Beş puanlık prim indirimi nasıl uygulanacak?
Emekli olduktan sonra yeniden aynı işyerinde çalışmaya başlayan EYT'liler için uygulanacak 5 puanlık prim indiriminin ayrıntıları belli oldu. İşveren priminde yapılacak indirimden yararlanmak ve indirim hakkını kaybetmemek için bazı hususlara dikkat edilmesi gerekiyor. Habertürk'ten Ahmet Kıvanç, prim indirimiyle ilgili ayrıntıları yazdı
Emekli olduktan sonra 4A’lı (SSK) olarak tekrar çalışmaya başlayanlar için sosyal güvenlik destek primi (SGDP) kesiliyor. Brüt ücretin yüzde 32’si oranındaki SGDP’nin 7.5 puanı işçi payı, 24.5 puanı ise işveren payından oluşuyor.
Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) düzenlemesi kapsamında emekli olanlardan dolayı işletmelerin yetişmiş işgücünü koruyabilmeleri için SGDP işveren payında 5 puan indirim sağlandı. Bu teşvikin uygulanabilmesi için EYT kapsamında emekli olan kişinin 30 gün içinde aynı işyerinde tekrar çalışmaya başlaması gerekiyor.
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), yayımladığı genelge ile 5 puanlık indirimin nasıl uygulanacağına ilişkin ayrıntıları belirledi. Prim indirimi uygulanabilmesi için aranan başlıca şartlar şunlar:
-Çalışanın işten ayrılış bildirgesi 3 Mart 2023 tarihi ve sonrasında emekli aylığı talebi nedeniyle verilmeli ve işten ayrılış tarihini takip eden 30 gün içerisinde aynı işyerinden sosyal güvenlik destek primine tabi çalışmaya başlamalı.
-Çalışan 3 Mart 2023 tarihi ve sonrasında emekli aylığı talebinde bulunmalı ve bu talebe istinaden 5510 Sayılı Kanun’un EYT’lilere emekliliği düzenleyen geçici 95’inci maddesi kapsamında ilk defa emekli aylığı bağlanmalı.
-İşyeri özel sektör işverenine ait olmalı.
-Aylık prim ve hizmet belgesi/muhtasar ve prim hizmet beyannamesi yasal süresi içinde verilmeli.
-Tahakkuk eden primler yasal süresi içinde ödenmeli.
-İşverenin Türkiye genelinde yasal ödeme süresi geçmiş sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçları bulunmamalı.
-İşverenin çalıştırdığı kişileri sigortalı olarak bildirmediği veya bildirdiği sigortalıları fiilen çalıştırmadığı yönünde herhangi bir tespit bulunmamalı.
Bu şartların varlığı halinde 5 puanlık prim indirimi uygulanacak.
AYLIK PRİM İNDİRİMİ TUTARI 3.753 TL’YE KADAR ÇIKABİLECEK
Sosyal güvenlik destek primi, brüt asgari ücret (10.008 TL) ile bunun 7.5 katı (75.060 TL) arasında değişen brüt kazanç üzerinden alınıyor. Beş puanlık prim indirimi de bu alt ve üst sınır içinde yer alan kazanca uygulanacak. İndirilecek aylık prim tutarı 500.40 TL ile 3.753 TL arasında olacak.
Örneğin, çalışanın brüt kazancı 40.000 TL ise normalde 3.000 TL’si işçi, 9.800 TL’si işveren payı olmak üzere 12.800 TL sosyal güvenlik destek primi ödenir. Bu kişi EYT kapsamında emekli olup aynı işyerinde çalışırsa 3.000 TL’si işçi, 7.800 TL’si işveren payı olmak üzere 10.800 TL sosyal güvenlik destek primi ödenecek, kalan 2.000 TL tutarındaki prim ise Hazineden karşılanacak.
30 GÜNLÜK SÜREDE HAFTA SONUNA DİKKAT!
EYT düzenlemesi kapsamında emeklilik için işten ayrılan kişinin 30 gün içinde aynı işyerinde çalışmaya başlaması gerekiyor. Ancak, 30 günlük sürenin bitim tarihinin hafta tatili ya da resmi tatile rastlaması halinde süre uzatımı yapılmayacak.
