"Süt ihracatımız son 10 ayda 272 milyon dolara çıktı"

İhracat kapılarının açılması için sütteki kalitenin hızla artması yetmiyor. Başka regülasyonlara da ihtiyaç var. 2017, bu düzenlemelerin yapılması için çok kritik bir yıl. SETBİR Başkanı Tarık Tezel ile buluşup bunları konuştuk.

"Üretilen 19 milyon tonun sadece 9 milyon tonu kayıt altında. Temmuz ayından itibaren gümrük birliğinde liberalizasyon görüşmeleri başlıyor. Türkiye tarım ürünleriyle, sebzesiyle, meyvesiyle bir handikapa düşmeden rekabetçi olarak gümrük birliğini göğüsleyebilir. Ama süt ve et buna hazır değil. Sökterde sanayi üretimi kalitemiz çok yüksek, uluslararası rekabete hazırız. Ama kalite maliyetlerimiz ve diğer girdi maliyetlerimiz yüksek.”

Süt sektörü için 2016’nın zor bir yıl olduğunu anlatan Tezel, şöyle devam etti: “2015 yılında AB süt kotalarının kalkması sonucu dünya süt ürünleri fiyatlarının düşmesiyle birlikte büyük düşüşler yaşadı. Rusya ile olan ihtilaflar, müttefiki Çin’in AB ile Rusya’nın ihtilafları dolayısıyla AB’den alacağı ürünlerin siparişlerini durdurmasıyla AB’de 32 Euro olan süt fiyatları 17-20 Euro’ya kadar düştü.

Türkiye’de de 2014 yılında 347 milyon dolarlık süt ve süt ürünleri ihracatı yapılmışken, bu değer 2015 yılında yüzde 20 azalarak 271 milyona düştü. 2016 yılında bir miktar toparlanma yaşanarak, ilk 10 aydaki ihracatımız 272 milyon dolara çıktı. Uluslararası bir rekabet var. Türkiye üretimde çok büyük ama bunu hızla kayıt altına almamız lazım. Ve süratle AB veya dünya normlarında bir kaliteye ulaştırmamız gerekiyor. Bunun için de üretici bazında mesleki yeterlilikleri yükseltiyor olmalıyız. Aralık ayı itibarıyla bakanlık bir standart belirledi. Çiğ süt fiyatı 121 kuruş, ama yüzde 3.5 yağlı ve 3.2 proteinli süt için belirlendi bu standart. Diyor ki üretici ‘Avrupa’daki süt fiyatları yükseliyor’. Ama bizim 3.5 yağımıza karşın onlarınki 4.0 yağ, 3.5 protein. Kalite meliyetlerini koyduğumuz zaman bizim süt hep pahalı. Bu maliyetlerle yurt dışında rekabet edemezsiniz. AB yıllardan beri sübvanse ediyor. ABD ve Yeni Zelanda’da sübvansiyon var. Bizde de sübvansiyonlara ihtiyaç var. Bizde zaman zaman var, ama esnek olarak dış piyasalar takip edilmediği için o zamanını bulmuyor.

Kamu karar verene kadar fiyat değişiyor. Daha hızlı bir regülasyona ihtiyaç var.” Tezel, ilk etapta yapılması gerekeni de şöyle özetledi: “Ekmekte yüzde 1 KDV ile karbonhidratı teşvik ediyoruz, ama sütte yüzde 8 KDV ile hayvansal proteini öteliyoruz. Bunun düzeltilmesi lazım.”

"MİLLİ TARIM PROJESİ'NİN MEYVELERİNİ 2018'DE TOPLAMAYA BAŞLARIZ"

Tarık Tezel ile 2016 yılında Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından açıklanan “Milli Tarım Projesi”ni de konuştuk. Tezel, “Son yılların en önemli projesi” diye tanımladığı uygulamayı şöyle anlattı: “Bu proje üreticimizi refaha kavuşturacak, halkımızı daha besleyici ve hesaplı gıda ile buluşturacak. 941 havza ortaya çıkarıldı. Bu havzalarda hangi ürünlerin yetişeceği, nerede daha iyi yetişeceği, su ihtiyacı gibi kriterler değerIendirilerek 19 stratejik ürün belirlendi ve havza bazlı destekler ortaya çıktı. Projenin ikinci bölümü hayvancılıkta verimi artırmayı ve köklü değişiklikler yapmayı hedefliyor. Proje 25 ilde mera hayvancılığı yetiştirici bölgeleri oluşturuyor. Proje ile 25 ilde tüm aşıları yapılmış, dört ayını doldurmuş buzağılara 750 lira destek verilecek, ahır-ağıl yapımının yüzde 50’si de desteklenecek. Bu projenin meyvelerini 2018 yılından itibaren toplamaya başlarız.”

Esen Y. EVRAN / Habertürk