"NFT, Metaverse ve Öteki Şeyler"de haftanın özeti: GameFi nedir? Ne değildir?

Teknoloji dünyasında metaverse, blockchain ve NFT odaklı yenilikleri ve gelişmeleri ele aldığımız haftanın özeti, “NFT, Metaverse ve Öteki Şeyler” ile karşınızdayız. İşte Habertürk’ten Necdet Çalışkan’ın hazırladığı öteki evrende haftanın öne çıkanları...

1- GELECEK VADEDEN BİR SEKTÖR: GAMEFI

Geleneksel oyun endüstrisinin tahtını sarsan GameFi projeleri, yarattığı ivme ile sektörde ciddi bir değişime neden oluyor. “Oyna kazan” modeli ile ve NFT gibi blok zinciri teknolojisinden yararlanarak oluşturulan “GameFi” projelerinde “çevrimiçi oyunlar”, “uygulama için satın almalar” ve “reklamlar” üzerinden kazanç elde edilebiliyor. Kripto para platformu olan Bybit, GameFi kavramını, içerdiği fırsatları ve dikkat çeken GameFi projelerini, “Gelecek vadeden bir sektör: GameFi” araştırması ile masaya yatırdı. İşte GameFi ile ilgili bilinmesi gereken önemli noktalar:

- GameFi - “Oyun” ve “Finans” (Game - Finance) adından da anlaşılacağı gibi katılımcıların oyun oynarken aynı zamanda finansal kazanç elde etmelerini amaçlıyor. Bu kavram aynı zamanda kripto sektöründe finansal getiri elde edilmesi için çeşitli sistemlerin oyunlaştırılmasını da ifade ediyor.

- GameFi projelerinde avatarlar, araziler, kostümler, silahlar, altınlar ve evcil hayvanlar ve NFT'ler, dijital varlık temsili olarak, oyunların içinde yer alıyor. Böylelikle oyunu oynayan kişi, kazancını NFT veya kripto para birimleriyle takas edip, kâr elde edebiliyor. Staking, likidite madenciliği gibi DeFi kavramları GameFi projelerinin önemli bir parçası ve katılımcıların pasif gelir elde edebilmelerinin diğer alternatif yolları.

.png

- GameFi video oyunu projeleri, oyuncuların oyun içinde sanal değerler satın almasına imkan veren bir dizi blok zincirine ait dağıtılmış defter teknolojisi üzerinde çalışıyor. GameFi kavramının ilk örnekleri arasında; Bitcoin ile entegre edilmiş Minecraft sunucuları, Gambit.com, Bombermine gibi çevrimiçi oyunlar ve oyuncuların çevrimiçi ortamda aksiyonlarını gelire dönüştürebildiği servisler sayılabilir.

- En başarılı GameFi projelerinden biri olarak görülen Axie Infinity, 2021 yılında token satışları ile 1 milyar doları aşan ilk proje oldu ve oyuna bir günde katılan kişi sayısı 1 milyonu geçti. Kripto para tabanlı bir iş ve strateji oyunu olan CropBytes, uluslararası bir borsanın Launchpool’unda yeni kripto projeleri için yer almasının ardından MOBOX platformu, oyun yapımcısı Ubisoft’un geliştirdiği projeler, Pokemon hikayesiden ilham alan CryptoZoon da en çok ses getiren GameFi projeleri arasında yer aldılar. Star Atlas, Ember Sword, Guild of Guardians, The Sandbox, Dr. Who: Worlds Apart ise geliştirilme aşamasında olan yüksek kar elde etme potansiyeli olan oyunlardan bazıları olarak öne çıkıyor. Dünya çapındaki en başarılı GameFi projeleri arasında ise şunlar dikkat çekiyor: ApeCoin (APE), Immutable X (IMX) ve UFO Gaming (UFO).

.png

- GameFi oyunlarının mevcut çevrimiçi oyunlara kıyasla daha üst seviye bir gelişim aşamasında olduğu görülüyor. Blok zinciri ve NFT oyunlarının, bu alanda bizi nelerin beklediğine dair önemli ipuçları vermesiyle birlikte oyna-kazan mekanizması, kripto paraların daha çok tercih edilmesini sağlayacak temel unsur hâline geldi. Bu doğrultuda GameFi ve NFT’lerin, DeFi teknolojisinin buluşma noktası hâline geleceği öngörülüyor.

