Psikosahtekarlık! Adrese teslim sağlam belgesi!
Pazar akşamı İstanbul Beşiktaş'ta akıllara durgunluk veren bir olay yaşandı... Özel halk otobüsü, durağa dalıp, yolcuları ezdi. Ardından yaşananlar ise tam anlamıyla dehşet vericiydi… Otobüsten elinde bıçakla inen şoför, önüne çıkan birini bıçakladı, sonra da denize atladı. Bu olayın ardından tabii ki herkesin kafasını karıştıran sorular oluştu. En çok merak edilen soru ise, bu şoföre onlarca kişinin canı nasıl emanet edilmişti? Yanıtı ararken, toplu taşıma araçlarının ve taksi şoförlerine zorunlu olan psikolog ile psikiyatr onaylı psikoteknik testten geçirildiğini öğrendim. Facianın şoförü de 2 yıl önce bu testi geçenlerden... İşin vahim kısmı ise testin 5 yılda bir yapılması. Peki hayati önem taşıyan test nasıl yapılıyor? Bu sorunun peşine düştüğümde ise daha da vahim bir tablo ortaya çıktı... Teste hiç girmeden 'eve teslim sağlam raporu' hatta bu işin simsarları bile var... Habertürk yazarı Esra Boğazlıyan yazdı...
Geçen pazar akşamıİstanbul'un Beşiktaş ilçesinde akıllara durgunluk veren bir olay yaşandı malum… Kağıthane-Kabataş seferini yapan özel halk otobüsü, onlarca kişinin beklediği durağa daldı, yolcuları ezdi. Ardından yaşananlar ise film gibiydi… Otobüsten elinde bıçakla inen şoför, önüne çıkan birini bıçakladı, sonra da denize atladı. Bu olayın ardından tabii ki akılları şu sorular kurcaladı; ruh halinin sıkıntılı olduğu belli olan bu şoföre nasıl oluyor da onlarca kişinin canı emanet ediliyor? Şoförler hiç mi psikolojik testten geçirilmez?
İşte bu soruların yanıtını bulmak için araştırma yaptığımda toplu taşıma araçlarının ve taksi şoförlerinin reflekslerinin, dikkatinin, öfkesinin psikolog eşliğinde ölçüldüğü, psikiyatr onaylı psikoteknik testten geçirildiğini, bu şoförün de 2 yıl önce bu teste tabi tutulduğunu öğrendim. İşin vahim kısmı ise bu testin 5 yılda bir yapılmasıydı.
Her gün İstanbul trafiğinde saatlerini geçiren, yüzlerce yolcuyla, trafikteki diğer sürücülerle muhatap olan toplu taşıma şoförlerinin 5 yılda bir psikoteknik teste alınmasının büyük bir sorun olduğu aşikardı. Peki toplu taşıma araç şoförlerinin alındığı bu test nasıl yapılıyor? Bu sorunun peşine düştüğümde ise daha da vahim bir tabloyla karşılaştım…
SİMSARLARI BİLE VAR
Otobüs, minibüs, servis ve taksi şoförlerinin sertifika almak için geçmek zorunda olduğu psikoteknik test, Sağlık Bakanlığı'ndan onaylı özel kurumlar tarafından veriliyor. İstanbul'da otobüs şoförlerine İETT bünyesinde de bu test yapılıyor fakat genel olarak psikoteknik test özel kurumlarda yapılıyor. Türkiye genelinde psikoteknik test yapan 351 merkez var. Bunların 79'u İstanbul'da…
Bu merkezlerle ilgili derinlemesine bir araştırmaya girdiğimde sarsıcı bir manzarayla karşılaştım. Ulaştığım bazı kaynakların anlattıkları dehşete düşürücüydü… Psikoteknik testte sahtekarlıkların döndüğü, teste hiç girmeden 'eve teslim sağlam raporu' verildiği, hatta bu işin simsarlarının olduğu iddiaları çok çarpıcıydı.
Bu iddiaları sormak için ulaştığım Türkiye Trafik Güvenliği ve Psikoteknik Değerlendirme Merkezleri Derneği Başkanı Cengizhan Kutlu'nun verdiği bilgiler ve paylaştığı belgelerse durumun sandığımdan da vahim olduğunu ortaya koydu…
YÜKSEKOVA'DAN BURSA'YA ADRESE TESLİM 'SAĞLAM' BELGESİ!
Dernek Başkanı Cengizhan Kutlu, sektördeki çarpıklığı, yapılan sahtekarlıkları bir bir anlattı:
"Otobüs, minibüs, taksi, servis şoförlerinin ve alkollü olduğu için ehliyetine el konan sürücülerin almak zorunda olduğu psikoteknik test sektöründe büyük oyunlar dönüyor. Derneğimiz ilk kurulduğunda yapılan usulsüzlükleri tespit edip 32 firmayı bakanlığa şikayet ettik. O zaman, yani 3 yıl önce toplam 44 merkez vardı, bunlardan 32'si sahte belge düzenliyordu. Yoğun çabalarımız sonucunda sahte psikoteknik belge düzenleyen merkezlere yüklü cezalar yazıldı.
Bir merkeze 1 milyon liraya varan cezalar kesildi, usulsüz belge düzenleyen merkezler kapatıldı. Yapılan usulsüzlükler inanılır gibi değildi. 1 merkez, 1 psikolog ve şoförlerin reflekslerini, dikkatini ölçen 1 simülasyon cihazıyla günde en fazla 8 test yapabilir. Ancak gördük ki bazı merkezler ayda 5 bin belge veriyor. Örneğin Bursa'da otobüs, servis ya da taksi şoförlerinin alacağı belgeler için başvurular toplu olarak Yüksekova’ya gönderiliyor, orada şoförler hiçbir teste girmeden psikoteknik belge düzenlenip kargoyla gönderiliyor.
