Elon Musk 'faizi indir' dedikçe Fed artırıma gidiyor
Fed çarşamba günü 25 baz puanlık faiz artırımına gitmeden 2 gün önce ünlü milyarder Elon Musk bankaya 50 baz puanlık indirime gitmesi çağrısında bulundu. Fed son 9 toplantısında toplam 475 baz puanlık faiz artırımına giderken Musk özellikle eylül ayından bu yana bu sıkı para politikasına sert eleştirilerde bulunuyor. Ocak ortasında Musk'ın "Faizler ne kadar yükselirse düşüş o kadar sert olur" mesajını paylaşmasından 2 hafta sonra Fed 25 baz puanlık faiz artırım kararı aldı. Musk kasım sonunda Fed'in faiz artırımlarının resesyon ihtimalini güçlendirdiğini ve faiz indirimine gitmesi gerektiğini belirtirken bu açıklamadan yine 2 hafta sonra Fed 50 baz puanlık artırıma gitti. Geçen yıl eylül ayında Musk'ın 25 baz puanlık faiz indirimi çağrısından 1 hafta sonra Fed 75 baz puanlık faiz artırımına gitti. Tesla'da geçen yıl yaşanan değer kaybının sorumlusunun Fed olduğunu belirten Musk 'şahin' para politikasına yönelik değerlendirmesinde "Fed rüzgarlı bir havada uçurumun kenarındaki bir yolda sadece dikiz aynasına bakarak araba kullanıyor" eleştirisinde bulunmuştu
Son iki haftada piyasalara küresel merkez bankalarının aldığı faiz artırım kararları damga vurdu. Geçen hafta Avrupa Merkez Bankası (ECB) 50 baz puanlık faiz artırımına giderken bu hafta Fed ve İngiltere Merkez Bankası 25'er baz puanlık faiz artırım kararları aldı. Bunun yanında dün İsviçre Merkez Bankası politika faizini 50 baz puan, Norveç Merkez Bankası ise 25 baz puan artırdı.
Son kararıyla beraber Fed son 9 toplantıda üst üste faiz artırım kararı almış oldu:
Faiz kararları her zaman piyasaların odağında yer alsa da küresel olarak bankacılık sektörüne yönelik artan endişeler son kararları daha önemli hale getirdi.
ABD'de Silicon Valley Bank ve Signature Bank'in iflasları, Avrupa'da ise Credit Suisse'te yaşanan çöküş ve ardından UBS'in bu bankayı satın almasıyla sonuçlanan süreç nedeniyle merkez bankalarının faiz artırım serilerine ara verebileceği beklentisini doğurmuştu. Ancak gelişmiş ülke merkez bankaları enflasyonla mücadele kapsamında faiz artırımlarına devam etti.
Fed'in faiz kararı öncesinde son gelişmeler ışığında Goldman Sachs mart toplantısında bankanın faizi sabit bırakacağı öngörüsünde bulunmuştu. Nomura ise bir adım ileri giderek 25 baz puanlık indirim beklediğini bildirmişti.
Ancak Fed'e yönelik en çok ses getiren açıklamalardan birisi dünyanın en zengin 2. insanı SpaceX, Tesla ve Twitter CEO'su Elon Musk'tan geldi.
'EN AZ 50 BAZ PUAN İNDİRMELİ'
Çarşamba günü Fed faiz kararını açıklamadan iki gün önce ünlü yatırımcı Bill Ackman yaşanan şoklar sebebiyle Fed'in faiz artırımlarına ara vermesi gerektiği çağruısında bulundu. Musk Ackman'ın tweetine verdiği yanıtta "Fed çarşamba günü faiz oranını en az 50 baz puan indirmeli" ifadelerini kullandı.
Ancak Fed bu çağrıya kulak asmayarak 25 baz puanlık artırıma gitti ve böylece 9 toplantı üst üste artırım kararı almış oldu.
'TARİHİN EN ZARARLI ARTIRIMLARI'
Musk aralık ayındaki 50 baz puanlık faiz artırımından 1 hafta sonra Twitter üzerinden bir analistin "Fed daha önce hiç bu kadar hızlı faiz artırımına gitmemişti' mesajına verdiği cevapta "Fed'in bu faiz artırımları tarihteki en çok zarar veren artırımlar olabilir" dedi.
'2009'DA ARTIRSA NE OLURDU MERAK EDİYORUM'
Fed 1 Şubat'ta yılın ilk faiz kararını açıklamadan 2 hafta öce Elon Musk Twitter üzerinden Fed fonlama faiz oranının uzun vadeli grafiğini paylaşarak "Eğer 2009'da Fed faiz indirmek yerine yükseltseydi ne olurdu diye merak ediyorum. Faizler ne kadar yükselirse düşüş o kadar sert olur" değerlendirmesinde bulundu. Fed bu eleştirisel sorgulamadan 2 hafta sonra 25 baz puanlık faiz artırımına gitti.
