İş yerini devreden işverenin kıdem tazminatı sorumluluğu 2 yıl devam eder
İş yeri devirlerinde işçinin kıdem tazminatından devreden ve devralan işveren sorumludur. Devreden işverenin bazı yükümlülükleri 2 yıl sonra sona eriyor. Ancak, Yargıtay, devreden işverenin sorumluluğunun kıdem tazminatında 2 yıl sonra da devam edeceği görüşünde. Devreden işverenin sorumluluğu, devrettiği tarihteki hizmet süresi ve ücret ile sınırlı. Habertürk'ten Ahmet Kıvanç, çalışanlardan çok sık gelen "İş yeri devrinde kıdem tazminatından kim sorumludur?" sorusuna, Yargıtay kararları ile birlikte yanıt aradı.
Döviz kuru ve faizde yaşanan hızlı artış işletmeleri zor durumda bırakırken, iş yeri devirleri de artıyor. Çalışanlar, iş yeri devrinde yılların birikimi olan kıdem tazminatlarının ne olacağını merak ediyor. Kıdem tazminatı, 1475 sayılı eski İş Kanunu’nda düzenleniyor. Bu kanunun sadece kıdem tazminatıyla ilgili 14. maddesi yürürlükte bulunuyor. Söz konusu maddeye göre, işyerlerinin devir veya intikali halinde işçinin kıdemi, o işyeri veya işyerlerindeki hizmet sürelerinin toplamı üzerinden hesaplanıyor. İş yerinin devri veya herhangi bir suretle el değiştirmesi halinde işlemiş kıdem tazminatlarından her iki işveren sorumlu. Ancak, iş yerini devreden işverenlerin bu sorumlulukları işçiyi çalıştırdıkları sürelerle ve işçinin devir esnasındaki ücret seviyesiyle sınırlı.
4857 sayılı yeni İş Kanunu’nun 6. maddesinde ise işyerinin devrinde, mevcut iş sözleşmelerinin bütün hak ve borçları ile birlikte devralana geçeceği öngörülüyor. Maddeye göre, devirden önce doğmuş olan ve devir tarihinde ödenmesi gereken borçlardan devreden ve devralan işveren birlikte sorumlu. Ancak, devreden işverenin bu yükümlülüklerden sorumluluğu devir tarihinden itibaren iki yıl ile sınırlı.
KIDEM TAZMİNATINDA ESKİ İŞVERENİN SORUMLULUĞU İKİ YILDAN SONRA DA SÜRER
Habertürk'ten Ahmet Kıvanç'ın haberine göre, 4857 sayılı Kanun’daki 2 yıl sınırı konusunda anlaşmazlık yaşanıyor. İş yerini devreden işverenler, kendi dönemlerinde 20 yıl çalışmış olsalar da işyerini devrettikten iki yıl sonra ayrılan işçinin kıdem tazminatıyla ilgili sorumluluk almıyor. Devralan işveren iki yıl sonra iflas ederse, eski işveren de ödemeye yanaşmazsa işçi yaşam boyu emeğinin karşılığı olan kıdem tazminatını kaybedebiliyor.
Ancak, Yargıtay eski işverenin sorumluluğunun 2 yıldan fazla olduğu yönünde kararlar veriyor. Yargıtay 22. Hukuk Dairesi’nin 26 Nisan 2018 tarihli, 2018/9860 sayılı kararında, kıdem tazminatıyla ilgili 1475 sayılı eski İş Kanunu’nda devreden işverenin sorumluluğu bakımından bir süre öngörülmediğine dikkat çekildi. Kararda, 4857 sayılı yeni İş Kanunu’nda sözü edilen devreden işveren için öngörülen iki yıllık süre sınırlamasının, kıdem tazminatı bakımından söz konusu olamayacağı vurgulandı. Yargıtay kararında, kıdem tazminatının işyeri devri öncesi ve sonrasında geçen sürenin tamamı için hesaplanması, ancak devreden işveren bakımından kendi dönemi ve devir tarihindeki ücret ile sınırlı sorumluluk belirlenmesi gerektiği kaydedildi.
İŞYERİ DEVRİNDE KIDEM TAZMİNATI NASIL HESAPLANACAK?
Devredilen bir işyerinde eski ve yeni işverenin kıdem tazminatı sorumluluğunun nasıl hesaplanacağını bir örnekle anlatalım. Örneğin, 1 Ocak 1995 tarihinde işe başlayan işçinin, işyerinin devredildiği 1 Ocak 2015 tarihindeki ücreti brüt 2 bin TL olsun. İşçinin işten ayrıldığı 1 Ocak 2018 tarihinde brüt ücreti 2 bin 500 TL ise 23 yıl üzerinden toplam 57 bin 500 TL kıdem tazminatı ödenmesi gerekiyor. Bu durumda eski işverenin sorumluluğu, işyerini devrettiği tarihteki 2 bin TL brüt ücret üzerinden 20 yıl için 40 bin lira olacak. Kalan 17 bin lirayı da yeni işveren ödeyecek.
İŞYERİ DEVRİ İSTİFA HAKKI VERMEZ
Bir işyerini devreden veya devralan işveren, bu devirden dolayı işçilerin iş sözleşmesini feshedemez. İşyerinin devri işçiye de iş akdini fesih hakkı vermez. Ancak işveren ekonomik ve teknolojik sebeplerle, ya da iş organizasyonu değişikliğini gerekçe göstererek işten çıkarma yapabilir.
