Egzama nedir? Egzamanın belirtileri nelerdir?
Kış mevsiminin başlaması ve havaların soğuması ile birlikte en ciddi deri hastalıklarından biri olan egzama, bazı kişilerin özellikle de ellerinde çatlamaya ve kızarıklığa neden olmaya başladı. Peki, bu soğuk havalarda cildimizi egzamaya karşı korumanın yolları nelerdir? İşte detaylar...
Yaygın görülen bir deri hastalığı olan egzama, yaşamı olumsuz etkilemektedir. Çoğunlukla kronik seyirlidir. Egzama tehlikeli ya da risk oluşturan bir hastalık değildir. Ancak, oldukça rahatsızlık verici bir hastalıktır.
Egzama, pullu, kızarık görünen, kabuklu ve sertleşen veziküler lezyonlar yan ısıra kaşıntıya neden olan inflamatuar cilt rahatsızlığıdır. Küçük çocuklarda daha sık görülen egzama hastalığı her yaştan kişiyi de etkileyebilir. Genellikle ellerde, bacaklarda ve ayaklarda görülse de vücudun herhangi bir yerinde de egzama hastalığı meydana gelebilir. Ciltte yaşanan bu değişim, cilt neminin korunmasına ve vücudun dış etkenlere karşı korunmasına yardımcı olmaktan sorumlu olan cildin bariyer fonksiyonunu zayıflatır.
EGZAMA NEDEN OLUR?
Egzamaya sabun, deterjan, şampuan ve banyo köpüğü gibi tahriş edici alerjenlerle temas, soğuk ve kuru hava, nem, toz, polen ve küf gibi çevresel faktörler ya da stres ve genetik geçiş gibi uyaranlar neden olmaktadır. Ayrıca staphylococcus aureus adlı bakteri de egzamaya neden olur. Bu bakteri vücuttaki yararlı bakterilerin yerini alır ve cildin bariyer fonksiyonunu bozar.
Cildin reaksiyon vermesini sağlayarak egzamanın nedenleri şunlardır:
- Soğuk ve kuru hava
- Nem gibi çevresel faktörler
- Alerjenler
- Makyaj ve cilt bakım ürünleri
- Deterjan, sabun ve parfüm gibi kimyasallar
- Polen ve küfler
- Gıda alerjileri
- Birtakım metaller
- Bağışıklık sistemi düşüklüğü
- Genetik
- Ortamdaki hava kirliliği
- Stres ve kaygı
EGZAMA BELİRTİLERİ
Öncelikle cilt üzerinde içi su dolu kabarcıklarla kendini gösteren egzamada daha sonra kuruluk, döküntü, kabuklanma ve kepeklenme gibi şikayetler görülebilmektedir. Bununla birlikte kaşıntı ve kızarıklık da sıklıkla görülen belirtilerdir. Kurulukla birlikte deri çatlayarak mikroorganizmaların cilde girişine zemin hazırlayabilmektedir. Bu yüzden egzamayla birlikte kişide enfeksiyon da görülebilmektedir.
Egzamanın belirtilerini aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:
- Ciltte kuruluk ve çatlamalar
- İçi su dolu kabarcıklar
- Kaşıntı ve tahriş
- Kızarıklık
- İltihap, enfeksiyon
- Pullanma veya cilt döküntüleri
- Saç derisinde kepeklenme
BEBEKLERDE VE ÇOCUKLARDA EGZAMA
Egzama, özellikle bebeklerde yaygın olarak görülür. Bulaşıcı değildir ve genellikle kalıtsaldır. Egzaması olan bebeklerin çoğu 1 yaşına kadar semptomlar gösterir ve bazıları 5 yaşına kadar semptomlar yaşamaya devam eder. 1 yaşından küçük bebeklerin yanaklarında, alnında ya da kafa derisinde genellikle egzama döküntüsü bulunur. Döküntü; dizlere, dirseklere ve gövdeye yayılabilir. Kaşıntılar şiddetli olabilir ve sıklıkla uykuyu bölebilir. Ailede astım gibi alerjik hastalık öyküsü bulunuyorsa, çocuklarda egzama gelişme riski yüksektir.
