İşten atılan işçiye günde 2 saat yeni iş arama izni
İşçilerin, işten atıldıklarında veya kendileri işten ayrılacakları zaman ihbar süresi içinde yeni iş arama izni hakkı bulunuyor. İşçi bu izni her gün belli saatler arasında kullanabileceği gibi, toplu olarak da kullanabilir. Yeni iş arama iznini kullandırmayan işveren, işçiye ayrıca ücret ödemek zorunda. Habertürk yazarı Ahmet Kıvanç, çoğu işçinin bilmediği yeni iş arama izniyle ilgili yazdı
Çalışanların işe başlamaları ve işten ayrılmalarına ilişkin tüm ayrıntılar İş Kanunu ile düzenlenmiştir. 4857 sayılı İş Kanunu’nun 27. maddesi, işçilerin yeni iş arama izni hakkını düzenliyor. Buna göre, ihbar süresi içinde işveren, işçiye yeni iş bulması için gerekli olan iş arama izni vermek zorunda. İş arama izninin iş saatleri içinde ve ücret kesintisi yapılmadan verilmesi gerekir. İş arama izninin süresi günde 2 saatten az olamaz. İşçi isterse iş arama izin saatlerini birleştirerek toplu kullanabilir.
İş arama iznini toplu kullanmak isteyen işçi, bunu işten ayrılacağı günden evvelki günlere rastlatmak ve bu durumu işverene yazılı olarak bildirmek zorunda.
YA İZİN YA ÜCRET
İşveren yeni iş arama iznini vermezse veya eksik kullandırırsa, o süreye ilişkin ücret işçiye ödenir. İşverenin, iş arama izni esnasında işçiyi çalıştırması halinde, normal ücretine ilaveten çalıştırdığı sürenin ücretini yüzde 100 zamlı ödemesi gerekir.
Örneğin aylık net ücreti 3 bin lira olan işçinin saatlik normal ücreti (haftada 45 saat üzerinden) 16.67 liradır. İş arama iznini kullandırmayan işveren, saat başına 33.33 TL ödemek zorunda kalır. İşveren ödemediği takdirde işçi bunu dava konusu yapabilir.
İŞ ARAMA İZNİ NASIL HESAPLANIR?
Yeni iş arama izni, işçinin ihbar süresine göre belirlenir. Her işçinin ihbar süresi de o işyerindeki çalışma süresine göre değişir.
İhbar süresi, bir işyerinde altı aydan az çalışan işçi için 2 haftadır. Çalışma süresi 6 aydan 1.5 yıla kadar olan işçi için dört hafta; 1.5 yıldan 3 yıla kadar olan işçi için altı hafta; 3 yıldan fazla olan işçi için de sekiz hafta ihbar süresi vardır. Bu süreler asgari sürelerdir. Sözleşmelerle ihbar süresi uzatılabilir. Nitekim toplu iş sözleşmesi ile ihbar sürelerinin 20 haftaya kadar çıktığı da olabiliyor.
Yasal düzenlemeye göre, üç yıldan fazla çalışan bir işçi işten çıkartılacağı zaman sekiz hafta önceden yazılı bildirim yapılması gerekir. İşçi bu iki ay boyunca günde asgari 2 saat yeni iş arama izni hakkına sahip. İşçi o dönemde ister iş arasın isterse aramasın, bu onun yasal hakkı. Haftada 6 işgünü olduğu dikkate alınırsa, iki ay ihbar süresi bulunan işçiye en az toplam 96 saat yeni iş arama izni verilmesi gerekir.
İşçi bu izni günlük olarak değil de toplu kullanmak isterse 1 gün 7.5 saat kabul edilerek 13 iş günü izinli sayılır.
İZİN PARASI VERİLMEZSE İHBAR GEÇERSİZ SAYILIR MI?
Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin çeşitli dosyalarla ilgili verdiği kararlara göre, işçiye ihbar süresi içinde yeni iş arama izninin kullandırılmaması, ihbar bildiriminin tamamen geçersiz olduğu sonucunu doğurmuyor. Ancak, kullandırılmayan iş arama izin sürelerine ilişkin ücretin ayrıca ödenmesi gerekiyor.
İŞVEREN ÇALIŞMA BELGESİ VERMEK ZORUNDA
İşten ayrılan işçiye, işveren tarafından işinin çeşidinin ne olduğunu ve süresini gösteren bir belge verilmesi gerekir. Belgenin vaktinde verilmemesinden veya belgede doğru olmayan bilgiler bulunmasından zarar gören işçi veya işçiyi işine alan yeni işveren eski işverenden tazminat isteyebilir.
