Geçiş Dönemi eserleri konu anlatımı ve özeti: Destandan Halk hikayesine Geçiş Dönemi eserleri, özellikleri
Edebiyatta Geçiş Dönemi adıyla nitelenen dönem; İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı ile İslamiyet Etkisinde Gelişen Türk Edebiyatı arasında yer alan bir ara süreci ifade etmektedir. Türklerin kitleler halinde İslam dinini benimsemeye başladığı 10. Yüzyıl ile divan edebiyatının ortaya çıkmaya başladığı 13. Yüzyıl arasında kalan döneme verilen bir isim olan Geçiş Dönemi eserleri nelerdir? Geçiş Dönemi eserleri didaktik midir? Ayrıntılar içeriğimizin devamında…
Bir nazım birimi olarak beyitler ile dörtlüklerin birlikte kullanıldığı ve Türk Edebiyatı ile Arap-Fars kültürü arasında bir yerde konumlanan Geçiş Dönemi eserleri özellikleri nelerdir? Geçiş Dönemi eserleri hangi lehçeyle yazılmıştır? İşte, tüm detaylar…
Türk Edebiyatında Geçiş Dönemleri Eserleri
Türklerin İslamiyet dinini kabul etmeye başladığı 10. yüzyılla, Divan edebiyatının başlangıcı olarak kabul edilen 13. yüzyıl arasında İslamiyet’in etkisi altında verilmiş olan ve İslam öncesi edebiyat ile İslami dönem edebiyat arasında bir anlamda geçiş dönemi ürünleri sayılan eserler, Türk Edebiyatında Geçiş Dönemi Eserleri olarak isimlendirilmektedir. 11 ve 12. Yüzyıllarda ortaya çıkan bu eserlerde eski Türk kültürü ile Arap – Fars gelenekleri arasında yaşanan ikilik dikkat çekicidir.
Geçiş Dönemi Eserleri Ortak Özellikleri
Dini ve tasavvufi edebiyatın örneklerinin de verildiği geçiş dönemi eserleri özellikleri şu şekilde sıralanabilir:
Geçiş Dönemi Eserleri Nelerdir?
Türk Edebiyatı Geçiş Dönemi’nde öne çıkan 5 eser ve bu eserlerin yazarları şu şekildedir:
Kutadgu Bilig – Yusuf Has Hacib
1069 yılından tamamlanan bu eser kelime anlamı olarak kutlu olmanın bilgisi anlamına gelmektedir. İnsana her iki dünyada da mutluluğa ulaşmanın yollarını anlatan bu eser Yusuf Has Hacib tarafından Tabgaç Buhra Han’a sunulmuştur.
Atabet’ül Hakayık – Edip Ahmet Yükneki
Aruz ölçüsü ve dörtlükler formunda yazılan bu eserin nerede ve ne zaman yazıldığı kesin olarak bilinmemektedir. Bilginin yararı ve bilgisizliğin zarının anlatıldığı bu eserde, dünyanın ve insanın bilinmesinin sadece akıl yoluyla olabileceği anlatılmıştır.
Divan-i Lügat’it Türk - Kaşgarlı Mahmut
Divan-ı Hikmet – Ahmet Yesevi
Dini ve tasavvufi bir yapıda olan bu eserde peygamber hayatı, dervişlik hakkında öğüt ve cennet ile cehennem tasvirleri yer almaktadır. Anadolu’da yayılan bu eserdeki görüşler, kısa sürede halkı etkilemiş ve daha sonra kurulacak olan birçok tarikata da kaynak olmuştur.
Dede Korkut Hikâyeleri
Destandan hikâyeye geçiş dönemi eserleri dendiği zaman akla ilk gelen eser Dede Korkut Hikâyeleri olacaktır. Orta Asya’da şekillenmeye başlanan bu hikâyelerde Türk töresine dair birçok konu işlenmiştir.
Geçiş Dönemi Eserleri Didaktik Midir?
Belli bir düşünceyi aktarmak, öğretmek için yazılan ve sonunda bir ahlak dersi çıkarılmasını amaçlayan eserlere edebiyatta didaktik eser adı verilmektedir. Peki, Geçiş Dönemi eserleri didaktik midir? Bu dönemde meydana getirilen eserler didaktik eser olarak nitelendirilmektedir. Çünkü bu eserlerdeki ana amaç, İslamiyet’i yeni kabul etmiş olan Türklere İslam dinini anlatmak ve açıklamak olarak belirlenmiştir.
Geçiş Dönemi Eserleri Hangi Lehçeyle Yazılmıştır?
Geçiş Döneminde meydana getirilen eserler Hakaniye Lehçesi de denilen Karahanlı Türkçesi ile yazılmıştır. Uygur Türkçesinin devamı olarak değerlendirilen bu lehçe Divan-ı Lügat’it Türk, Atabet’ül Hakayık adlı eserlerde de kullanılmıştır.
