En iyi ve yaratıcı fikirlerin nerede aklımıza geliyor? Duyunca çok şaşıracaksınız!

Peki, neden duşta beynimiz bu kadar iyi çalışıyor?

Bilim insanları en iyi fikirlerin neden hep duşta geldiğine cevap buldular. Virginia Üniversitesi'ndeki araştırmacılar, başıboş bir zihnin, monoton bir işle uğraşırken neden yaratıcı çözümler bulduğunu açıkladı.

Yapılan araştırmalar, yaratıcı patlamalar yaşama ihtimalinizin, monoton işler yaparken daha yüksek olduğunu gösteriyor. Balık tutarken, antrenman yaparken, hatta tuvaletteyken ve tabii ki duş alırken...

Günlük olarak yapılan rutin işler zihne düşünmek için aradığı özgürlüğü ve rahatlığı veriyor! Bu süreçler çok fazla beyin gücü içermediğinden, beyniniz bir nevi "otomatik pilot" moduna geçiyor. Bu da sizin bilinçsiz benliğinizin rahatça çalışmaya başlamasına neden oluyor. Beyniniz özgürce düşünceler ve hafıza içerisinde dolaşıyor ve bunlar arasında ilişkiler kuruyor.

Duş sırasında oluşan koşullar, yaratıcı bellek için en uygun ortamı yaratıyor. Duş esnasında kurulan hayaller prefrontal korteksinizi rahatlatıyor. Beynin bu bölgesi ise sizin kararlarınızdan, hedeflerinizden ve bilinçli davranışlarınızdan sorumludur. Aynı zamanda beynin geri kalan kısmını aktive eder ve bu sayede, beynin farklı bölgeleri arasındaki iletişimin engelsiz olarak kurulması sağlanır. Frontal korteksiniz bu şekilde gevşekken ve beynin farklı bölgeleri birbiriyle daha kolay iletişim kurarken, bilinçsiz olarak yaratıcı bağlantılar kurma ihtimaliniz çok daha yüksektir.

Harvard Üniversitesi'nden Shelley Carson'a göre, sanılanın aksine aktif bir şekilde bir konu üzerinde düşünürken ya da bir iş yaparken, beyniniz en yüksek düzeyde çalışma gücüne erişmez. Tam tersine, araştırmaların gösterdiği gibi beyin, rahatladığınızda en aktif halini yaşar. Beyin rahat konumdayken bol miktarda dopamin, yani mutluluk ve sakinliği sağlayan hormon salgılanır. Böylece beyniniz alfa dalgaları üretmeye başlar ki bu dalgalar, meditasyon yaparken veya çok mutlu bir şekilde rahatlarken üretilen dalgalardır. Bu dalgalar sayesinde beyin az önce bahsettiğimiz hayal dünyasına dalar ve siz bunu fark etmeyebilirsiniz bile! Ta ki duş sonlanana veya bir fikir aklınıza gelip bu hayal dünyasından uzaklaşana kadar...

Gün içerisinde yaşanılan her şey beyninizin bilinçaltı kısımlarında işlenmeye devam eder. Gün sonunda bir duşa girdiğinizde, beyniniz de kuluçka dönemi adı verilen bir sürece geçiş yapar. Bu gevşek olduğunuz ve aktif bir şekilde kararlar alıp, spesifik konular üzerinde düşünmek zorunda olmadığınız zaman diliminde, beynin alt bölgelerinde işlenen veriler, bilincinize daha kolay ulaşabilir ve bu sayede "yeni ve iyi fikirler" üretme ihtimaliniz artar.

Bu arada yorgunluğun ve zihinsel bitkinliğin de ilginç bir şekilde yaratıcılığa olumlu katkısı var. Daha yorgunken, daha yaratıcı olmaya meyilli oluyorsunuz, çünkü yine bu durumdayken beyniniz aktif kararlar almaya çalışmak yerine, daha özgür bir şekilde yaratıcı olabilmeye fırsat buluyor. Yani yorgunluk, adeta dikkat aralığınızı kısaltıyor ve dikkatinizin azalması, yaratıcı düşünceleri tetikliyor. Bu nedenle geceleri daha aktif olarak çalışan kişiler sabahları; sabahları daha aktif olan çalışan kişilerse akşamları daha yaratıcı olabiliyorlar.

Tabii sadece duş alırken değil, tuvaleti kullanırken, araba sürerken, egzersiz yaparken ve market alışverişi yaparken de aklınıza hiç beklenmedik bir fikir gelme ihtimali oldukça yüksek. Bu nedenle hızlıca not alabilmenizi sağlayacak bir defter veya cep telefonu uygulaması kullanmanız önemlidir.

Yapılan çalışmalara göre insanlar günde ortalama 70 dakikasını tuvalette geçiriyor. Özellikle de 18-34 yaş aralığında olan genç bir bireyseniz, bu süre zarfında yaratıcı fikirler üretme ihtimaliniz diğer yaş gruplarına göre daha yüksek. Ancak buradaki en büyük sorun, artık tuvaletteki zamanımızı zihnimizi özgür bırakarak değil, cep telefonlarımız ile beynimizi meşgul ederek geçiriyor olmamız. Bu durum, yaratıcı fikirleri önleyebilir; bu nedenle banyonuzu telefonsuz alan olarak ilan edebilirsiniz.

