İran-İsrail gerilimi sonrası analistlerin petrol tahminleri nasıl?

İran'ın İsrail'e yönelik saldırısı sonrası petrol fiyatları biraz yükselse de beklenene kıyasla daha az etkilendi. Yatırımcılar cansız fiyat hareketlenmesini, saldırının önceden planlanmış olduğu düşüncesi ve çatışmanın ilerleyen süreçte kontrol altında kalacağı beklentilerine bağladı. Peki dünyanın en büyük üreticileri arasında yer alan İran'ın saldırısının küresel petrol tedariklerine etkisi ne olacak? İşte Bloomberg'e konuşan analistlerin sürece yönelik tahminleri...

Giriş: 15.04.2024 - 16:45 Güncelleme: 15.04.2024 - 17:23

İran-İsrail gerilimi sonrası analistlerin petrol tahminleri

Dünyanın en büyük 10 petrol üreticisi dünya petrol üretiminin %70'inden fazlasından sorumlu olurken, bu listede yer alan İran hafta sonu İsrail'e yönelik kamikaze insansız hava aracı, balistik ve seyir füzesiyle saldırdı.

Küresel petrol üretiminin üçte birini oluşturan Orta Doğu'da gerilim yeniden tırmanırken analistler İran'ın saldırısının küresel petrol tedariklerine etkisini değerlendirdi.

Citigroup Inc.'in temel senaryosu Orta Doğu'da gerilimin aşırı yüksek olması ve bu durumun fiyatları yukarıya doğru desteklemesi yönünde. Bu durum, bankanın kısa vadeli fiyat tahminlerini yükseltmesine yol açtı.

REKLAM

Analist Max Layton konuya ilişkin değerlendirmesinde "Bizim görüşümüze göre mevcut piyasada fiyatlandırılmayan şey, İran ile İsrail arasındaki doğrudan çatışmanın potansiyel olarak devam etmesi ve olayların niteliğine bağlı olarak petrol fiyatlarının varil başına +100 dolara kadar çıkabileceğini tahmin ediyoruz" dedi.

Goldman Group Sachs Inc. analistleri, İran'ın haftasonu saldırıları öncesinde "Petrol fiyatlarının zaten arza yönelik aşağı yönlü risklerden varil başına 5 ila 10 dolar arasında bir risk primi yansıttığını tahmin ediyoruz. İsrail'in İran'ın saldırısına vereceği potansiyel tepki oldukça belirsiz ve muhtemelen bölgesel petrol arzına yönelik tehdidin boyutunu belirleyecek" değerlendirmesinde bulundu.

Analistler, İran ham üretiminin son iki yılda yüzde 20'den fazla artarak günde 3,4 milyon varile, yani küresel arzın yaklaşık yüzde 3,3'üne ulaştığını söyledi. Dolayısıyla Goldman Sachs analistlerine göre piyasa İran arzının azalması olasılığını daha yüksek fiyatlandırırsa, bu daha yüksek bir jeopolitik risk primine katkıda bulunabilir.

REKLAM

Societe Generale SA küresel emtia araştırma başkanı Benjamin Hoff konuya yönelik "Doğrudan bir çatışma riskinin en azından şimdilik kontrol altına alındığına inanıyoruz. Aynı zamanda, ABD'nin de dahil olduğu tırmanmaya giden sürecin artmasıyla birlikte risk dağılımının ucu daha da ağırlaştı," dedi.

Hoff İran'ın saldırısından bu yana, ABD ile İran arasında doğrudan askeri eylem riskinin yüzde 5'ten yüzde 15'e yükseldiğini ve böyle bir senaryoda Brent fiyatlarının 140 doların çok üzerine çıkacağını söyledi. Banka, jeopolitik risk priminin olası kalıcılığını yansıtacak şekilde Brent fiyat tahminini 10 dolar artırdı.

Orta Doğu kıdemli danışmanı Dina Esfandiary, İran'ın başka bir şey yapmayacağı yönünde sinyaller verdiğini ancak İsrail için karşılık vermemenin bir seçenek olduğundan emin olmadıklarını söyledi. Esfandiary, "Oyunu değiştiren tek şey ABD'nin İsrail'in misillemesini desteklemeyeceğini açıkça belirtmiş olması, yani bu Tel Aviv'i biraz kısıtlayabilir" ifadelerini kullandı.

REKLAM

ING Group NV stratejistleri Warren Patterson ve Ewa Manthey gerilime yönelik "Piyasa zaten bir tür saldırıyı fiyatlamıştı ancak sınırlı hasar ve can kaybının olmaması İsrail'in daha ölçülü bir tepki potansiyeli anlamına geliyor. Ancak İsrail'in buna nasıl tepki vereceği şu anda en önemli belirsizlik" dedi.

Helima Croft'un da aralarında bulunduğu RBC Capital Markets LLC analistlerine göre, İsrail hükümetinin İran'ın saldırısına vereceği tepki, durumun daha geniş bir savaşa mı yol açıp açmayacağını belirleyecek. Analistler ayrıca İsrail'in olası misillemesinin istikrarsızlaştırıcı bir döngüyü tetikleyebileceğini söyledi.

Analistler, "Böyle bir senaryoda, füze ve insansız hava aracı saldırılarından önce İran'ın Hürmüz Boğazı'ndaki gemiye el koyması da göz önüne alındığında, petrole yönelik riskin önemsiz olmadığını düşünüyoruz" diye ekledi.

Uluslararası Enerji Ajansı'na göre (IEA), İran'ın İsrail'in askeri tesislerine düzenlediği hava saldırıları, petrol güvenliğinin önemini yeniden hatırlatırken, petrol piyasalarındaki dalgalanma riskini de artırdı.

IEA'ya göre küresel petrol piyasalarının İran'ın misillemesinden önce zaten sıkılaştığı ve Orta Doğu'daki jeopolitik gerilimlerin artık arz güvenliğine odaklandığı belirtildi. Gelişmelerin yakından takip edileceği da vurgulandı.

ANZ Banking Group Ltd. kıdemli emtia stratejisti Daniel Hynes, "Saldırının bu kadar iyi planlanmış olması, daha fazla tırmanma ihtimalinin düşük olduğunu gösteriyor. Jeopolitik risk primi de yükseldi, dolayısıyla daha fazla kazanç elde edilmesini garanti etmiyor ta ki İsrail'in bu saldırıya tepkisi netleşene kadar" derken "Piyasanın, fiyatları yükseltmeden önce arzın daha fazla risk altında olduğuna dair daha fazla kanıt görmesi gerekiyor" diye ekledi.

* Haberin görseli Associated Press'ten servis edilmiştir.