Koyun türleri, cinsleri ve özellikleri: Koyun türleri ve çeşitleri nelerdir?
Köpeklerle birlikte ilk evcilleştirilen hayvanlardan bir tanesi olan koyun; toynaklı hayvanlar familyasına ait olan otobur bir hayvandır. Vücut büyüklüklerine göre farklılık gösteren ve bazı türlerinde az gelişmiş boynuzlara da sahip olabilen koyun özellikleri nelerdir? Koyun türleri ve cinsleri hangileridir? Ayrıntılar içeriğimizin devamında...
Oldukça sağlam bir kürke sahip olması sebebiyle, dokumacılık sektöründe de faydalanılan koyunlar, dünyanın farklı bölgelerinde yetişerek günümüze kadar gelmiş hayvan türlerinden bir tanesidir. Koyunlar sahip oldukları birtakım özelliklere ve verimlerine bağlı olarak sınıflandırılmış olan hayvanlardır. Peki, etçi koyun ırkları hangileridir? Yerli koyun ırkları nelerdir? İşte, tüm detaylar...
Koyun Irkları
Tahmini olarak günümüzden 8000 yıl önce ehlileştirilmiş olan evcil koyunun 200’den fazla ırka sahip olduğu bilinmektedir. Sayıları 200’ü bulan bu koyun ırkları tüm dünyada tüylerine göre, verimine göre ve kuyruk yapısına göre 3 ayrı sınıf altında toplanmışlardır. Gevişgetirenler familyasının en kalabalık üyesi olan koyunların sayısı, 1.2 milyarı bulmaktadır.
Koyun Özellikleri
Koyunlar farklı coğrafyalarda bulunan, bitkisel besinler yoluyla beslenen ve sürü oluşturmaya meyilli olan bir hayvan türü olarak öne çıkmaktadır. Süt, et ve yün için yetiştirilen koyunların vücutları oldukça kalın olan bir tüy tabakası ile kaplıdır. Yaklaşık 7 ile 12 yıllık bir yaşam süresine sahip olan koyunlar, iyi bakılmaları halinde 15 yıl kadar yaşayabilmektedirler.
Koyun türlerinin avlanma ya da beslenme durumları ise türlere ve yaşadıkları alana göre farklılık gösterebilmektedir. Çiftliklerde kontrollü olarak beslenen koyunlar genel olarak yulaf ile beslenirlerken, doğal ortamlarda yer alan koyunlar ise bitkilerin yaprakları ve ot örtüleri ile beslenmektedirler.
Koyun Türleri
Dünyanın farklı coğrafyalarında evcil ve yabani olmak üzere sayıları 200’e varan koyun türü olduğunda daha önce bahsetmiştik. Şimdi gelin, bu 200 tür içinde öne çıkan koyun cinsleri nelermiş birlikte göz atalım.
Argali
Kazakistan, Tacikistan, Altay Dağları gibi coğrafyalarda yaşayan yabani bir koyun türü olan argali; yaşayan koyunların en irilerinden bir tanesi olarak öne çıkmaktadır. Bu koyun türünün yerden yüksekliği 1.25 metre, ağırlığı ise 250 kilograma kadar varabilmektedir.
Evcil Koyun
Eti, sütü ve yünü için yetiştirilen bu koyun türünden yılda 6 milyon ton et, 8 milyon ton süt elde edilmektedir.
Mouflon
Ana vatanı Güney Asya olan bu koyun türü, evcil koyunların atası olarak kabul edilmektedir. Günümüzde Orta ve Doğu Avrupa’da kendine yaşam alanı bulmuş olan bu tür, 12 ile 15 yıl arasında bir yaşam süresine sahiptir.
Amerika Yaban Koyunu
Kuzey Amerika’da yaşayan bu yaban koyunu türü, keçiler kadar olmasa da tırmanmada da oldukça başarılıdırlar.
Dall Koyunu
Ağırlıklı olarak Alaska ve Kanada’da yaşayan bu koyun türü, tamamen beyaz olan kürkü ile dikkat çekmektedir.
Etçi Koyun Irkları
Etçi koyun ırkları, verimlerine göre sınıflandırılmış olan koyun ırklarından bir tanesidir. Yüzyıllardır süren melezleştirme sonucu günümüze kadar gelen ve besiciliği yapılan etçi koyun ırkları şu şekildedir:
Süt Koyunu Irkları
Koyunlar üzerinde yapılan verim yönlerine göre sınıflandırmada, öne çıkan alt sınıflardan biri de süt koyunlarıdır. Adından da anlaşılacağı üzere süt üretiminde kullanılan süt koyunu ırkları şunlardır:
Yerli Koyun Irkları
Doğal koşulları ve tarım yapısı olarak, hayvancılığa oldukça müsait bir ülke olan Türkiye’deki koyunların, yaklaşık olarak %90’ı yerli ırklardan meydana gelmektedir. Türkiye’de öne çıkan yerli koyun ırkları şu şekilde listelenebilir:
