Uykumuz kaç parça?

Uyurken hangi safhalardan geçtiğimiz 1950’lerde ‘Elektroensefalograf’ denen araç sayesinde keşfedildi. Peki bu safhalar neler, hiç merak ettiniz mi?

-Uykunun başladığı birinci safhada aslında hâlâ uyanıksınız. Uzmanlar bunu uyanıklıkla uyku arasındaki geçiş aşaması olarak nitelendirir. Bu safha yaklaşık 10 dakika sürer ve insanlar sizin uykuya dalmadığınızı düşünür.

-Uykunun yaklaşık 20 dakika süren ikinci safhasında beynimiz hızlı dalgalar üretmeye, vücut ısısı düşmeye ve kalp ritmi yavaşlamaya başlar. Hafif uykudan derin uykuya geçmeye başlarsınız. Bu aşamada vücudumuz kendini yeniler, büyümeyi ve gelişmeyi destekler. Kasları ve dokuları tamir eder, immün sistemimizi güçlendirir.

-Bu aşamaya ‘delta uykusu’ denir ve yaklaşık 30 dakika sürer. Uyurgezerlik ve alt ıslatma gibi durumlar çoğunlukla bu safhanın sonlarında gerçekleşir.

-Rüyalar bu safhada görülür. Bu aşama ‘REM uykusu’ olarak da bilinir. Hızlı göz hareketleri, artan solunum, kalp atışı ve kan basıncının yükselmesi bu aşamada gerçekleşir. Beyin, hızını ve aktivitesini artırırken kasların yavaşladığı görülür. Ayrıca kol ve bacak kaslarınız hareket edemez halde olur. Zihniniz tazelenir, beyniniz gün içinde öğrendiklerini işler. Bu aşamadaki uyku hafızayı güçlendirir, kendinizi iyi hissetmenizi sağlayan serotonin gibi kimyasalların salgılanmasını sağlar.

UYKUYA DALMADAN KOLUMUZ BACAĞIMIZ NEDEN OYNAR?: Uykuya dalma anında kolumuz ve bacağımız istem dışı hareket eder.

Psikolog Tom Stafford, vücudumuz uykuya dalarken beynimizden giden ani seğirme emirleriyle kol ve bacaklarımızın istem dışı sarsıldığını söylüyor ve bu durumu, “beynin kontrolü ele geçirmesi için uyanıklık ile uyku hali arasında her gece yaşanan savaşın yan etkisi” olarak nitelendiriliyor. Aslında en hareketli rüyaları görürken bile kaslarımız hareketsiz ve gevşek oluyor, dış dünyada meydana gelen olaylar bizi etkilemiyor.

Rüya gören kişi dış dünyadan tamamen kopuk da değil. Rüya sırasında gözlerimiz, gördüğümüz rüyaya göre hareket ediyor. İstem dışı kolbacak hareketleri olarak açıklanabilecek hipnik seğirmelerse göz hareketlerinden farklı. Hipnik seğirmeler, zihnin, geçiş halindeyken uyanıklık ve uyku arasındaki mücadelelerden kaçıp kurtulan hareketleri.

RÜYALARLA İYİLEŞİN: Araştırmalar bilinçaltımızın rahatlaması konusunda rüyaların mühim olduğunu söylüyor. California Berkeley Üniversitesi’nde yapılan bir araştırmada yer alan deneklerin beyinlerinde, rüya gördükleri sırada noradrenalin maddesinin normalden daha az miktarda salgılandığı ortaya çıktı.

Stres ve sıkıntıyla bağlantılı olduğu bilinen bu kimyasal maddenin azalması sayesinde, maruz kaldığımız duygusal tecrübelerin etkisi zayıflıyor. İyi bir uyku sonrasında ise kendimizi bu gibi olumsuz deneyimlerle mücadele edebilmek konusunda daha güçlü hissediyoruz.