HIV dünyada azalıyor, Türkiye'de artıyor

İnsan İmmün Yetmezlik Virüsü olan HIV, AIDS hastalığına neden olan virüsün adı. Virüs bulaşıyor, ardından da HIV enfeksiyonuna neden oluyor. Tanı alıp, tedavi olmayan kişilerin yıllar içerisinde bağışıklık sistemi çöküyor ve kişide tedavisi zor olan fırsatçı enfeksiyonlar ve kanserler gelişmeye başlıyor. AIDS, HIV ile yaşayan bireyin tedavi edilmezse yıllar içerisinde ulaşacağı son dönem oluyor.

KLİMİK HIV/AIDS Çalışma Grubu Genel Sekreteri ve Sağlık Bilimleri Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Asuman İnan, HIV enfeksiyonunun her yaşta ve her cinsiyette görülebileceğini belirterek, "Dünyada günümüze kadar yaklaşık 40 milyon kişi HIV/AIDS nedeniyle hayatını kaybetmiştir ve halen 39 milyon kişi HIV ile yaşıyor. Geçtiğimiz yıl 1.3 milyon yeni vaka ortaya çıktı. 84 bini çocuk olmak üzere 630 bin kişi de yaşamını yitirdi" dedi.

DÜNYADA AZALIYOR, TÜRKİYE'DE ARTIYOR

Türkiye'de ilk görüldüğü 1985 yılından 8 Kasım 2023 tarihine kadar toplam 41 bin 732 kişi bildirildiğini kaydeden Doç. Dr. İnan, sözlerine şöyle devam etti: "Ancak gerçek sayının bu rakamların üzerinde olduğu tahmin ediliyor. Ülkemizdeki vakaların yüzde 81,5’i erkek, yüzde 18,5’i kadın olup, vakalar en fazla sırasıyla 25-34 yaş gruplarında görülüyor. 15-19 yaş aralığında da vakaların görülmesi dikkat çekicidir. Türkiye’de 2022 yılı için 5 bin 710 yeni vaka, 67 ölüm bildirildi. Türkiye HIV/AIDS vakalarının az görüldüğü ülkelerden biri olarak tanımlanmasına rağmen, dünyada HIV ile enfekte kişi sayısı azalırken ülkemizde artıyor olması endişe vericidir."

"HIV ARTIK ÖLÜMCÜL DEĞİL"

Yan etkisi az ve kullanımı kolay etkili ilaçlarla yapılan modern tedaviler sayesinde HIV enfeksiyonunun artık ölümcül olmadığını aktaran Doç. Dr. İnan, tanı alıp, tedavi olan HIV ile enfekte bireylerin uzun ve kaliteli bir yaşam sürmesi, evlenmesi ve sağlıklı çocuk sahibi olmasının mümkün olduğunu söyledi.

YENİ ÇALIŞMALAR UMUT VERİCİ

Doç. Dr. İnan, HIV ile yaşayan kişilerde, antiretroviral tedaviyle kandaki virüs düzeyinin 6 ay boyunca saptanabilir düzeyin altında olmasının cinsel yol ile bulaşmayı önlediğinin birçok çalışmada gösterildiğini ifade ederek, şunları söyledi: "Bu çalışmalar sonucu kabul edilen “Belirlenemeyen=Bulaştırmayan, B=B” yaklaşımı artık DSÖ tarafından da resmi olarak onaylanmıştır. Bu kavramın toplumun her kesiminde bilinirliğinin artmasıyla HIV ile yaşayan kişilere yönelik damgalanma ve ayrımcılık ortadan kalkacaktır. Kişilerin korkmadan tanı almaları, tedavi olmaları, hem kendi yaşam kalitelerini artıracak hem de enfeksiyonun toplumda yayılımını azaltacak hatta sonlandıracaktır."

HIV NASIL BULAŞIYOR?

Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Asuman İnan, enfeksiyonun kişiden kişiye bulaşmasının başlıca korunmasız cinsel temas, tedavi almayan anneden bebeğe geçiş ve damar içi madde kullanımı sırasında ortak enjektör kullanımıyla olduğunu vurgulayarak, "HIV enfeksiyonu, sarılmakla, dokunmakla, ortak havlu-diş fırçası-havuz kullanımıyla bulaşmamaktadır" diye konuştu.

Doç. Dr. Asuman İnan, sözlerini şöyle sürdürdü: "Dünyada olduğu gibi Türkiye'de de HIV/AIDS’in yayılımının önlenmesi, öncelikle toplumun bulaşma ve korunma yolları konusunda bilgisinin artırılmasıyla, erken tanı ve tedaviye ulaşımının sağlanmasıyla mümkün olacaktır. HIV/AIDS konusunda toplum farkındalığını artırmak üzere, 1 Aralık günü 1988 yılından beri Dünya AIDS Günü olarak kabul edilmiştir. Dünya Sağlık Örgütü tarafından, bu yılın teması HIV/AIDS’e son vermek için “Toplulukların Öncülük Etmesine İzin Verin!” olarak belirlenmiştir."