"NFT, Metaverse ve Öteki Şeyler"de bu hafta: Madonna, 'Bu dünyada ben de varım' dedi…
"NFT dünyasında ben de varım' diyen dünya starı... Blockchain tabanlı oyunlar için el sıkışan iki dev... Çocuklara metaverse'te kodlama eğitimi... Metaverse'ün yatırım fonu da çıktı... Dolandırıcıları da iş başında olan metaverse'ü bekleyen 5 kritik soru... Otizm Farkındalık Günü için NFT satışı ile destek... "2025'i bekleyen treni kaçırır mı?" ve daha fazlası... Teknoloji dünyasında metaverse, blockchain ve NFT odaklı yenilikleri ve gelişmeleri ele aldığımız haftanın özeti, "NFT, Metaverse ve Öteki Şeyler" ile karşınızdayız. İşte Habertürk'ten Necdet Çalışkan'ın hazırladığı öteki evrende haftanın öne çıkanları...
- 1
1- 570 BİN DOLAR SAYDI, NAZAR BONCUĞUNU KOYDU!
NFT dünyasına ayak basan ünlüler kervanına pop müziğinin efsane ismi Madonna da katıldı. Ünlü şarkıcı, Twitter ve Instagram hesabı üzerinden yaptığı paylaşımla “Sonunda Metaverse’e girdim” dedi. NFT dünyasına ethereum blok zinciri üzerine inşa edilen NFT koleksiyonu Bored Ape ile adım atan Madonna, “Sonunda Metaverse’e girdim. Kendi Maymunum! Teşekkürler moonpay. Hepimizin nazardan korunmaya ihtiyacı var” dedi.
Madonna, NFT tabanlı avatar üretip satan platform Bored Ape Yacht Club'ın çizgi - maymun türevi profil resmini, son dönemde ünlü isimler adına önemli satın alımlar yapan kripto ödeme ödeme kuruluşu MoonPay aracılığıyla satın aldı. NFT pazar yeri OpenSea’nin verilerine göre bu profil resmi Madonna’ya 180 ETH’ye, diğer bir ifadeyle yaklaşık 570 bin dolara maloldu. Ünlü şarkıcı, bir servete malolan yeni avatarını Twitter hesabında da hemen kullanmaya başladı.
- 2
2- METAVERSE’DE 1000 ÇOCUĞA KODLAMA EĞİTİMİ VERECEKLER
Türkiye Vodafone Vakfı ve Habitat Derneği’nin ortak projesi “Yarını Kodlayanlar”da metaverse ortamında kodlama eğitimleri verilmesine başlandı. Proje kapsamında metaverse ortamında kodlama eğitimleri verilmesine başlandı. Buna göre, proje katılımcısı 13 yaş üzeri çocuklar Scratch ile kodlama eğitiminin ilk adımı olan algoritma eğitimini metaverse’de alacak. Sanal Gerçeklik (VR) gözlükleri kullanılarak gerçekleştirilecek eğitimlerde, algoritma ve kodlama mantığının anlaşılması, algoritmik düşünme becerilerinin geliştirilmesi, yazılımların arkasındaki algoritmanın farkına varılması konuları ele alınacak. Metaverse’de ortalama 45-60 dakika sürecek seanslar sonrasında eğitimlere bilgisayarlarda devam edilecek. “Yarını Kodlayanlar” kapsamında belirli köy okullarında kurulan teknoloji sınıflarında düzenlenecek eğitimlerle Nisan-Aralık döneminde 1000 çocuğa ulaşılması hedefleniyor.
Verilen bilgiye göre metaverse'de, kullanıcılar Sanal Gerçeklik (VR), Artırılmış Gerçeklik (AR), Yapay Zekâ, sosyal medya ve dijital para birimi gibi teknolojileri kullanarak fiziksel dünyanın özelliklerini taklit eden sanal bir dünyada dolaşıyor. Hızla gelişen metaverse’de 2020’den günümüze sanal para cüzdanı olan kişi sayısı 10 kat artışla 50 bine ulaşırken; sanal arazi, NFT ve sanal ürünler piyasası 200 milyon doları aştı.