Duş ise hepimizin sık sık yaptığı ve rahatça düşünmemize olanak sağlayan en kolay aktivite. Peki, bilim insanları bu sonuca nasıl ulaşmış? İşte şaşırtıcı araştırma detayları…

Bilim insanları tarafından iki grup üzerinde farklı aktivitelerin düşünmelerini nasıl etkilediğini inceleyen bir deney gerçekleştirildi.

New Hampshire Üniversitesi'ndeki çalışma katılımcılarından tuğla veya ataç için alternatif kullanımlar bulmalarını istedi. Ardından araştırmacılar, yeni yaratıcı fikirleri için onlara ilham vereceğini iddia ettikleri iki farklı üç dakikalık videoları katılımcılara izletti.

İlk gruba 1980'lerde çekilen When Harry Met Sally filminden ilgi çekici, üç dakikalık bir sahne izletildi.

İkinci gruba ise çamaşır katlayan iki erkeğin videosu izletildi. Videolar bittikten hemen sonra ise katılımcılardan, videoları izlerken akıllarına gelen fikirlerden yola çıkarak daha önce kendilerine tuğla veya ataş için alternatif kullanımları listeleme sürecine hızla geri dönmeleri istendi.

Her şey bittikten sonra, videoları izlerken akıllarında farklı ve yaratıcı düşünceler dolaşıp dolaşmadığından bahsettiler.

Katılımcıların yanıtlarının yaratıcılığı, üretilen fikirlerin sayısı ve özgünlükleri araştırmacılar tarafından değerlendirildi. Bilim insanları, film izleyen ilk grubun film sırasında zihninde daha yaratıcı fikirler dolaştığını buldular.

Tam aksine çamaşır katlamayla ilgili filmi izleyen katılımcıların diğer gruba göre daha az fikir ürettikleri fark edildi.

Bu sonuçlara göre görevin ilgi çekici ve sıkıcı olmasına göre yaratıcılığımız etkileniyor. Yani bizi düşünmeye zorlayan aktiviteler zihnimizde daha çok fikrin belirmesini sağlıyor.

"Sıkıcı video zihinlerini yormadığı için daha iyi düşünmeleri gerekmez miydi?" diye düşünebilirsiniz.

Ancak zihnimiz bu şekilde çalışmıyor. Hem sıkıcılığı yaratıcılıklarını köreltiyor hem de onları düşünmeye iten hiçbir şey bulunmuyor. Beynimiz, düşüncelerin zihnimizde dolaşması için onu düşünmeye itecek tetikleyici bir unsura ihtiyaç duyuyor da diyebiliriz.

Daha farklı bir deyimle beynimiz günün otomatik pilotta geçirdiğimiz anlarında daha iyi çalışıyor.

Günün yüzde 40'ını otomatik pilotta geçiriyoruz. Otomatik pilottan kasıt ise bireyin yapmakta zorunlu olduğu görevleri aslında. Bulaşık yıkarken, süpürge yaparken, spor yaparken veya dişlerinizi fırçalarken beynimiz daha iyi çalışıyor ve binbir çeşit düşünce zihnimizde dolanıyor. Tüm işi vücudunuz yaptığı için zihninizin yaptığı tek düşünmek oluyor ve yaratıcı pek çok düşünce tek tek aklınıza geliyor.

Duş hem biraz eğlenceli hem de rahatlatıcı olduğu için zihnimiz daha iyi çalışıyor da diyebiliriz tabii.

Ilık bir duş vücudunuzu rahatlattığı gibi zihninizin de rahatlamasına yardımcı olur. Kendinizi rahat hissettiğiniz küçük ve güvenli bir alandır aslında. Büyük ihtimalle hayatın günlük streslerinden uzaklaşıp gün içinde yalnız kalabileceğiniz de tek zamandır. Rahatladığınızda ise beyniniz, nöronlar arasında bilgi aktarımına yardımcı olan ve iyi hissettiren bir kimyasal olan dopamini serbest bırakır.

Özellikle bütün gün bir sorun hakkında uzun uzun düşündüyseniz, bir an önce duşa girmeniz sizin için iyi olabilir.

Bilinçaltınız siz fark etmeseniz de karşılaştığınız sorunları çözmek için tüm gün son derece sıkı çalışıyor. Siz de duşta tüm düşüncelerinizi serbest bıraktığınıza göre bu fikirler artık yüzeye çıkabilir ve siz de sorunuzu çözecek o dahiyane fikre ulaşabilirsiniz.

'Duş etkisi' denilen bu olayın nedenini keşfetmek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç var, ancak bu yeni sonuçlar, duş almak gibi ne çok sıkıcı ne de çok ilgi çekici görevlerin gerçek dünyada yaratıcı düşünceler üretmemize yardımcı olabileceği konusunda bize daha iyi bir fikir veriyor.

Eğer çözemediğiniz bir sorun varsa kendinize biraz zaman ayırarak ılık bir duşa girin ve yaratıcı fikirlerin zihninize dolmasına izin verin!