Bu tespitlerimizin ardından Türkiye Trafik Güvenliği ve Psikoteknik Değerlendirme Merkezleri Derneği'ni kurduk. Derneğimizin yoğun çabalarıyla geçen yıl merkezlere kamera zorunluluğu geldi. Yani simülasyon cihazına oturan şoförün test aşamasının görüntülenmesi gerekiyor. Ne var ki kamera sisteminde bile sahtekarlıklar yapılıyor."
İŞTE SİMÜLASYONDAKİ ÜÇKAĞITÇILIK
Cengizhan Kutlu'ya "Kameraya rağmen nasıl sahtekarlık yapılıyor?" diye sorduğumda anlattıkları, şeytanın aklına gelmeyecek yöntemlerdi:
"Mesela kameranın açısı değiştiriliyor, teste girenin yüzü belli olmayacak şekilde bir açıyla belgeyi alacak kişi yerine başka biri simülasyon cihazına giriyor. Ya da belgeyi alacak gerçek kişi simülasyon cihazına oturdu diyelim, arkadan sufle vererek yönlendiriliyor.
Psikolog eşliğinde yapılan simülasyon cihazındaki testin sonuç raporu psikiyatra gönderiliyor. Psikiyatr, şoförü muayene ederek refleks ve öfke kontrolüyle ilgili sorun olmadığına dair onay verirse şoförlere psikoteknik belge veriliyor. İşte bu psikiyatrik bölümde de sahtekarlık yapılıyor.
RİZE'DE SİMÜLASYON, YARIM SAAT SONRA NEVŞEHİR'DE PSİİYATR ONAYI!
Örneğin önce bizim tespit ettiğimiz, sonra da Sağlık Bakanlığı’na gönderdiğimiz ve bakanlık yetkililerinin de tespit ettiği bazı sahte psikoteknik belgelerde; şoför Rize'de simülasyon testine girmiş, yarım saat sonra Nevşehir'de psikiyatr muayene edip onaylamış. Yine başka bir örnekte Uşak'ta teste giriyor, İzmir'deki psikiyatr muayene edip onaylıyor.
Bir de sahte psikolog kartları düzenleniyor. Simülasyon cihazındaki teste psikoloğun eşlik etmesi zorunlu. Sahte psikologlarla bu test yapılabiliyor. Simülasyonda kamera zorunluluğu var. Şimdi psikiyatrist onayı kısmında da kamera zorunluluğu için çalışma sürdürüyoruz. 1 Ocak 2019'dan itibaren bu testin raporları e-rapor’a yükleniyor. Dolayısıyla bakanlığın sahtekarlıkları yakalaması daha kolay oluyor. Teste Nevşehir'de girdiği saatle psikiyatr onayını yarım saat sonra başka şehirde aldığı ortaya çıkıyor böylece. Psikoteknik testin ücreti 170 TL. 200-250 liraya eve teslim sahte belge düzenleniyor. Sağlık Bakanlığı sıkı denetimlerini sürdürüyor. Buna rağmen az da olsa usulsüzlük yapan merkez var. Tabii işini düzgün ve çok ciddi yapan çok sayıda merkez de var."
80 İLDE KAMERA VAR, SADECE İZMİR’DE YOK!
Dernek Başkanı Cengizhan Kutlu, çarpıcı bilgiler vermeye devam etti: "Psikoteknik test yapan merkezlere geçen yıl kamera zorunluluğu geldi, kademeli olarak da tüm illerdeki merkezler kamera sistemine geçti, ne var ki İzmir'de simülasyon cihazlarında henüz kamera yok. Kameranın olmadığı yerler de usulsüzlüğe çok açık. Kamera olmadığından belge başvurusu yapan kişinin yerine başka biri teste girebiliyor. Nitekim İzmir'den yoğun olarak usulsüz belge tespitlerimiz var."
BÜFEDE PSİKOTEKNİK BELGE SATIŞI!
Cengizhan Kutlu'nun anlattıkları, psikoteknik belge sahtekarlığının ulaştığı boyutları ortaya koyuyor: "Bu işin simsarları var. Örneğin İstanbul'dan toplu başvuruları alıyorlar, Tokat'ta, Zonguldak'ta, Uşak'ta, Giresun'da, Ordu'da sahte belgeler düzenleyip Bağcılar'daki bir büfede dağıtıyorlar."
20 BİN BELGE İPTAL EDİLDİ
Psikoteknik Değerlendirme Merkezleri Derneği Başkanı Cengizhan Kutlu, 3 yılda yapılan tespitlerle 20 binden fazla usulsüz alınan, belgenin iptal edildiğini, kamera zorunluluğu ve denetime rağmen hala usulsüzlüğün devam ettiğini sözlerine ekledi.
PSİKOTEKNİK TEST NASIL YAPILIYOR?
Testin ilk etabı, simülasyon cihazıyla gerçekleştiriliyor. Bir psikoloğun eşlik etmesinin zorunluğu olduğu testte, sürücünün dikkati, muhakeme gücü, eller ve göz arasındaki motor koordinasyon becerisi, hız mesafe yaklaşımı, refleksi ölçülüyor. Sürücü, 1 saat sürmesi zorunlu olan bu testin sonunda düzenlenen psikolog onaylı raporla psikiyatra gidiyor. Psikiyatristin muayenesinin ardından verilen onayla belge alınabiliyor.
