SOCAR’dan 1.5 milyar dolarlık yatırım
Aralık ayında, 2019 için en güzel yatırım haberi SOCAR'dan gelmişti. Star Rafineri'nin entegrasyon programı çerçevesinde böyle bir yatırım verimli işletmecilik adına lazımdı. SOCAR da Star Rafineri'yi hizmete sokar sokmaz, hiç soluklanmadan çalışmayı yapıp, yatırım müjdesini verdi. SOCAR ve BP yetkilileri, bu devasa yatırımın maliyet rakamını tahmini olarak bile açıklamamışlardı. Ben araştırdım. Böyle bir tesis için en az 1.5 milyar dolarlık bir yatırım söz konusu. Habertürk'ten Güntay Şimşek'in yazısı
Aralık ayında, 2019 için en güzel yatırım haberiAzerbaycan’ınTürkiye’deki en büyük yabancı yatırımcı unvanına sahipDevlet Petrol Şirketi SOCAR’dan gelmişti. ÜstelikSOCARyanına bir başka enerji deviniBP’yi de alarak veya ikna ederek, önemli bir yatırıma imza atacağının müjdesini vermişti.
‘BP ve SOCAR Türkiye, dünya standartlarında bir PTA, P-Ksilen ve aromatik ürünler tesisi kurmak ve işletmek için iş ortaklığı olasılığını değerlendirmeye aldı’şeklinde duyurulan haber, yakın zamanda gerçekleşmek üzere sahneye çıkacak.
Bu gelişme hemTürkiyepetrokimya sektörünü güçlendirecek hem de dış ticaret açığına önemli bir destek verecektir. Sadece dış ticaret açığına da değil, istihdama, katma değere ve üretime de ciddi etkisi olacaktır.
Geçen yıl iki kardeş ülke cumhurbaşkanının;Recep Tayyip Erdoğanveİlham Aliyev’in katılımıyla hizmete girenStar Rafineri’nin entegrasyon programı çerçevesinde böyle bir yatırım verimli işletmecilik adına lazımdı ve zorunluydu. Diğer bir ifadeyleSOCAR’ın planlarında olan, yapılması gereken bir yatırımdı.SOCARdaStar Rafineri’yi hizmete sokar sokmaz, hiç soluklanmadan çalışmayı yapıp, yatırım müjdesini verdi.
SOCARveBPyetkilileri, bu devasa yatırımın maliyet rakamını tahmini olarak bile açıklamamışlardı. Ben araştırdım.Böyle bir tesis için en az 1.5 milyar dolarlık bir yatırım söz konusu.Bu yeni entegre tesis ile de rafinerinin tüm gelişim aşamaları, yatırım kalemleri bitmiş olacak. Zaten bu yeni tesisin haricinde yeni bir yatırım içinAliağa’da yer de kalmayacak. AcabaSOCAR Aliağa’dan sonraTürkiye’de yeni rafineri yatırım için gözleriniCeyhan’a veya başka bir bölgeye çevirir mi? Bu da benim merakım!
Aslında bu son yatırımın ipuçlarınıSOCAR Başkanı Rövnag Abdullayev,Star Rafineri’nin hizmete girmesinin akabinde bir TV kanalındaki röportajında,‘Türkiye’de yatırımlarımız devam edecek’ifadesiyle vermişti.
ŞüphesizSOCARtesisleri ve altyapısıyla sağlanacak entegrasyon, proje maliyetlerini de ciddi oranlarda aşağı çekecektir. Bu sebeple en az 1,5 milyar dolarlık bir yatırım olduğu söyleniyor.Böyle bir entegrasyon ve altyapı olmasaydı, yatırım rakamı rahatlıkla 2 milyar doların üzerinde olurdu.Bir başka avantaj iseBP’nin, endüstrinin önde gelen patentli en son teknolojisini burada kullanacak olması.
Aliağa’da kurulacak entegre tesistePTAüretimi yapılacak. Başta gıda ve içecek kapları olmak üzere, ambalaj malzemeleri, kumaş, film, diğer tüketici ve sanayi uygulamalarıyla birlikte birçok ürünün ana hammaddesinden biri olanPTA, polyester üretiminde kullanılıyor.
SOCAR Türkiye Yönetim Kurulu Başkanı Vagif Aliyevde yeni tesisinSOCAR’ın diğer tesislerinden elde edilen hammadde ve altyapı kaynaklarına çok yakın konumlanacak olması sebebiyle rekabet bakımından büyük avantaj sağlayacağına dikkat çekmişti.
Evet, böyle bir avantaj bu yatırımın hızlı bir şekilde ve düşük maliyetle hayata geçirileceği anlamına geliyor ve iki ülke ekonomisine de eşsiz katkı sunacaktır. Çünkü Batı yarım kürenin en büyük entegre PTA, PX ve aromatik ürünler kompleksi olacak.BPyetkililerini ifadesiyle deBP’ninÇin'in Zhuhaibölgesinde yirmi yıl önce açtığı tesisinden bu yana aromatik ürünler alanındaki ilk büyük yatırımı konumunda.
Star Rafineri’nin hizmete açılışından sonra yeni entegre yatırımla ismini duyurmasında girişimci ruhuyla çalışan ve gelecek fırsatları da iyi görenSOCAR Türkiye CEO’su Zaur Gahramanov’un katkısını da görmek gerekir.Gahramanov, bu yeni yatırımınSOCARveTürkiyeiçin‘kazan-kazan’projesi olduğuna vurgu yapmıştı. Haklı. Çünkü bu tesis hizmete girdiğinde Türkiye petrokimya sektöründeSOCAR’ın payı yükselecek. Ama diğer taraftan da Türkiye kendi iş gücüyle, mühendisiyle ürettiği bu ürünlerle sayesinde ithalatı azalacak. Yani dış ticaret açığı düşecek.
30 yıllık dostum,Azerbaycan İstanbul eski Başkonsolosu İbrahim Nebioğluile bu yeni yatırımı konuşurken,‘SOCAR Türkiye’niniki kardeş ülke arasındaki en önemli ekonomik bağı ve müşterek yatırımların da en ciddi mahsulü olduğunu hatırlattı. Haklı.Star Rafineri’nin açılışına da katılıp tesisleri yakından incelediği içinNebioğlu, bu ortak projenin iki ülke için ne anlama geldiğini imbikten geçirip, en iyi değerlendirecek isimlerden birisi…
Bir aksaklık olmaz ise yeni entegre tesisin temeli bu sene, 2019’da atılacak.Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunun 100. yılında, 2023’te de kardeş ülke Azerbaycan’ın bir hediyesi olarak hizmete girecek.Tek millet, iki devlet, ancak böyle olur. Hamasetle değil, faydalı ve akıllı yatırımlarla…