KASIMDA RESESYON UYARISINDA BULUNDU
Fed yüzde 2'lik enflasyon hedefine ulaşmak için faiz artırımlarına devam ederken aslında Elon Musk geçen eylül ayından bu yana bankanın bu politikasına itiraz ediyor. Fed'in 14 Aralık'taki faiz kararından önce Elon Musk 30 Kasım'da bir kullanıcının 2023'te resesyon beklediğini belirttiği tweetine verdiği yanıtta "Trend endişe verici. Fed'in acilen faiz oranlarını indirmesi gerekiyor. (Fed) şiddetli bir resesyon ihtimalini büyük oranda yükseltiyor" açıklamasında bulunmuştu.
Fed ise Musk'ın bu tweetinden 2 hafta sonra 50 baz puanlık faiz artırım kararı aldı.
0.25 İNDİRİM İSTEDİ 0.75 ARTIRIM GELDİ
Geçen yıl 14 Eylül'de ise bir kullanıcının 'Fed ne yapmalı' sorusuna ünlü milyarder kısa ve öz bir şekilde "Yüzde 0.25 indirmeli" cevabını verdi. Bu cevaptan 1 hafta sonra Fed 75 baz puanlık faiz artırım kararı aldı.
Elon Musk bunun yanında geçen yıl eylül ayında yaptığı açıklamada Fed'in büyük faiz artırımlarının deflasyon riski yarattığını söylemişti.
'SADECE DİKİZ AYNASINA BAKARAK ARABA KULLANIYORLAR'
Musk, Twitter'da yaptığı açıklamaların yanında ocak ayında verdiği bir röportajda da Fed'in 'şahin' para politikasını sert sözlerle eleştirmişti. Fed'in faiz artırım kararlarını 'eski verilere' dayandırarak aldığını iddia eden Elon Musk "Fed rüzgarlı bir havada uçurumun kenarındaki bir yolda sadece dikiz aynasına bakarak araba kullanıyor" sözleriyle bankanın mevcut ekonomik durumdan bihaber olduğunu söyledi.
Elon Musk ağırlıklı olarak Fed'in kararlarının ABD ekonomisi için olumsuz olduğu uyarılarında bulunsa da söz konusu kararlar aslında doğrudan kendisinin şirketlerini de etkiliyor.
2022'DE TESLA HİSSELERİ YÜZDE 65 DÜŞTÜ
Elon Musk Bloomberg milyarderler endeksine göre bugün itibarıyla 177 milyar dolarlık servetiyle dünyanın en zengin ikinci insanı konumunda bulunuyor. Musk milyarderler listesinin tepelerine tırmanırken bunda en büyük etkenlerden birisi Tesla hisselerinin artan değeri olmuştu. 2021 yılında Tesla hisseleri yüzde 49.7 değer kazanmıştı. Geçen yıl Fed faiz artırımlarına giderken yıl genelinde ise hisseler yüzde 65 değer kaybetti. Nasdaq'taki düşüş geçen yıl yüzde 33 olmuştu.
Faiz artırımları geleneksel olarak sabit getirili varlıklara talebi artırırken hisse senedi piyasası gibi riskli kabul edilen araçlara talebi düşürür. Dolayısıyla borsalardaki düşüş Fed'infaiz artırımlarına gittiği bir dönemde şaşırtıcı olmadı. Tesla'daki düşüşün endeksteki kaybın 2 katına yaklaşmasında ise firmanın 2022 satış hedeflerini tutturamaması etkili oldu. 2022 başında 1.4 milyon adetlik satış hedefi koyan Tesla çeşitli ülkelerdeki fiyat indirimlerine rağmen geçen yıl 1.3 milyon adetlik satışa ulaşabildi.
'FED'İ BİZ KONTROL ETMİYORUZ'
Musk geçen yıl Tesla'nın piyasa değerinde büyük değer kaybı yaşanırken kendisine yöneltilen eleştirileri kabul etmedi. Yine Twitter üzerinden geçen yıl 16 Aralık'ta yatırımcı Ross Gerber'in "Elon Tesla servetinden 600 milyar dolar sildi ve Tesla Yönetim Kurulu bir şey yapmadı. Bu tamamen kabul edilemez" eleştirisinde bulunması üzerine kendisine "Tesla her zamankiden iyi idare ediliyor. Fed'i biz kontrol etmiyoruz. Gerçek sorun bu" cevabını verdi.
POWELL BU YIL İNDİRİM İHTİMALİ GÖRMÜYOR
Fed çarşamba güünü açıkladığı kararıyla beraber son 9 toplantısında toplamda 475 baz puanlık faiz artırımına gitti. Bu yıl artık faiz artırımlarının sonuna gelineceği beklense de Fed Başkanı Jerome Powell karar sonrası yaptığı açıklamada 2023'te faiz indiriminin gündemlerinde olmadığını belirtti. Dolayısıyla önümüzdeki toplantılarda Fed faiz artırımlarında frene bassa bile Musk tarafından eleştirilmeye devam edecek gibi duruyor.