- 3
3- NFT VE BLOCKCHAIN TABANLI OYUNLAR GELİŞTİRECEKLER
Popüler olan battle royale oyunu PUBG: BATTLEGROUNDS yaratıcısı KRAFTON, Inc., merkeziyetsiz blockchain platformu Solana Labs ile blokchain tabanlı oyun ve hizmetlerin tasarımını ve pazarlamasını desteklemek için bir iş anlaşması imzaladığını duyurdu. Anlaşma ile KRAFTON ve Solana Labs, blockchain ve NFT bazlı oyun ve hizmetlerin geliştirilmesi ve işletilmesi için uzun vadeli bir iş birliği ilişkisi kurmaya hazırlanıyor. İki şirket blockchain oyunlarının ve çeşitli blockchain teknolojilerinin pazarlaması ve tasarımında ve de ayrıca yatırım fırsatları konusunda ortaklaşa iş birliği yapacak.
KRAFTON geçen ay PUBG: BATTLEGROUNDS'dan edindiği operasyon deneyimine dayanarak Web 3.0 ve NFT alanına giriş yapacağını açıklamıştı. Bu süreçten beri şirket, Seoul Auction Blue, XX Blue ve NAVER Z (Zepeto) de dahil olmak üzere NFT, metaverse ve blockchain ile ilgili diğer alanlardan ortaklarla yatırımları ve iş birliklerini duyurdu.
-
- 4
4- BANKALAR METAVERSE’E YAVAŞ YAVAŞ ISINIYOR
Aktif Bank, dijital bankası N Kolay ile isim sponsoru olduğu N Kolay İstanbul Yarı Maratonu’nun basın toplantısını eş zamanlı olarak metaverse’te Decentraland platformundaki Aktif Bank’a ait alanda gerçekleştirdi. Metaverse’te platforma uygun farklı projeler geliştirmeyi amaçlayan Aktif Bank, öncelikli olarak spor ve eğlence biletleme platformu markası Passo ile bu evrende yeni deneyimler sunmayı hedefliyor.
Metaverse’ün hayatımıza girmesiyle birlikte bankacılıkta da yeni bir mecra ile karşı karşıya olduklarını belirten Aktif Bank Müşteri Deneyimi ve İletişim Grup Başkanı Gamze Numanoğlu, “Metaverse’teki deneyimin inşasında gaming ve tasarım konularında uzmanlaşmış ve son dönemde Metaverse projelerine odaklanmış Black Studio ile iş birliği yaptık. İlk etapta, Lifestyle SuperApp’e dönüşüm yolculuğuna çıkardığımız etkinlik biletleme markamız Passo ile bu platformda yenilikçi projeler geliştiriyoruz, çok yakında duyuracağız. Metaverse, etkinlik, biletlerin NFT token olabilmesi gibi tüm bu bileşenlere bakınca, bu platforma çok uygun bir deneyim tasarımı sürecinde olduğumuzu söyleyebilirim. Kasım ayındaki N Kolay İstanbul Maratonu ile ilgili de Metaverse’te sürpriz projeler tasarlıyoruz” dedi.
- 5
5- ‘2025’İ BEKLEYEN TRENİ KAÇIRIR’
Deloitte Kanada’nın Teknoloji, Medya ve Telekomünikasyon (TMT) Araştırma Direktörü Duncan Stewart, akıllı telefondan sonraki ‘yeni büyük şey’ olarak tanımlanan ‘metaverse’ün vaat ettiği geleceği değerlendirdi. Deloitte’un hazırladığı ‘TMT Öngörüleri 2022’ raporunun tanıtımı için İstanbul’da bulunan Stewart, yatırım bankalarının tahminlerine göre ‘metaverse’ün firmalar için 8 trilyon dolarlık fırsat barındırdığını söyledi. Halen birçok firmanın metaverse’ün parçası olmak için iş birlikleri ve ortaklıklara gittiğini hatırlatan Stewart, “Şu anda milyonlarca insanın avatarlarıyla yer aldığı, oyun oynadığı, yeni arkadaşlar edindiği, partilere ve konserlere gittiği, alışveriş ve ticaret yaptığı çok sayıda sanal dünya bulunuyor. Bunların büyük kısmını oyun uygulamaları oluşturuyor. Ancak satın alınan avatarlar, ürünler, hizmetler ve üye olunan sosyal gruplar bu oyun uygulamalarının ‘kapalı bahçelerinde’ hapis durumda” dedi.
Teknoloji, medya ve telekom firmaları bu yıldan itibaren metaverse’te nelere yatırım yapacaklarına karar verip harekete geçmelerinin önemine değinen Stewart, “Şu an geç olmasa da 2025’e kadar harekete geçmeyenler çok geç kalmış olacak” dedi.