2- WEB 3’TE KADINLAR ERKEKLERE GÖRE DAHA AKTİF

Global kripto para borsalarından KuCoin, merkeziyetsiz internet sektöründeki profesyonel katılımı araştıran “Journey Into Web3” raporunu yayımladı. Raporun sonucuna göre, Web 3.0’ın gelişiminde kadınlar daha aktif bir rol üstleniyor. KuCoin’in yayımladığı rapor, kadınların Web 3 yatırımı yapma konusunda erkeklere kıyasla daha düşük eğilime sahip olduğunu ortaya çıkarıyor, ancak buna karşın, kadınların sektörde daha aktif bir pozisyonda oldukları sonucuna da varılıyor. Araştırmaya göre, kadın profesyonellerin yüzde 49'u Web3 ile ilgili sektörlerde yarı zamanlı veya serbest çalışan olarak, yüzde 33’ü ise tam zamanlı olarak çalışıyor.

Öte yandan, ankete katılan kadın profesyonellerin yüzde 27’si Web 3’le ilgili proje veya işletmelerin kuruluş aşamasında yer aldıklarını belirtiyor. Ancak bu, erkeklerde yüzde 41 olan girişimcilik oranını geçmeye yetmiyor. Ayrıca, kadın profesyonellerin yüzde 33'ü, erkek meslektaşlarıyla aynı sektörde mühendis veya geliştirici olarak çalışıyor.

Kadın Web 3 meraklılarının ise yalnızca yüzde 22'si aynı işleve ilgi duyduğunu ifade ediyor. Kadın profesyonellerin merkezi olmayan endüstrinin benimsenmesini hızlandırma potansiyeline dikkat çeken ankete katılan Web 3 profesyonellerinin yüzde 59’u 30 yaşının altında yer alırken yalnızca yüzde 24'ü sektörde tam zamanlı olarak çalışıyor. Geri kalanların büyük çoğunluğu ise yarı zamanlı, serbest veya girişimci olarak konumlanıyor.

Rapora göre, profesyonellerin çoğunluğu Web 3’ün kripto sistemine adaptasyonun ötesinde, merkeziyetsiz bir dünyanın önünü açacağına ve internetin geleceğini belirlediğine inanıyor. Ayrıca, Web3 profesyonellerinin yüzde 60'ından fazlası NFT, kripto para ve metaverse gibi alanlarda çalıştıklarını belirtiyor. Web 3 meraklıları arasındaysa potansiyel bir kariyer tercihi için NFT dünyası daha popüler bir seçenek olarak öne çıkıyor.

3- HALİÇ ÜNİVERSİTESİ'NDEN METAVERSE BURSU

Tüm dünyayı etkisi altına alan Metaverse ve blockchain rüzgârı akademik yaşamda da karşılık bulmaya başladı. Bu kapsamda Türkiye’de ilk kez Haliç Üniversitesi tarafından “Metaverse” bursu hayata geçiriliyor. Yapılan açıklamaya göre Blockchain, yazılım, oyun tasarımı, dijital sanatlar, mimarlık, AR, VR, NFT, kripto para alanlarında başarı elde eden ve içerik üreten adaylar Haliç Üniversitesi’nden yüzde 100’e varan oranlarda eğitim bursu kazanabilecekler.

Haliç Üniversitesi ve Atlas Space iş birliğiyle Metaverse araştırma ve geliştirme alanında ilerlemek isteyen gençler, iki kurumun sağlayacağı ortak staj ve sertifika programlarıyla da profesyonel destek alabilecekler. Çalışma için toplam kontenjan, ilgili bölümler için 100 öğrenci olarak hedeflenirken, bu alanda yaklaşık 15 milyon TL’lik yatırım yapılacak Haliç Universe ile Haliç Üniversitesi, geliştireceği dijital uygulamayla kendi Metaverse ekosistemini geliştiren ilk üniversite olarak, üniversite içi harcamalarda da token sistemine geçecek. Üniversite bununla birlikte yakın gelecekte Haliç Universe Kripto Parası ile farklı bir yaklaşım gözeterek ödeme de kabul edecek.