Egzama nedeniyle çocukların kollarında, bacaklarında, ellerinde ya da yüzünde kızarıklık görülebilir. Daha büyük çocuklar ve gençler genellikle dirseklerin kıvrımlarında, dizlerin arkasında, boyunda, iç bileklerde ve ayak bileklerinde döküntü yaşar. Deri, genellikle egzamanın ilk başladığı zamana göre daha pul pul ve kurudur. Çocuklar derilerini kaşıdıklarında enfeksiyon kapabilir. Egzaması olan bebekler, kaşıntıyı gidermek için yatak takımlarına ya da diğer eşyalara sürtünebilir.
KIŞ AYLARINDA EGZAMA NEDENLERİ
Kışın egzama oldukça sık karşılaşılan bir durumdur. Özellikle kış aylarında şiddetlenebilen bu cilt probleminin başlıca nedenleri arasında hava koşulları sayılabilir. Soğuk ve rüzgârlı hava, nem kaybı sonucunda kuruyan cilt ve iç mekânlardaki ısıtmalar egzamayı etkileyebilir. Kış aylarında havadaki nem oranı azalır. Bu durum cildin üst katmanının kurumasına ve dolayısıyla tahrişe sebep olabilir. Kuru bir cilt egzama belirtilerinin kolayca alevlenmesine yol açabilir. Yine benzer şekilde kış aylarında şiddetlenen rüzgâr da egzamayı tetikleyebilir.
EGZAMADAN KORUNMANIN YOLLARI NELERDİR?
- Egzamalı bölgeyi kaşımamaya ve tahriş etmemeye özen gösterilmelidir.
- Bulunan ortam yeterli nem ve ısı oranına sahip olmalıdır.
- Ev sık sık havalandırılmalıdır.
- Banyo sıklığı mevsime göre ayarlanmalıdır.
- Gün aşırı banyo yapmaya özen gösterilmelidir.
- Sert lifler ve keseler kullanılmamalı, çok sıcak suyla banyo yapılmamalıdır.
- Nötr sabun tercih edilmelidir.
- Banyo sonrası tüm vücuda nemlendirici sürülmelidir.
- Egzamadan korunmak için bağışıklık sisteminin güçlü olmasına özen gösterilmelidir.
- Eller sık sık nemlendirilmelidir.
- Eller ılık suyla yıkanmalı ve kağıt havluyla kurulanmalıdır.
- Temizlik yaparken eldiven kullanılmalıdır.
- Kışın yünlü giysiler direkt cilde temas ettirilmeden penye ya da içlik üzerine giyilmelidir.
- Yünlü, polar halı ve battaniye gibi toz çeken eşyalar özellikle yatak odasından uzak tutulmalıdır.
- Stresten uzak durulmaya çalışılmalıdır.
- Çiğ sebze ve meyvelere, et ve balık ürünlerine çıplak elle temas edilmemelidir.
- Sağlıklı beslenmeye özen gösterilmelidir.
- Günlük yeterli miktarsa su içilmelidir.
- Doktorun verdiği egzama diyeti uygulanmalıdır.
EGZAMA NASIL TEŞHİS EDİLİR?
Egzama farklı cilt hastalıklarıyla karıştırılabilen bir rahatsızlıktır. Doktor muayene sırasında bireyin vücudundaki belirtileri inceleyerek ve değerlendirerek tanı koyabilir. Teşhis için çeşitli sorular sorabilir ve bazı durumlarda bireyin tıbbi geçmişini öğrenmek isteyebilir. Egzamanın tespiti için herhangi bir teste ihtiyaç duyulmasa da doktor bazı durumlarda alerjiyi ve egzamayı birbirinden ayırt etmek için alerji testleri yapmayı uygun görebilir.