- 6
6- NFT, METAVERSE, UYDU, DEEPFAKE... SALDIRILARI ARTACAK
Bitdefender, Berqnet ve Narbulut tarafından gerçekleştirilen siber güvenlik toplantısında konuşan Bitdefender’in Türkiye distribütörü Laykon Bilişim’in Operasyon Direktörü Alev Akkoyunlu, bu yıl şirketlerin karşılaşacağı siber saldırılara ilişkin öngörüleri paylaştı. Akkoyunlu, siber suçluların 2022’de metaverse, NFT, kripto para birimleri, uydular, deepfake ve daha fazlasıyla saldırı için yeni fırsatlar yaratacaklarını söyleyerek, bu yıl sık öne çıkması muhtemel siber güvenlik tahminlerini sıraladı.
NFT’ler’in herkes gibi siber saldırganların da odağında olduğunu söyleyen Alev Akkoyunlu, Metaverse’ün siber suçlular için yeni bir saldırı zeminine dönüşeceğini, uydular gibi uzaydaki nesnelere yönelik saldırılar artacağını, tedarik zincirini sekteye uğratacak saldırıların büyümeye devam edeceğini, deepfake’in oltalama saldırılarının inandırıcılığını artıracağını ve kripto para birimlerinin yine hedefte olacağını anlattı.
-
- 7
7- METAVERSE’ÜN YATIRIM FONU DA ÇIKTI
Portföy yönetim şirketi Garanti BBVA Portföy, gelecekte internetin yerini alması beklenen, sanal ve gerçek dünyanın yeni oluşumu metaverse’ü odağına alarak Türkiye’de bir ilk olan “Garanti Portföy Metaverse ve Yeni Teknolojiler Değişken Fon’unu (MET)” kurduğunu duyurdu. Yeni kurulan bu Fon’da Metaverse teknolojilerini kullanan, destekleyen, bu teknolojilere yönelik Ar-Ge faaliyetlerinde bulunan, teknoloji, bilgi teknolojileri, teknolojik donanım, iletişim, telekomünikasyon, elektronik ticaret, biyoteknoloji, medikal teknoloji, yazılım sektörlerindeki şirketler yer alıyor.
Metaverse’ün üzerine eğildikleri özel bir alan olduğunu söyleyen Garanti BBVA Portföy Genel Müdürü Sinem Edige, “Metaverse; blockchain, kripto varlıklar, sanal gerçeklik, yapay zeka ve nesnelerin interneti gibi birçok teknolojinin birleşiminden oluşuyor. Son dönemde artırılmış ve sanal gerçeklik teknolojisinin ağırlıklı olarak oyun sektöründe kullanıldığını ve büyük teknoloji şirketlerinin bu alana yatırım yapmaya başladığını da görüyoruz. Henüz başlangıç aşamasında olan metaverse, yeni kullanım alanlarıyla gelecekte tüketici ve işletmelerin davranışlarının dönüşümünü sağlayabilir. Biz de yeni trendleri takip eden yatırımcıların alternatif ürün beklentilerine hizmet edecek şekilde Türkiye’de ilk ve tek olan Metaverse ve Yeni Teknolojiler Değişken Fon’unu hayata geçirdik” dedi.
- 8
8- METAVERSE’Ü BEKLEYEN 5 KRİTİK SORU
Uluslararası denetim ve danışmanlık şirketi EY (Ernst & Young), metaverse’ün heyecan verici fırsatların yanı sıra bir takım kritik riskler ve zorluklar da içerdiğine dikkat çekti. Henüz emekleme aşamasında olan metaverse’ün büyük bir dönüştürücü potansiyele sahip olduğuna değinen EY Türkiye Danışmanlık Hizmetleri Bölüm Başkanı Gökhan Gümüşlü, “Metaverse, tıpkı mobil internetin yükselişine benzer şekilde, şirketlerin müşteri katılımı, marka bilinci oluşturma, ürün geliştirme, inovasyon ve nihayetinde tüm iş modellerine yönelik yaklaşımlarında radikal değişimler getirebilir. Metaverse, kamu hizmetleri, eğitim, turizm ve kültürel etkinlikler de dahil olmak üzere daha zengin etkileşimler için potansiyel taşıdığı gibi, ortaya çıkabilecek çeşitli riskler ve zorluklar da söz konusu” dedi. EY’nin notunda, insan deneyiminin bir sonraki sınırı olarak da tanımlanan metaverse’ün gelecekteki rotasını tayin edecek 5 kritik soru ise şöyle sıralandı:
1. Metaverse işletmeleri ve iş süreçlerini nasıl dönüştürecek?
2. Düzenleyiciler metaverse’e ne kadar hazır?
3. Metaverse, deneyimleri nasıl yeniden şekillendirecek?
4. Metaverse sürdürülebilirlik için hangi yeni boyutları açacak?
5. Metaverse uygulamaları dünya çapında nasıl gelişecek?
- 9
9- METAMASK DOLANDIRICILARI İŞ BAŞINDA
NFT'lerin yükselişiyle birlikte MetaMask, kullanıcıların NFT pazarlarıyla etkileşim kurarak Ethereum hesaplarını yetkilendirmelerine izin vermesi nedeniyle kullanıcıların dikkatini çekti. Siber güvenlik kuruluşu Kaspersky tarafından tespit edilen dolandırıcılık kampanyasında kurbanlar, hesaplarının bloke edileceğine dair uyarı içeren bir e-posta alıyor. Blokenin önlenmesi için kullanıcılardan kimlik avı bağlantısını tıklayarak hesaplarını doğrulamaları isteniyor. Kimlik avı sayfası, yalnızca "MetaMask" adını ve logosunu değil, aynı zamanda diğer markaların adlarını da içeren bir etki alanını kullanarak orijinal MetaMask tasarımını taklit ediyor. Cüzdanın blokesini kaldırmak için dolandırıcılar kurbanın cüzdanın güvenliğini sağlayan kişisel başlangıç cümlesini (12 veya 24 kelimelik gizli bir cümle, seed phrase) bir şifre ve özel anahtarla birlikte istiyor.
Kullanıcı bu gizli ifadeyi paylaştığında gerçek MetaMask web sitesine yönlendiriliyor, ancak hesapları ve tüm birikimleri çoktan dolandırıcıların eline geçmiş oluyor. MetaMask seed phrase hırsızlığı kampanyasının tespit edilebilecek tüm yaygın hileli planların belirtilerine sahip olduuğa dikkat çeken Kaspersky Güvenlik Uzmanı Roman Dedenok "Dilbilgisi, yazım hataları ve yanlış alan adları dolandırıcıları her zaman ele verir” diyor.
-
- 10
10- PAZARLAMA İÇİN NFT PLATFORMU KURDULAR
Teknoloji ve bilişim basınının deneyimli isimlerinden Mesut Çevik ve Ahmet Usta, ELYT isimli blokchain tabanlı müşteri sadakat ve pazarlama platformu çözümünü duyurdu. İspanya’nın Barselona kentinde düzenlenen Avalanche Summit etkinliği ile eş zamanlı olarak tanıtılan ELYT, markaların ve influencer'ların NFT’leri etkin kullanmaları için yenilikçi araçlar sunacak.
Kullanıcılara, teknik bir altyapı yatırımı yapmadan NFT oluşturup, paylaşma imkanı sunacak olan platforma sosyal medya hesapları ile bağlanarak, marka ve influencer'ların sunduğu NFT’lerin sahibi olabilecek ve NFT’lerini bu platform üzerinde diğer kullanıcılarla takaslayabilecekler.
- 11
11- TUVALDEN PİKSELE PROJESİYLE TODEV’E DESTEK
İGA İstanbul Havalimanı, 2 Nisan Dünya Otizm Farkındalık Günü kapsamında Türkiye Otistiklere Destek ve Eğitim Vakfı (TODEV) ve Upfilts teknoloji partneri iş birliğiyle hayata geçirdiği “Hayaller Dijitale Taşınıyor – Tuvalden Piksele” projesini duyurdu. Proje kapsamında otizmli çocuklar havalimanının erişilebilir hizmetlerini deneyimleme fırsatı yakalarken, proje kapsamında ortaya çıkan eserlerin NFT’lerinin her biri 1000 dolardan satıldı ve NFT satışlarından elde edilen tüm gelir TODEV’e bağışlandı.
Terminal bölgesindeki İstanbul yazısı önünde yer alan serginin açılışını gerçekleştiren İGA İstanbul Havalimanı CEO’su Kadri Samsunlu, “Çocuklarımızın hayal dünyasını böyle bir teknoloji ile görebilmek, onları daha iyi anlamak hepimiz için çok değerli” ifadelerini kullandı.