Haliç Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Zafer Utlu konuya ilişkin olarak, “Üniversite olarak Metaverse’ü şimdiden geleceği tasarladığımız bir alan olarak görüyoruz. Bu doğrultuda; gençlerin bilgi ve becerileri olduğu kadar ilgi alanlarını da profesyonel ve akademik mecralara çekmek amacıyla 2022-2023 eğitim-öğretim yılı itibarıyla yetenekli adaylara Metaverse bursu vereceğimizi açıklamaktan mutluluk duyuyorum” dedi.

4- NFT’LERİN EN ÇOK KULLANILDIĞI 5 SEKTÖR

.png

Blok zinciri teknolojisiyle güvence altına alınmış dijital varlıklar birçok sektörü etkilemeye devam ediyor. Bu doğrultuda NFT'lere yönelik modadan müziğe, oyunlardan, tedarik zincirine kadar birçok alanda uygulama çeşitliliğinin de arttığı görülüyor. Metaverse için sosyal NFT pazar yeri Orderinbox’ın CEO’su Doğu Taşkıran, yaratıcı ekonomiye NFT’lerle katılanların en çok ilgi gösterdiği 5 alanı ve oluşturduğu etkileri şu şekilde sıraladı:

1- Müzik piyasası NFT’lerle kitlelere farklılık yaratıyor

Müzik endüstrisini önemli ölçüde değiştirme potansiyeline sahip olan NFT’ler üzerinde çalışan birçok içerik üreticisi ve sanatçı bulunuyor. NFT'ler üzerinden şarkıları ve albümleri tokenize etmek, ek gelir kaynağı yaratmak için sınırlı dijital ürünler satmak, içerik oluşturuculara, sanatçılara, yapımcılara telif ücreti sağlamak ya da hayranlara özel deneyimler yaşatmak gibi birçok avantaj yaratılıyor.

2- Moda artık NFT’ye yakışandır…

Artık kıyafetler, ayakkabılar ya da takılar, koleksiyon parçaları olarak kullanılabiliyor, sanal evrenlerde bir arkadaşla buluşurken, parti yaparken veya bir toplantıya katılırken birinin giyebileceği sanal giysiler olarak kullanılabiliyor. Öyle ki global lüks moda markaları metaverse için ürünlerinin NFT sürümlerini yeni koleksiyonlar olarak sunmaya başladı.

3- Oyna ve kazan dönemi başladı

NFT tabanlı oyna-kazan oyunları geçen yıl büyük bir ilgi gördü. Öyle ki 2021'in ilk çeyreğinde oyun NFT'lerinin üzerinden 600 milyon doların işlem gördüğü tahmin ediliyor. Avatarlar, görünümler ve silahlar gibi oyun içi öğeler, oyunculara oyunu değiştiren veya kozmetik faydalar sağlamak için blok zincirinde oluşturulabilirken, NFT pazar yerleri oyuncuların bu öğeleri satın almalarını, satmalarını veya takas etmelerini sağlıyor.

4- Sanal evrende arazi satın alımları gerçekleşiyor

Metaverse hemen hemen her sektörü etkiliyor. Piyasa değerinin de gelecekte 1 trilyon dolara ulaşması bekleniyor iken, Metaverse sanal emlak piyasasının 2028 yılına kadar yüzde 31'den fazla büyüme gerçekleştirileceği öngörülüyor. Sanal araziler NFT'ler aracılığıyla alınıp satılırken, o parselin mülkiyetini temsil eden NFT de alıcının cüzdanına aktarılıyor.

5- Tedarik zinciri iyileştiriliyor

NFT'ler, ürünlerin meta verilerini blok zincirinde depolayarak, verilerin ortadan kaldırılmasını ve yetkisiz veri manipülasyonunu önleyerek tedarik zinciri operasyonlarını iyileştirmek için kullanabiliyor. Malların çıkış noktasından varış noktasına kadar uçtan uca takibi de ayrıca sağlanabiliyor.

