaz' için Oscar adaylığına da başvuruda bulundu.

        'Susuz Yaz', böylelikle yurt dışında ödül kazanan ilk film olmasının yanı sıra Türkiye'nin ilk Oscar adayı da oldu.

        Şurada Paylaş!
        Yazı Boyutu

        GÜNÜN ÖNEMLİ MANŞETLERİ

        Habertürk Anasayfa