İŞYERİ SİCİL NUMARASI AYNI OLMALI
Emekli EYT’liler için uygulanacak 5 puanlık prim indiriminden yararlanabilmek için işverence düzenlenecek işten ayrılış bildirgesi ile işe giriş bildirgesindeki işyeri sicil numarasının aynı olması gerekiyor. Bildirgelerdeki işyeri sicil numaralarının farklı olması halinde o işçi için prim indirimi uygulanmayacak.
Bu nedenle, şirket aynı olsa bile işçinin şirkete ait başka işyerinden işe giriş bildirgesi verilmesi halinde prim indirimi söz konusu olmayacak.
Diğer taraftan, alt işverenin asıl işverenin işyerinde çalıştırdığı işçi, işverenle aralarında yaptıkları sözleşme ibraz edilmek şartıyla, SGK’dan alınacak özel bir numara ile asıl işverenin kayıtlı olduğu dosyadan bildirilebilecek. Ancak, asıl işveren değişmese bile alt işverenin değişmesi halinde prim indirimi yapılmayacak.
BİRDEN FAZLA İŞVERENE BAĞLI ÇALIŞANLAR İÇİN TÜM İŞVERENLERE PRİM İNDİRİMİ
4A’lılar (SSK) aynı anda birden fazla işverene bağlı olarak sigortalı çalışabiliyorlar. Bu durumdaki kişilerin işten çıkışlarının her bir işverence emeklilik nedeniyle yapılması ve 30 gün içinde aynı işyerlerinde tekrar çalışmaya başlanması halinde 5 puanlık prim indiriminden her bir işveren yararlanacak.
EV HİZMETLERİNDE ÇALIŞANLAR
Gündelikçi, çocuk ve hasta bakıcısı, kapıcı, bahçıvan gibi ev hizmetlerinde çalışırken EYT düzenlemesi kapsamında emekli olan EYT’liler aynı işverene bağlı olarak çalışmaya devam ederlerse, bu kişileri çalıştıran işverenlere de 5 puanlık prim indirimi uygulanacak.
EYT KAPSAMINDA EMEKLİ AYLIĞI BAĞLANMAZSA PRİM İADE EDİLECEK
EYT’lilerin emeklilik işlemleri uzasa bile prim indirimi uygulanmaya başlanacak. Ancak, 5 puanlık prim indiriminden yararlanmak üzere SGK’ya bildirilen işçiye, 3 Mart 2023 tarihinde yürürlüğe giren EYT düzenlemesi kapsamında aylık bağlanmazsa yersiz yararlanılan prim tutarları gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte işverenden tahsil edilecek. Örneğin, EYT düzenlemesi kapsamında aranan koşulları yerine getirdiğini düşünerek emeklilik başvurusu yapan kişinin prim günleri eksik olduğu için aylık bağlanmazsa, indirim konusu primler iade edilecek.
Bu noktada SGK’nın genelgesinde net olmayan bir hususa dikkat çekmek istiyorum. Örneğin, emekliliğe daha önce hak kazandığı halde işten çıkışı ve emeklilik dilekçesi sonrası işe girişi EYT düzenlemesinin yürürlüğe girdiği 3 Mart 2023 tarihinden sonra yapılan işçi için 5 puanlık prim indirimi uygulanacak mı uygulanmayacak mı? Bu hususun açıklığa kavuşturulması gerekir.
PRİM İNDİRİMİ NE ZAMANA KADAR UYGULANACAK?
Sosyal güvenlik destek priminde 5 puanlık indirim, işçinin aynı işyerinde çalışmaya devam ettiği süre boyunca uygulanacak. İşçi işten ayrılmadıkça, işveren bu işçiden dolayı prim indiriminden yararlanacak. İşçi için herhangi bir şekilde işten ayrılış bildirgesi verilmesi halinde, işçi aynı işyerinde yeniden işe başlasa dahi bir daha indirim uygulanmayacak.