5- METAVERSE’E ÖZEL SANAL OYUN ALANI: “SPACE TYCOON”

.png

Samsung, küresel metaverse platformu Roblox üzerinde oluşturduğu yeni sanal oyun alanı Samsung Space Tycoon’u tanıttı. Samsung’un Metaverse’deki yeni sanal oyun alanı Space Tycoon, kullanıcıların Samsung ürünlerini uzay karakterleriyle birlikte kullanarak, yeni bir deneyim yaşamalarını amaçlıyor. Space Tycoon, tasarım ve işlevsellik özelliklerini “tycoon” tipi kurumsal simülasyonlardan alarak, kullanıcıların kendi oyunlarını geliştirebilecekleri ve oynayabilecekleri sanal bir oyun alanı olarak konumlanıyor.

Samsung Uzay İstasyonu'nda yer alan Space Tycoon, çeşitli kaynakların bulunduğu Madencilik Bölgesi, oyun öğelerinin bulunduğu mağaza ve ürünlerin üretildiği bir laboratuvar olmak üzere üç özel sanal oyun alanından oluşuyor. Kullanıcılar Space Tycoon üzerinde, çıkardıkları kaynakları kullanarak Galaxy telefonlar, çeşitli TV ve ev aletleri olmak üzere çeşitli Samsung ürünlerini tasarlayarak, oyun öğeleri satın alabiliyor veya geliştirebiliyor.

Kullanıcılar, gerçek hayattaki ürünlerle oyuna başladıktan sonra yaratıcılıklarını kullanarak, ürünleri oyunda kullanabilecekleri aletlere dönüştürebiliyor. Örneğin, katlanabilir Galaxy Z Flip akıllı telefon, bir çantaya ya da bir scooter’a dönüşürken, kullanıcılar Jet Bot elektrikli süpürgeyi bir hoverboard’a, The Sero lifestyle ekranı tek kişilik bir helikoptere çevirebiliyor. Mevcut mağazada 20’nin üzerinde Samsung ürünü bulunuyor ve satın alınan ürünlerin renkleri, oyunda atlanan seviyeye bağlı olarak değişebiliyor.

6- EĞİTİMİ METAVERSE’E TAŞIYAN DİJİTAL ÖĞRENME PLATFORMU

Görsel çözüm sağlayıcısı ViewSonic, öğrencilere kişiselleştirilmiş avatarlar aracılığıyla güvenli bir dijital öğrenme platformu sunduğu metaverse’ünün beta sürümünü çıkardı. Ortaokul ve üstü eğitim grupları için tasarlanan UNIVERSE by ViewSonic adlı ürün, öğrencilerin fiziksel alanda bir arada olamayacağı zamanlarda, aidiyet duygusunu teşvik ederek katılımı ve işbirliğini artırmaya odaklanıyor. Mekansallaştırılmış ses, ekran ve kamera paylaşımı gibi işlevlerle birlikte bireysel ve grup tartışmasını destekleyen ürün ile ders ve konuların dijital ortamda interaktif olarak işlenmesi mümkün oluyor.

3D sanal bir ortam oluşturulan platformda, içeriğinde bulunan sınıflar, amfiler ve iş birliği alanları ile öğrenciler kişiselleştirilmiş avartarlarıyla kendilerini ifade edebiliyor. Öğrenciler sezgisel kontrollerle, dijital kampüste gezinebiliyor, sınıf arkadaşlarıyla kişisel bağlantılar geliştirebiliyor. Ayrıca iletişim; özel ve grup sohbetleri, emojiler ve gerçekçi mekansallaştırılmış ses aracılığıyla sezgisel olarak yürütülebiliyor.

Dijital öğrenme platformu, masaüstü bilgisayarlarda, dizüstü bilgisayarlarda ve tabletlerde (iPad) herhangi bir ek aksesuar gerektirmeden kullanılabiliyor. Bağlantı başına yalnızca 500Kbps gerektiren platformun, Android ve MacOS sürümlerinin de yakın gelecekte çıkarılması planlanıyor.